C) BATI CEPHESİ
a) Düzenli Ordunun Kurulması

• Yunan işgaline karşılık Ayvalık, Denizli ve Salihli'ye bölgesinde Kuva-yı Milliye Cephesi oluşturulmuştur.
• Kuva-yı Milliye, Kurtuluş Savaşı'nın ilk savunma kuruluşudur.
• Kuva-yı Milliye'yi örgütlemek için Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri yapılmıştır.
• Fransız işgaline karşı Adana, Urfa, Antep ve Maraş civarında da Kuva-yı Milliye kurulmuştur.
• M.Kemal Paşa Sivas Kongresi'nde, Ali Fuat Paşa'yı Batı Cephesi Komutanlığı'na getirilmiştir.
• Ali Fuat Paşa, Gediz Taarruzu'nda başarılı olamamış ve Yunan orduları Dumlupınar'a kadar ilerlemiştir.
• Çerkez Ethem'in baskıları ve Ali Fuat Paşa'nın etkisiz olması nedeniyle Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliği'ne atanmıştır. Batı Cephesi ikiye ayrılmıştır.
• Albay İsmet Bey Batı Bölümü'ne,
• Albay Refet Bey ise Güney Bölümü'ne atanmıştır.
• Yunan taarruzu karşısında Kuva-yı Milliye başarılı olamamıştır
• Ordudan firarlar başlamış, İstiklal Mahkemeleri’nin çalışmaları ile firarlar sona erdirilmiştir.
• Düzenli ordunun kurulması ile Kuva-yı Milliye tamamen ortadan kaldırılmıştır (8 Ekim 1920).
• Düzenli orduya geçildiği sırada bazı Kuva-yı Milliyeciler isyan etmiştir (Çerkez Ethem ve Demirci Efe).
• Demirci Mehmet Efe İsyanı I.İnönü Savaşı'ndan önce, Çerkez Ethem İsyanı ise I.İnönü Savaşı'ndan sonra bastırılmıştır.
b) I.İnönü Savaşı (6-10 Ocak 1921)

Nedenleri:
• Yunanistan'ın; taarruzu devam ettirerek İngiliz Hükümeti’nden yardım sağlamayı,
• Çerkez Ethem Ayaklanması'ndan faydalanmayı,
• Eskişehir'i alarak demiryollarının önemli noktalarını kontrol altına almayı,
• Sevr Barış Anlaşması'nı TBMM'ye kabul ettirmeyi istemesi.
• Yunanlar, Çerkez Ethem'in isyanından faydalanarak Eskişehir'e ilerlemeye başlamıştır.
• İsmet Bey, ordusunu Çerkez Ethem'in karşısından çekerek Yunanlar'la çarpışmaya başlamıştır.
• Yunanistan geri çekilmek zorunda kalmıştır.
Sonuçları:
• Düzenli Ordu’nun ilk zaferidir.
• Halkın Düzenli Ordu’ya güveni artmıştır.
• Milletin zafere olan inancı güç kazanmıştır.
• İsmet Paşa generalliğe yükselmiştir.
• Çerkez Ethem İsyanı bastırılmıştır.
• Zafer sonrası Afganistan Hükümeti ile Dostluk ve Yardımlaşma, Rusya ile de Moskova Antlaşması imzalanmıştır.
• İlk anayasa olan Teşkilât-ı Esâsiye kabul edilmiştir (20 Ocak 1921).
• İstiklâl Marşı kabul edilmiştir (12 Mart 1921).
• İtilaf Devletleri yenilgi karşısında, durumu görüşmek üzere Londra'da bir konferans düzenlemişlerdir.
Londra Konferansı (23 Şubat-12 Mart 1921)

Nedenleri:
İngilizler'in, Rusya’nın TBMM ile Moskova’daki görüşmelerinden rahatsız olmaları.
İngilizler'in Musul ve Kerkük'te direnişle karşılaşması.
İngilizler'e karşı Revandiz'de ayaklanma çıkması.
I.İnönü Savaşı sonucunun İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığına neden olması.
Fransızlar'ın Güney Doğu Anadolu'da büyük bir direnişle karşılaşması.
İtalyanlar'ın işgal planlarından memnun olmaması

• İtilaf Devletleri İstanbul Hükümeti'ni konferansa davet etmiştir.
• M.Kemal veya onun gönderdiği birinin İstanbul Hükümeti’nin yanında gelmesini istemişlerdir.
• İtilaf Devletleri Bu hareketleriyle, TBMM'yi tanımadıklarını göstermişlerdir.
• İstanbul ve Ankara anlaşamadıklarından Londra Konferansı'na iki ayrı delege göndermişlerdir:
• İstanbul Hükümeti adına Sadrazam Tevfik Paşa,
• Ankara Hükümeti adına Bekir Sami Bey Londra'ya gönderilmiştir.
• Londra Konferansı; İstanbul Hükümeti, TBMM Hükümeti, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan arasında gerçekleşmiştir.
• İstanbul Hükümeti'ni temsil eden Tevfik Paşa, söz hakkını TBMM temsilcisine bırakmıştır.

İtilaf Devletleri şunları teklif etmiştir:
• İzmir Türk Devleti’ne iade edilecek, ancak şehirde Yunan güçleri bulunacak.
• İzmir'in valisi Hristiyan olacak ve Milletler Cemiyeti tarafından tayin edilecek.
• Doğu Trakya Yunanlar'a kalacak.
• Doğu Anadolu'da Ermenistan kurulacak.
• Ordunun sayısı arttırılacak, fakat kapitülasyonlar devam edecek.
Sonuçları:
İtilaf Devletleri TBMM'yi hukuken tanımıştır.
Avrupa'da “Türkler barışa yanaşmıyorlar” türünde çıkan propagandalara engel olunmuştur.
Sevr Barış Antlaşması'ndaki bazı maddeler tartışma konusu olmuştur.
Konferans sonunda TBMM temsilcisi İngiltere, Fransa, İtalya ile ikili anlaşmalar yapmıştır.
Konferansın başarısız olması nedeniyle Yunan saldırısı yeniden başlamış, II.İnönü Savaşı gerçekleşmiştir.
TBMM-Afganistan Dostluk ve Yardımlaşma Antlaşması (1 Mart 1921)
Afganistan ile TBMM arasında imzalanmıştır. Antlaşmaya göre:
• TBMM Afganistan’ın bağımsızlığını tanıyacak.
• İki taraf da birine saldırı yapıldığında kendine saldırı yapılmış sayacak.
• TBMM, Afganistan’a subay ve öğretmen gönderecek.
Önemi :
• İlk kez bir İslam devleti TBMM'yi tanımıştır.
Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)
• Rusya'da 1917 Bolşevik İhtilali çıkmıştır.
• Rusya, imzaladığı Brest-Litowsk Antlaşması ile I.Dünya Savaşı'ndan çekilmiş ve gizli antlaşmaları açıklamıştır.
• İtilaf Devletleri Rusya'ya karşı birlik olmuştur.
• TBMM ile Rusya birbirine yakınlaşmıştır
Antlaşmaya göre:
• Sovyet Rusya, Misâk-ı Millî'yi tanıyacak.
• İki taraftan birinin tanımadığı devletlerarası bir anlaşmayı diğeri de tanımayacak.
• Sovyet Rusya, kapitülasyonların kaldırıldığını kabul edecek.
• Batum, Gürcistan'a iade edilecek.
• İki ülkenin ekonomisini geliştirmek için yeni iktisadî anlaşmalar yapılacak.
• Karadeniz'e kıyısı olan devletler ile Boğazlar'ın ticaret gemilerine açık kalması için konferans düzenlenecek.
Önemi:
• Sovyet Rusya, Misâk-ı Millî'yi ve TBMM’yi tanıyan ilk Avrupa devleti olmuştur.
• İlk kez büyük bir devlet TBMM'yi tanımıştır.
• Sovyet Rusya, Sevr Barış Anlaşması'nı tanımadığını açıklamıştır.
• Yeni Türk Devleti'nin diplomasi sahasında kazandığı büyük bir zaferdir.
• Her iki ülke de kendilerinden önce imzalanan antlaşmaları geçersiz saymıştır.
• Batum Gürcistan'a, Kars ve çevresi de Türk Devleti'ne ait olmuştur.
• Doğu sınırımız büyük ölçüde belirlenmiş ve doğu sınırının güvenliği sağlanmıştır.
• Sakarya Savaşı’ndan sonra Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması imzalanmış ve doğu sınırı kesinlik kazanmıştır (13 Ekim 1921).
Not : Batum, Misâk-ı Millî'den verilen ilk tavizdir.
c) II.İnönü Savaşı (23-31 Mart 1921)

Nedenleri:
• Londra Konferansı tekliflerinin TBMM tarafından kabul edilmemesi.
• İngilizler'in Yunanlar'ı kışkırtması.
• Sevr Barış Antlaşması'nın TBMM'ye kabul ettirilmek istenmesi.
• Yunanlar'ın düzenli ordunun teşkilatlanmasına fırsat vermeden Ankara üzerine yürüyerek TBMM'yi dağıtmak istemesi.
• Yunan ordusu İnönü mevkiinde durdurulmuştur.
• Türk ordusu Aslıhan ve Dumlupınar'da çarpışmış, birliklerin aşırı yorulması ve fazla kayıp verilmesi ile istenilen sonuç tam olarak alınamamıştır.
• Bu durum Türk ordusunun tam olarak taarruz gücüne ulaşamadığını göstermiştir.
Sonuçları:
• Düşman oyalanmış ve Kurtuluş Savaşı için zaman kazanılmıştır
• Yunanlar Türk ordusunun gücünü kabul etmiştir.
• Halkın TBMM'ye olan güveni artmıştır.
• İtilaf Devletleri'nin İstanbul'daki yüksek komiserleri TBMM ile Yunanistan arasında taraf olmadıklarını açıklamışlardır.
• İtalyanlar, işgal ettikleri toprakları boşaltmışlardır (5 Temmuz 1921).
• M.Kemal, zafer sonunda İsmet Paşa'ya; "Siz yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de (ters alınyazısını da) yendiniz" diye telgraf çekmiştir.
d) Eskişehir Ve Kütahya Savaşları (10-24 Temmuz 1921)

Nedeni :
• Yunanistan'ın, II.İnönü Savaşı'nın yorgunluğu içinde olan Türk ordusunun toparlanmasına fırsat vermeden saldırıya geçmesi.
• Yunanistan'ın, II.İnönü Savaşı'nın yorgunluğu içinde olan Türk ordusunun toparlanmasına fırsat vermeden saldırıya geçmesi.
• Yunanistan İnönü'den Afyon'a kadar geniş bir saha üzerinde saldırıya geçmiştir.
• M.Kemal, İsmet Paşa'ya, Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmesini söylemiştir.
• Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanlar'ın eline geçmiştir.
Sonuçları :
• TBMM'de bazı kişiler başarısızlığın suçunu M.Kemal'e yüklemek istemiştir.
• M.Kemal başarılı olabilmek için olağanüstü yetkiler istemiştir.

Önemi :
• Kurtuluş Savaşı’nda kaybedilen ilk ve tek savaş Eskişehir-Kütahya Savaşı’dır.
M.Kemal'e Başkomutanlık Yetkisinin Verilmesi :

• TBMM, M.Kemal’e üç ay süreyle Başkomutanlık yetkisini veren kanunu kabul etmiştir (5 Ağustos 1921). Böylece:
• M.Kemal, yasama ve yürütme yetkisini doğrudan kullanmaya başlamıştır.
• M.Kemal, İstiklal Mahkemeleri'nin de kendisine bağlanmasıyla yargı gücünü de kullanmıştır.
• Erzurum Kongresi'nde askerlik görevinden istifa eden M.Kemal, milli irade ile başkomutan olmuştur.
• 20 Temmuz 1922'de Başkomutanlık Kanunu sınırsız uzatılmış, M.Kemal'in cumhurbaşkanı seçilmesine kadar kanun, geçerliliğini sürdürdü.
Tekâlif-i Milliye Emirleri (7-8 Ağustos 1921)

• Ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için M.Kemal, Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayınlanmıştır.
1. Her ilçede bir tane Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
2. Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
3. Her aile bir askeri giydirecek.
4. Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
5. Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
6. Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak.
7. Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak.
8. Sahipsiz bütün mallara el konacak.
9. Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
10. Halkın elindeki araçlar aylık 100 km. askeri ulaşım yapacaklar.
Kars Antlaşması (13 Ekim 1921)
• Rusya’nın gözetiminde Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan ile TBMM arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır. Antlaşmaya göre:
Önemi :
• Türk Devleti’nin doğu sınırı kesinlik kazanmıştır.
TBMM-Ukrayna Antlaşması (2 Ocak 1922)
• Moskova Antlaşması’nın içeriğini tekrarlayan bir antlaşmadır

--------------Tualimforum İmzam--------------



Tualimforum kurallarını okuyunuz Lütfen.
Forum kullanımı hakkında bilgi için TIKLAYINIZ%TIKLAYINIZ.
Soru ve sorunlarınızı BURADAN bize yazabilirsiniz.
Kurallara uymayan kişilerin tualimforum'a girişleri yasaklanacaktır.
Lütfen imzanıza site adı, link içeren resimler koymayınız sorgusuz silinecektir.