Herta Müller Biyografisi Herta Müller Hayatı Herta Müller Eserleri

**İpek** · 09.10.09, 13:21

Herta Müller Biyografisi Herta Müller Hayatı Herta Müller Eserleri

Herta Müller (17 Ağustos 1953, Timeşvar) Romanya doğumlu Alman roman yazarı ve şairdir. Romanya'da Banat Swabian çiftçilerinin kızı olarak Niţchidorf (Almanca: Nitzkydorf)'da Banat'ın Almanca konuşulan bir tarihsel kasabasında doğdu. Komünist rejimin egemen olduğu dönemde Romanya’da yetişen Müller’in ailesi Almanca konuşan azınlığa mensuptu, yani azınlıkta olan Romanya Almanları'nın bir parçasıydı. Babası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi SS birliklerinde (Waffen SS'de) askerlik hizmetini yapmıştı ve annesi birçok Alman asıllı Rumen gibi 1945’ten sonra Sovyetler Birliği’nde bir çalışma kampına gönderildi. Müller'in annesi, Sovyetler Birliği GULAG kampında (köle işçi kampı) İkinci Dünya Savaşı sonrası pek çok yıllarını yaşam mücadelesiyle geçirmişti. Dedesi zengin bir çiftliğe sahip ve tüccardı.

Nikolay Çavuşesku’nun liderliği döneminde büyüyen Müller, üniversite öğrenimini Temeşvar’da Alman ve Romanya edebiyatı üzerine yaptı. Bu dönemde Çavuşesku’ya muhalif, Almanca konuşan, ifade özgürlüğü arayışındaki genç yazarların oluşturduğu Aktionsgruppe Banat’a katıldı. Müller sözkonusu bu dönemde (Çavuşesku döneminde) Romen halkının yaşamını anlattığı eserleri ile tanınmaktadır. Üniversite öğrenimini tamamladıktan sonra 1977-79 yılları arasında bir makine fabrikasında çevirmen olarak çalışan Müller, Rumen gizli servisiyle çalışması talebini reddedince, buradaki işinden atıldı, ardından güvenlik güçleri tarafından tartaklandı. Müller'in gizli polise muhbirliği ve gizli servisle işbirliğini reddetmesinin başlıca sebebi, Romanya’nın eski diktatörü Nikolay Çavuşesku ve onun gizli polis servisi Securitate’den nefret etmesiydi. Bu olaydan sonra öğretmen olan ve yaşamını edebiyata adayarak yazarlığa başlayan Müller'in ilk çalışmaları yurt dışına kaçırıldı.

Müller, 1982’de kısa öykülerini topladığı “Niederungen” adlı kitapla edebiyat dünyasına girdi ve iyi bir çıkış yaptı ancak Romanya hükümetince hemen sansür edilen kitap iki yıl sonra Almanya’ya kaçırıldı ve sansürsüz olarak yayınlandı. Aynı yıl 1984'te yazarın “Druckender Tango” (Baskıcı Tango) kitabı Romanya’da yayımlandı. Müller’in çalışmaları, Romanya’da ulusal basın tarafından fazlasıyla eleştirilirken, Alman basını eserlerine çok olumlu yaklaştı. Romanya’da Çavuşesku dönemini açıkça eleştirmesi nedeniyle kendi ülkesinde kitaplarının basılması yasaklandı. Herta Müller, kendisi gibi yazar olan eşi Richard Wagner ile birlikte, Çavuşesku rejiminin yıkılışından iki yıl önce 1987 yılında Romanya’dan Almanya’ya göç etti ve Batı Almanya’ya sığındı. Tüm bu yaşadıkları nedeniyle dikta rejiminde azınlık mensubu olmak, göçmenlik gibi konular Müller’in yazınında belirleyici öğeler olur. 56 yaşındaki yazar Berlin'de yaşıyor ve uzunca bir ödül listesine sahip. Ödüllerinden birkaçı şöyle: Aspekte Edebiyat Ödülü, Kranichstein Edebiyat Ödülü, Kleist Ödülü, Franz Kafka Ödülü, Alman Edebiyatı Joseph Breitbach Ödülü, Avrupa Edebiyatı Würth Ödülü. Yazar, “Atemschaukel” adlı son romanı ile Alman Kitap Ödülü’nün de favori adayları arasında gösteriliyor. Müller, bu kitapta 17 yaşındaki bir gencin Sovyet çalışma kamplarındaki hikâyesini anlatıyor. Bu hikâye, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Romanya’daki 80 bin Alman’ın öyküsünü yansıtır nitelikte. Rumen Gizli Servisi, Almanya'ya göç etmesinden sonra da Müller'in Almanya'daki itibarını zedelemeye yönelik girişimlerde bulunmuş ve Alman medya kurumlarına Müller’in ajan olduğu yönünde ifadeler içeren mektuplar göndermişti. Ülkesine eski Doğu blokunun yıkılmasından sonra giriş yapabilen yazar, zamanın kendisini değiştirdiğini, ülkesine yabancılaştığını söylüyor: “İnsan gittiği gibi geri gelmiyor, bir kez gittiğinizde başka biri oluyorsunuz, böyle de olunmak zorunda zaten.”

Eserlerinin çoğunu Almanca yazan Müller’in “The Passport” (Pasaport), “The Land of Green Plums” (Yeşil Erikler Diyarı), “Traveling on One Leg” (Tek Bacakla Seyahat) ve “Appoinment” (Randevu) gibi eserleri İngilizceye çevrildi. Bunun dışında bazı eserleri Fransızca ve İspanyolcaya çevrilmiştir. Türk okurların pek aşina olmadığı Müller'in, 'Tilki Daha O Zaman Avcıydı - 1998' (Der Fuchs war damals schon der Jaeger) ve 'Yürekteki Hayvan - 1997' (Herztier) adlı kitapları Özdemir İnce sayesinde Türkçe'de yayınlandı. Konuyla ilgili olarak Can Dündar'ın hafta içi her gün saat 22:00'de NTV'de yayınlanan Canlı Gaste programına konuk olan Özdemir İnce, ayrıca Herta Müller’in yazarlığı ve Nobel Edebiyat ödülleri hakkındaki görüşlerini de bildirdi. Can Dündar, gün içinde, Herta Müller’in iki kitabını, Telos Yayınları bünyesinde Türkçeye kazandırmış olan Özdemir İnce dışında, başka yazarlarla da görüştüklerini ve bu görüşmelerden, Türk edebiyat çevrelerinin Müller’i pek tanımadığının ortaya çıktığını belirtti.

Özdemir İnce, Herta Müller adını ilk kez 1995 yılında, Paris’te katıldığı bir toplantıda duyduğunu ve yazar hakkındaki olumlu görüşler üzerine, onun kitaplarını Türkçede yayınlamaya karar verdiğini anlattı. Okurların genelde popüler kitaplara yöneldiğini; ama kendisinin, herkesçe bilinen yazarlar yerine, “standart edebiyat”ın dışında kalan yazarların kitaplarına yer vermeyi tercih ettiğini söyledi. Bu yayın politikası doğrultusunda, Herta Müller’in Tilki Daha O Zaman Avcıydı ve Yürekteki Hayvan kitapları dilimize çevrilmiş oldu. Can Dündar’ın, “Herta Müller’i keşfeden yazar” olarak programına konuk ettiği Özdemir İnce’nin gözünde, Müller, “21.yüzyılın yazarı”dır. Merak edenler için internet kitap sitelerinde şöyle bir bakındığınızda ise Müller'in kitapları, kimi sitelerde 'kelepir' kitaplar arasında satılıyor.

Kadınlar Rekor Kırdı

Bu arada Nobel edebiyat ödülünü Alman yazar Herta Müller'in kazanmasıyla birlikte, bu yıl ilk kez 4 kadının aynı anda Nobel ödüllerine layık görüldüğü bildirildi. Henüz ekonomi ve barış dallarında Nobel kazananların belli olmamasına rağmen, şu ana kadar 4 kadın araştırmacı ya da yazar, İsveç Akademisinin verdiği Nobel ödüllerini almaya hak kazanmış oldu. Kadınlar için bunun rekor olduğunu kaydeden Nobel komitesi üyeleri, 1901 yılından bu yana verilen ödüllerden, bu yıla kadar 36 kadının ödül almaya hak kazandığına dikkati çekti. Bu yıla kadar toplam 789 kişinin ödül aldığı İsveç Akademisinden ödül alan kadın araştırmacıların veya yazarların oranının yüzde 4,4 olduğu kaydedildi. Kadınların daha çok fizik, kimya ve tıp alanındaki çalışmalarından dolayı Nobel ödülüne layık görüldüğü bildirilirken, ayrıca ilk kez bu yıl aynı anda tıp alanında iki kadın, Elisabet H. Blakburn ile Carol W. Greider'ın Nobel almaya hak kazandığına işaret edildi. Kimya alanındaki ödülü de bu yıl Ada E. Yonath, iki erkek araştırmacıyla paylaşmıştı. Nobel barış ödülünün sahibi, yarın Norveç'in başkenti Oslo'da açıklanacak. Ekonomi ödülünün sahibi ise 12 Ekim Pazartesi günü belli olacak.

Müller Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan 51. kişi ve 12’inci kadın yazar oldu.

1960'dan bu yana Nobel Edebiyat Ödülünü kazananların tam listesi :

2008: Jean-Marie Gustave Le Clezio, Fransız
2007: Doris Lessing, İngiliz
2006: Orhan Pamuk, Türk
2005: Harold Pinter, İngiliz
2004: Elfriede Jelinek, Avusturyalı
2003: J.M. Coetzee, Güney Afrikalı
2002: Imre Kertesz, Macar
2001: V.S. Naipaul, Trinidad asıllı İngiliz
2000: Gao Şingcien, Çin doğumlu Fransız
1999: Günter Grass, Alman
1998: Jose Saramago, Portekizli
1997: Dario Fo, İtalyan
1996: Wislawa Szymborska, Polonyalı
1995: Seamus Heaney, İrlandalı
1994: Kenzaburo Oe, Japon
1993: Toni Morrison, Amerikalı
1992: Derek Walcott, St. Lucia
1991: Nadine Gordimer, Güney Afrikalı
1990: Octavio Paz, Meksikalı
1989: Camilo Jose Cela, İspanyol
1988: Necip Mahfuz, Mısırlı
1987: Joseph Brodsky, Rusya asıllı Amerikalı
1986: Wole Soyinka, Nijeryalı
1985: Claude Simon, Fransız
1984: Jaroslav Seifert, Çekoslovakyalı
1983: William Golding, İngiliz
1982: Gabriel Garcia Marquez, Kolombiyalı
1981: Elias Canetti, Bulgaristan asıllı İngiliz
1980: Czeslaw Milosz, Polonya asıllı Amerikalı
1979: Odisseus Elitis, Yunanlı
1978: Isaac Bashevis Singer, Polonya asıllı Amerikalı
1977: Vicente Aleixandre, İspanyol
1976: Saul Bellow, Kanada asıllı Amerikalı
1975: Eugenio Montale, İtalyan
1974: Eyvind Johnson ve Harry Martinson, İsveçli
1973: Patrick White, Britanya doğumlu Avusturalyalı
1972: Heinrich Boell, Batı Almanyalı
1971: Pablo Neruda, Şilili
1970: Alexander Solzenitsin, Rus
1969: Samuel Beckett, İrlandalı
1968: Yasunari Kawabata, Japon
1967: Miguel A. Asturias, Guatemalalı
1966: Shmuel Y. Agnon, Polonya asıllı İsrailli ve Nelly Sachs, Alman asıllı İsveçli
1965: Mihail Şolohov, Rus
1964: Jean-Paul Sartre, Fransız(ödülü kabul etmedi)
1963: Yorgo Seferis, Urla doğumlu Yunanlı
1962: John Steinbeck, Amerikalı
1961: İvo Andriç, Yugoslav
1960: Saint-John Perse, Guadeloupe asıllı Fransız

Not: İnternetten alıntıdır.

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Herta Müller Biyografisi Herta Müller Hayatı Herta Müller Eserleri	Konudaki Cevap Sayısı 0
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 2532

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	son Mesaj
2009 Nobel Edebiyat Ödülünü Herta Müller Kazandı	İpek	Kültür-Sanat Haberleri	1	20.01.21 20:25
Thomas Müller Biyografisi - Thomas Müller Kimdir - Thomas Müller Hayatı - Thomas Müll	Kartal	Futbolcuların Hayatı ( Biyografileri )	0	13.07.14 13:29
Gerd Müller Hayatı ( Biyografisi)	Metrix	Futbolcuların Hayatı ( Biyografileri )	0	22.12.08 12:08
Hermann Joseph Muller Hayatı ( Biyografisi )	Metrix	Yabancı Bilim Adamlarının Hayatı	0	06.12.08 21:59
Gerhard Müller Hayatı (Biyografisi)	Güllü	Futbolcuların Hayatı ( Biyografileri )	0	09.03.08 09:19

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)