Güç Kaynağı

Güç Kaynağı Bir bilgisayar için olmazsa olmaz bir parça sorarsanız o kesinlikle güç kaynağıdır. Güç kaynağı olmadan bilgisayar plastik ve metal dolu bir kutu olmaktan ileri gidemez. Güç kaynağının asıl yaptığı şey evinize gelen alternatif akımı (AC) bilgisayarınızın ihtiyacı olan direk akıma (DC) çevirmektir

Güç kaynağı kelimesi genelde AC' yi DC' ye çevirmek için devre anahtarı teknolojisi kullanan devre anahtarlı güç kaynakları (Switching Power Supply) için kullanılır. Güç kaynağı tarafından sağlanan tipik voltajlar şunlardır:

3.3 volt

5 volt

12 volt

3.3 ve 5 volt devrelerde kullanılırken 12 volt sabit disk ve fanların gibi motorlarını döndürmekte kullanılır. Güç kaynaklarının ana özellikleri Watt olarak belirtilir. Watt voltaj cinsinden potansiyel farkın ve amper cinsinden akımın çarpılmasıyla elde edilir ve güç kaynağının verebileceği gücü gösterir. (W=V*A)

Eğer eskiden beri bilgisayarlarla uğraşıyorsanız eski bilgisayarlarda bilgisayarı açmak için büyük ve basılması zor düğmeler olduğunu hatırlarsınız. Bu düğmeler doğrudan elektrik akımını açıp kapatarak bilgisayarın başlamasını ve kapanmasını sağlıyordu. Günümüzde ise bilgisayarları açarken bastığımız düğmeler daha hafif ve gerçek bir düğme değildir sadece güç kaynağının harekete geçmesi için 5 Voltluk bir akım verir. Kapatırken ise güç kaynağı kendini işletim sistemden gelen bilgiye göre otomatik olarak kapatır fakat daha sonra açılma emrini anlayabilmek için sisteme 5 voltluk bekleme akımı vermeye devam eder.

Devre Anahtarı Teknolojisi 1980'ler kadar güç kaynakları çok karmaşık ve ağırdı. Hattan gelen 50 Hz 220 Voltu 5 ve 12 volta çevirmek için içlerinde çok büyük kapasitörler ve transformatörler vardı. Günümüzde kullandığımız devre anahtarlı güç kaynaklar çok daha küçük ve hafiftirler. 50 Hz olan elektrik akımını saniyede ki işlem sayısını arttırmak için çok daha yüksek frekanslara çevirirler. Bunun sayesinde küçük bir transformatör bile 220 Volt gelen elektriği istenilen şekle çevirebilir. Voltajdaki değişimleri önlemek ve hassas parçaları korumak için güç kaynağı tarafından sağlanan yüksek frekanslı AC akım normak 50 Hz'lik akıma göre daha kolay düzeltilebilir ve filtrelenebilir.

Resimde ortada sarı renkli 3 adet transformatör solda 2 adet silindir şeklinde kapasitör 2 adet büyük alüminyum parça ise ısı emicidir. Soldaki ısı emiciye bağlanmış transistörler devre anahtarı görevini görürür ve transformatörlere yüksek frekanslı elektrik sağlar. Sağdaki ısı emicisine ise AC sinyallerini DC' ye çeviren diotlar takılmıştır.

Devre anahtarlı güç kaynakları elektrik hattından sadece gerektiği kadar güç çekerler. Güç kaynağının verebildiği voltaj ve akım değerleri üzerindeki etikette gösterilmiştir.

VSB güç kaynağının bekleme konumunda sağladığı voltajdır.

Güç Kaynağı Standartları Şimdiye kadar kişisel bilgisayarlarda en az 6 farklı standartta güç kaynağı kullanılmıştır. Bu aralar ise endüstri standartı ATX olarak belirlenmiştir. ATX güç kaynağının ATX bir kasaya uyacak fiziksel özellikleri ve ATX bir anakarta uyacak elektriksel özellikleri olması demektir. PC güç kaynakları girişleri yanlış bağlantıları engellemek için standartlaştırılmıştır. Renk kodlu kablolar ve standart girişler son kullanıcıya farklı güç kaynakları için seçenek sunar.

Gelişmiş Güç Yönetimi (APM) Microsoft ve Intel tarafından geliştirilen bu teknoloji enerjiden tasarruf etmek isteyen kullanıcılara farklı sistem durumu imkanları sunar. Bu teknolojinin çalışması için bütün donanımın (Anakart işletim sistemi bios vs) buna uygun olması gerekmektedir. Bu özelliği iptal etmek isteyen kullanıcılar bilgisayarlarının bios' unda bununla ilgili ayarı kapatmalrı gerekmektedir.

Eğer bilgisayarınıza çok fazla donanım bağlayacaksanız güçlü bir güç kaynağı almanız önerilir. Eğer sisteminizin ortalama güç tüketimi yaklaşım 250 W olacaksa 250W bir güç kaynağı kullanmak önerilmez çünkü hiçbir güç kaynağı %100 verimle çalışmaz.

PC Power & Cooling Inc. Verilerine göre bazı bilgisayar parçalarının kullandığı yaklaşık miktarları:

AGP (Hızlandırılmış Grafik Yuvası)20 - 30 WPCI (Çevresel Aygıt yuvası)5 WPCI SCSI Kart20 - 25 WDisket Sürücü5 WAğ Kartı4 W50x CD Sürücü10 - 25 WHafızaHer 128 MB için 10 W 5400 rpm Sabit Disk5 - 11 W 7200 rpm Sabit Disk5 - 15 WAnakart (İşlemci ve Ram olmadan)20 - 30 W * Bu değerler yeni ürünlerle birlikte değişebilir.

Güç Kaynağı Problemleri Güç kaynakları bir kişisel bilgisayarda donanım olarak en çok sorun çıkaran parçalardırher kullanımda ısınır ve soğur ilk açıldığında yüksek elektrik akımını o karşılar. Tipik olarak güç kaynağının bozulması bilgisayar çalışırken bir yanık kokusu gelmesiyle anlaşılır. Bir başka sorun ise güç kaynağı için çok önemli olan soğutma fanının durmasıdır içindeki parçaların fazla ısınmasına bağlı olarak güç kaynağının kısa zamanda arızalanacağını gösterir. Rasgele kapanıp açılmalar yada belli bir neden olmadan windows'un çökmesi de güç kaynağına bağlı olabilir.

Güç Kaynağı Teknolojisinde Gelişmeler Yeni anakart ve yonga seti gelişmelerine paralel olarak güç kaynakları fanlarının devir hızını biostan yada windowstan izlemenize izin verir. Hatta yeni anakartlar bu fanın gürültüsünü azaltmak için hız kontrolüne bile olanak sağlar. Sunucu tabanlı sistemler yedek bir güç kaynağının asıl güç kaynağı bozulduğunda direk devreye girmesini sağlayarak sistem kapatılmadan güç kaynağının değiştirilmesine izin verirler.

Alıntı.