Ördek (Anatinae) - Ördekler Hakkında Genel Bilgiler

**Fenci** · 09.05.10, 21:04

Ördek (Anatinae) - Ördekler Hakkında Genel Bilgiler

Yeryüzünün dört bir yanına dağılmış 100'ü aşkın ördek türü vardır. Ördekler akrabaları olan kazlardan daha küçük yapılı ve daha kısa boyunludur. Uçarken de kanatlarını daha hızlı çırparlar. Ördekler suya kazlardan daha bağımlıdır. Birçok türün erkeği, özellikle başlarında bulunan parlak tüylerle dikkat çeker. Dişilerin tüyleri oldukça soluktur. Çoğu ördeğin kanatlarında "kanat aynası" denen değişik renkte bir bölge bulunur. Erkekler kuluçkaya yatmaz ve yavrular yumurtadan çıktıktan birkaç saat sonra koşup yüzmeye, kendi başlarına beslenmeye başlar. Erişkinler yavrularla

ender olarak ilgilenir. Dişiler kuluçkaya yattığında, erkekler uçamayacak ölçüde tüy döker ve bir süre dişilerinki gibi soluk tüylerle dolaşır. Ama sonbaharda yeniden parlak renklerine kavuşurlar.

Bazı ördekler üredikleri ve kışı geçirdikleri yerler arasında uzun yolculuklar yapar. Gözde av kuşları arasında sayılan ördekler bu göç sırasında konakladıkları yerlerde de önemli ölçüde avlanmaktadır. Öte yandan kuş gözlemcileri ördeklerin göç yollarını öğrenmek için çok sayıda ördeği yakalayıp markalayarak

salıverirler. Kuşun bacağına geçirilen bu markalarda bir adres ve sayı bulunur. Daha sonraryakalanan, avlanan ya da ölü olarak bulunan ördeğin markasından nereden geldiği kesin olarak saptanır.
Ördekler birkaç grup altında toplanabilir.

Bunların en önemlileri yüzeyden beslenen ve dalıcı ördek gruplarıdır. ördekler yeryüzünün birçok yerine götürülerek bakım altına alınmıştır.
Güney Amerika kökenli, ağaçlarda yaşamaya uyarlanmış tırnaklı misk ördeği ya da moskof ördeği (Cairina moschatd) doğada yabanıl yaşamını sürdürmekle birlikte

uzun yıllar önce Yerliler tarafından evcilleştirilmiş-tir. Evcil misk ördekleri eti için beslenir ve birbirine yakın özellikte birkaç soydan oluşur. Yeşilbaştan türemiş çok sayıda evcil soydan Hint ördekleri yumurta verimlerinin, Pekin ördekleri et verimlerinin yüksekliğiyle tanınır.

Yüzeyden Beslenen Ördekler

Bu ördekler yüzerken, dibe dalmadan böcekler ve bitkilerle beslenir. Başları ve gövdelerinin ön bölümü suya gömülü, kuyrukları kalkık biçimde yiyecek aramaları tipiktir. Yaklaşık 60 cm uzunluğundaki yeşilbaş (Anas plalyrhynchos) bu grubun en tanımış türüdür.
Kuzey yarıkürenin hemen her yerine dağılmış olan yeşilbaş, aynı zamanda evcil ördek soylarından

çoğunun atasıdır. Erkeğin boynu beyaz kuşaklı, sırtı boz, başı koyu yeşil, göğsü kızıl kahverengidir. Erkeklerin yanında çok gösterişsiz kalan dişileri büyük ölçüde kahverengi nakışlı tüyler örter. Erkek ve dişinin beyazla çevrili mavimsi mor kanat aynaları vardır. Yeşilbaşlar göller ve ırmakların yanı sıra gölcükler, göletler ve derelerde, kışın deniz kıyısında yaşar, genellikle yerde uzun bitkilerin arasında, bazen ağaçlarda yuva yaparlar. Dişi yuvaya 10 kadar

yeşilimsi boz ya da kahverengimsi san yumurta bırakır. Dişi yumurtlarken, erkek dişinin göğsünden yolduğu hav tüyleriyle yuvayı döşer. Yavrular koyu kahverengi çizgili, sarıya çalan kahverengi hav tüyleriyle kaplıdır.

Uzunluğu yaklaşık 35 cm olan çamurcun (Anas crecca) kuzey yarıkürede en yaygın görülen ördek türleri arasında yer alır. Çok hızlı uçar. Erkeğin başı kestane kızılıdır ve başının yanlannda gözlerden başlayıp enseye kadar uzanan parlak yeşil şeritler bulunur.
Gagalarının biçiminden ötürü

kaşıkgaga adıyla tanınan dört ördek türü vardır. Bunlardan bayağı kaşıkgaga (Anas clypeata) Kuzey Amerika ve Avrasya'da ürer. Türkiye'deki üreme bölgeleri Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları ile İç Anadolu Bölgesi'dir. Erkeği yeşilbaşı andırır. Öbür türlerinden kızıl kaşıkgaga (Anas platalea) Güney Amerika'da, Kap kaşıkgagası (Anas smithii) Güney Afrika'da, mavi kanatlı kaşıkgaga (Anas rhynchotis) Avustralya ve Yeni

Zelanda'da yaşar.
Ördeklerin çoğu çıkardıkları "vak vak" sesleriyle tanınır. Ama ıslıkçın ya da fiyu denen ördeklerin erkeği güçlü ıslık sesiyle dikkat çeker. Avrasya ıslıkçını (Anas penelope) Avrasya'nın kuzeyindeki tundralarda ve deniz kıyılarında ürer. Kışın göç sırasında Türkiye'nin orta ve batı kesimlerindeki sulak alanlarda da görülür. Erkeğin başı kestane kızılı, karnı beyaz, sırtı krem rengi, öbür bölümleri boz kahverengidir; tepesinden gagaya kadar inen sarı bir şerit bulunur. Amerika ıslıkçınının (Anas americana) başı boz, tepesi beyazdır. Deniz kıyılarında Avrasya ıslıkçınından

çok daha az rastlanır.
Kılkuyruk (Anas acuta), adını erkeğin çok uzun ve sivri kuyruğundan alır. Kuzey yarıkürede yaygın biçimde bulunur. Türkiye'de göç sırasında ve kışın görülen bu türün erkeği yaklaşık 65 cm, dişisi 55 cm uzunluğundadır. Erkeğin başı ve gerdanı kahverengi, sırtı boz, alt bölümleri beyazdır.

Dalıcı Ördekler

Dalıcı ördekler besinlerinin hemen hemen tümünü suyun altından sağlar. İri, perdeli ayaklan dalmalanna yardımcı olur. Karada güçlükle yürüyen bu ördekler üreme mevsimi dışında sudan pek çıkmazlar.
Patkalar, altıngözler, kara ördekler, pufla ördekleri, dikkuyruklar ve tarakdişler başlıca dalıcı ördekler arasında yer

alır. Bunlardan patkalann (Aythya ve Netta cinsleri) gövdeleri yuvarlakça, başları iri, boyunları kısadır. Oldukça sessizdirler. Aynca hiçbirinde parlak tüylerden oluşan kanat aynası bulunmaz. Elmabaş patkanın (Aythya ferina) erkeğinde baş pas kızılı, göğüs ve kuyruk bölümleri siyah, sırt boz ve kann beyazdır. Türkiye'nin yerli kuşları arasında yer alır. Türkiye'de bu türün yanı sıra

karabaş patka (Aythya manla), tepeli patka (Aythya fuligula), pasbaş patka (Aythya nyroca) türlerine de rastlanır. Pasbaşın beyaz karnı dışında başını ve gövdesini pas kızılı tüyler örter. Uzunluğu 56 santimetreyi bulan Macar ördeği (Netta rufi-na) de bir patka türüdür.

Altıngözler (Bucephala cinsi) kanatlarını hızla çırparak kolayca tanınan bir ıslık sesi çıkanr. Bu ördekler küçük yapılı ve san gözlüdür.
Adlannı uzun ve yukarı kalkık

kuyruklarından alan dikkuyruklar büyük ölçüde güney yarıkürenin sıcak ve ılıman bölgelerinde yaşarlar. Avrupa'ya özgü tek tür olan bayağı dikkuyruk (Oxyura leucocephala) İç Anadolu Bölgesi'nin bazı sulak yerlerinde de üremekte ve kışı Göller Yöresi'nde geçirmektedir. Bu ördeğin

erkeklerinde gövde kahverengi, baş beyaz ve ense siyah şeritlidir. Dikkuyruklar karaya ender olarak çıkar ve öbür dalıcı ördekler gibi suyun üstünde uyurlar. Türlerin çoğu tatlı sularda yaşar.

Ördeklerin birçoğu üreme mevsimi dışında zamanlarını denizde geçirir. Bunlar arasında yer alan pufla ördekleri yastık ve yatak içlerini doldurmakta kullanılan çok

değerli kuştüyüyle ünlüdür. En yaygın türü olan bayağı pufla ördeği (Somateria mollissima) büyük sürüler halinde Norveç ve İzlanda'da yuva yapar. Dişi yuvayı göğsünden kopardığı tüylerle döşer. Pufla ördeklerinin

sıkı biçimde korunduğu İzlanda'da üreme sürecine zarar vermemek için her 35-40 yuvadan 0,5 kilogramı aşmayacak ölçüde tüy toplanmasına izin verilmektedir.

Kara ördekler de iyi birer yüzücü ve dalıcıdır. Sörfçü kara ördek (Melanitta perspicillata) Kanada ve Alaska'daki tayga ormanlarında ürer. Kara ördeklerin dişileri koyu kahverengi, erkekleri parlak siyah tüylüdür. Yalnız bayağı kara ördeğin

(Melanitta fusca) erkeğinde göz çevresi ve kanat aynası beyazdır. Kara ördekler genellikle midye gibi deniz hayvanlarıyla beslenir.

Büyük tarakdiş (Mergus merganser), küçük tarakdiş (Mergus serrator) ve ak tarakdiş ya da sütlâbi

(Mergus albellus) gibi türler dar gagalarinın yanlarındaki bir dizi çıkıntı sayesinde kaygan balıkları kolayca yakalarlar.

Başka Ördekler

Suna ve angıt (Tadorna cinsi) bazı bakımlardan daha çok kazları andırır. Erkek ve dişi birbirine benzer görünüştedir. Ayrıca kazlarda olduğu gibi, erkekler yavruların korunmasına yardımcı olur. Bu ördekler genellikle kumlu ve çamurlu kıyılarda ürer. Tüyleri siyah, beyaz ve kızıl kahverengiyle alacalanmıştır. Mançurya ördeği (Aix galericulata) belki de en süslü ve en parlak tüylü ördek

türüdür. Bu ördekler yeryüzünün birçok yerine götürülerek bakım altına alınmıştır.

Güney Amerika kökenli, ağaçlarda yaşamaya uyarlanmış tırnaklı misk ördeği ya da moskof ördeği (Cairina moschatd) doğada yabanıl yaşamını sürdürmekle birlikte uzun yıllar önce Yerliler tarafından evcilleştirilmiş-tir. Evcil misk ördekleri

eti için beslenir ve birbirine yakın özellikte birkaç soydan oluşur. Yeşilbaştan türemiş çok sayıda evcil soydan Hint ördekleri yumurta verimlerinin, Pekin ördekleri et verimlerinin yüksekliğiyle tanınır.

Ördek, (Anatinae) alt familyasından hemen hemen bütün dünyanın sulak bölgelerinde yaşayan, perde ayaklı su kuşlarına verilen ad.
Göl ve bataklık kenarlarını çok severler.

Hızlı akan nehir ve denizlerde yaşayanlar da vardır. Beslenmesi kolay olduğundan, evcil birçok soyları üretilmiştir. Ülkemizde ördekler, birçok ırkın karışmasından elde edilen melez karışımıdır. Yabancı ülkelerde, ıslah edilmiş Kampbel, Pekin, Ruen gibi saf ırklar mevcuttur. Evcil ördekler, yabani olan yeşilbaştan türemiştir. Yassı gaga,

perdeli ayaklar, badi badi bir yürüyüş ve vak vak gibilerden bir ses, ördeklerin belli başlı özellikleridir. Kısa ayakları vücudunun arka kısmında oduğundan, yürürken zorluk çekerler. Erkekler dişilerden daha büyük ve gösterişlidir. Kışın ve ilkbaharda semirdiklerinden etleri lezzetli olur. Bu devrelerde bol avlanırlar. Evciller et, yumurta ve süs için beslenirler. Soğuğa ve yağmura dayanıklı hayvanlardır. Erkek ördeklerin tüyleri parlak ve renklidir, boyunları yeşil olur.

Beyaz, yeşil, kurşuni, mavi, siyah tüyler karışarak hayvana güzel bir görünüş kazandırır. Dişilerin tüyleri daha donuk, daha az renklidir. Her iki cinsin soluk ve donuk renkli türleri de vardır. Özellikle Amerika’da yaygın olan evcil misk ördekleri beyaz tüylüdür.

Erkeğin tüyleri yazın dökülerek, dişiler gibi esmer tüylere bürünür. Tüyler, tıpkı kiremit gibi birbiri

üstüne dizildiğinden hem içine kolay kolay su geçmez, hem de geçse bile kaygan olduğundan sudan çıkınca çabuk kurur. Ördek, kuyruküstü yağ bezlerinden, gagasını sürerek aldığı yağları tüylerine değdirerek bu kayganlığı sağlar.
Ördekler iyi yüzücü ve dalıcı hayvanlardır.

Sırtları üstten basık, göğüsleri ileri çıkıktır. Bir kayığa benzer. Geniş ve yassı gagasının üzeri sinirce zengin bir deriyle örtülüdür ve kenarları tırtıklıdır. Suya dalarak çamurları baştan başa araştırır. Ağzına bir miktar çamurlu su alarak gagasını kapar ve dilini piston gibi ileri geri hareket ettirerek çamurlu suyu aralıklardan sızdırarak dışarı

çıkarır. Bu arada tohum ve kurtçuklar ağızda kalır. Sümüklü böcek, kurbağa larvaları ve küçük balıkları da yutar. Ne bulursa yer. Gayet obur olduğundan, bazan bir kurbağayı birden yutmaya çalışır. Denizlerde yaşayan bazı türler, balık ve kabuklu deniz hayvanları ile beslenirler.

Suya daldığında gaga üstündeki soluk deliği suyun girişine mani olmak için kapanır. Ördeklerin öne doğru olan üç parmağının arasında perde şeklinde gerili deri bulunur. Arkada kalan

küçük parmak ise serbesttir. Karada iki yana sallanarak zahmetle yürümesine karşılık, suda çok rahat hareket eder. Çok hareketli olan kuyruğu, yüzerken dümen vazifesi görür. Evcil ördekler yuva yapmaz ve uçmazlar. Yabani türler içinde ağaç kovuklarında veya çalılıklar arasında yuva yapanlar vardır. Yeşilbaş, terk edilmiş tavşan çukurlarında yuva yaparak yumurtlar. Yaban ördekleri toplu yaşar ve kışın ılık bölgelere sürüler halinde çok göç ederler. Evcil ördekler,

küçük gruplar halinde yaşarlar. Genellikle her erkeğe 6 dişi düşer. Göl ve dere kenarlarında veya bahçe havuzlarında kolayca yetiştirilebilen kümes hayvanlarıdır.
İklime bağlı olarak, genellikle şubat-mart aylarında yumurtlamaya başlarlar. Yumurtalar 15-20 adeti

bulduğunda dişi kuluçka olur. Her dişi, bu süre içinde 50-60 yumurta yapar. Yavru ördekler çabuk geliştiği için, kısa zamanda yumurtlamaya başlarlar. Sağlıklı bir dişi, 7-8 yıl yumurtlayabilir. Kuluçka müddeti 28-29 gündür.

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Ördek (Anatinae) - Ördekler Hakkında Genel Bilgiler	Konudaki Cevap Sayısı 0
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 3087

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	son Mesaj
Ağrı İlçesi Diyadin Hakkında Genel Bilgiler - Diyadin Hakkında Genel Bilgiler	Kedi	Ağrı	0	11.09.11 20:50
Ağrı İlçesi Eleşkirt Hakkında Genel Bilgiler - Eleşkirt Hakkında Genel Bilgiler	Kedi	Ağrı	0	11.09.11 20:49
Ağrı İlçesi Patnos Hakkında Genel Bilgiler - Patnos Hakkında Genel Bilgiler	Kedi	Ağrı	0	11.09.11 20:48
Ağrı İlçesi Doğubayazıt Hakkında Genel Bilgiler - Doğubayazıt Hakkında Genel Bilgiler	Kedi	Ağrı	0	11.09.11 20:46
Dalıcı Ördekler-Dalıcı Ördekler Hakkında Genel Bilgi-Dalıcı Ördekler Resimleri	Fenci	Kuşlar	0	10.04.10 00:34

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)