 Nevşehir Yöresi Halk Oyunları
Nevşehir Yöresi Halk Oyunları
nevşehir halk oyunları - halk oyunları - nevşehir yöresi kıyafetleri
Nevşehir ve çevresinde geleneksel tarz içerisinde oluşan halk oyunları, Türkiye coğrafyası üzerinde “Halay Yöresi” olarak adlandırılan gurup içerisinde yer almaktır. Oyunlar daha çok düğün ve eğlence ortamlarında çıkartılmaktadır.Mekan olarak erkeklerde geniş meydanlara, kadınlar da ise kapalı ev mekanlarında oynanmaktadır.
Erkek ve kadın oyunlarını ayrı ayrı değerlendirilmek gerekirse:
Erkek
Bölgede iki gurup oyun çıkartılmaktadır.Birinci gurup, yerleşik halkın oyunları, ikinci gurup ise 1924 mübadelesi ile gelen Batı Trakya göçmenlerinin getirmiş olduğu oyunlardır.Yöre halkı her iki gruptan oyunları ayrı ayrı oynamakta birlikte sentezlenmiş halinde icra etmektedirler.
Oyunlarda çizgi olarak, yarım daire ve hat formu kullanılmaktadır.Oyunlar gerçek karakterini verebilmesi için en az 8-10 oyuncu tarafından oynanmaya çalışılır.Daha fazla kişinin oyuna iştirak etmesinde de sakınca görülmez.
Oyunlar genel karakteristik bakımından, sağa ve ileri işleyen adımlardan oluşmaktadır.Oyunlarda müzik çok önemli bir unsurdur.Tempo müziğe göre ayarlanır.Oyunlara yörede davul-zurna veya zurnanın yerine davulla, klarnet eşlik eder.Erkek oyunlarında kıyafet: Geleneksel yapıda, ayakta yemeni kundura veya iskarpin ayakkabı beyaz yün çorap, üste peyikli koyu renkli şalvar, belde şal kuşak veya kütüklük, üste yakasız kaytan gömlek ve köstekli delme yelek’ ten oluşmaktadır.
Yörede halay karakteristiğinde sergilenen oyunların isimleri :
1-Ağırlama
2-Üçayak
3-Şenola
4-Cezayir
5-Düzleme
6-Hoş bilezik
7-Leblebi
8-Temurağa
9-Ayvadibi
10-Reyhan
11-Nari
Halaylarda oyuna eşlik eden iki türkünün sözleri :
-I-
ARZU İLE KAMBER GALE
Matarayı suya daldırdım
Doldu da diye kaldırdım
Dinim imanım Kamber
Ben bileziği çaldırdım
Sen pınara vardın mı
Elini yüzünü yudun mu
Sen bileziği buldun mu
Ben pınara varmadım
Elimi de yüzümü de yumadım
Dinim imanım arzu
Ben bileziği bulamadım
Yel eser kum savrulur
Cihan başa çevrilir
Dinim imanım kamber
Yol nereden ayrılır
Yel eser kum savrulur
Cihan başa çevrilir
Dinim imanım arzu
Yol gedikten ayrılır
Süt pişirir hoş eder
Yiyeni sarhoş eder
Yeme kamberim yeme
Süt bizi kardeş eder
Süt pişirir loş mu olur
Yiyenler sarhoş mu olur
Ana-Baba bir olmayınca
Süt nen kardeş mi olur
-II-
Galenin başına kuş yuva yapmış
Yuvanın üstüne bir gelin yatmış
Yerini koymuş da ellere tapmış
Ver gelin elmanı ben yareliyim
Al elma soyulur mu
Güzele doyulur mu
Güzel saran yiğidim
Kolları yorulurmu
A benimde al kınalı kekliğim
Şaşdımda yollarını bekledim
Bekleyi bekleyi de
Çürüdü kemiklerim
Aynam düşdü al gelin
Yanakların bal gelin
İnşallah kocan ölür
Sende bana kal gelin
Kadın
Oyunları kapalı mekanlarda tef eşliğinde oynanmaktadır.Oyuncu sayısı bakımından tek, iki, dört kişi ile oynanmaktadır.Çizgi olarak, oyuncular karşılıklı olarak birbirleri ile temas etmeden dik çizgilerle oyunları icra etmektedir.Bu türden oyunlar haricinde kadınların el ele tutuşmak suretiyle meydana getirdikleri toplulukça halay karakteristiğinde olan oyunları da bulunmaktadır.
Kadın oyunlarında kıyafet: ayakta yemeni kundura veya “Işılak Galiga“ denen ayakkabı, motifli yün çorap, üste geniş peyikli “boğma şalvar” belde şal kuşak veya boncuktan örgü kuşak, vücutta yakasız “pamuklu yelek” üstünde “üçetek” adı verilen omuzlardan diz kapağının altına kadar inen uzun giysisi, onun üstünde de “cepken veya salta” denen sırma ip işlemeli kadifeden yapılan üslük kıyafet, baş kısmında ise üç sıra penezli, tepelik fes, onun üstünde de pullu “kıvrak” veya oyalı yemeni bulunmaktadır.
Yöreden tespit edilen kadın oyunlarının adları :
1-Kadın halayı
2-Alacalı yılan
3-Sarıkız
4-Bindallı
5-Oğlum kemeraltı
6-Hoşlaşma
7-Seke seke
8-Kaşık oyunu
Kadın halayında söylenen bir türkü :
ALLILAR
Allılar mektebin geceleri
Allılar ders verir hocaları
Allılar nerde de güzel var ise
Allılar hep kötü kocaları
Allılar kaleden inek bakar
Allılar ineğin alnı sakar
Allılar delikanlı dururken
Allılar ihtiyara kim bakar
Allılar kaleden atladın mı
Allılar fidanı topladın mı
Allılar oğlan derki yatalım mı
Allılar kız der ki patladın mı --------------Tualimforum İmzam--------------
Boşverdim | 
Benzer Konular 
