Devletçilik İlkesi Devletçilik İlkesi Devletçilik, ülkenin genel ekonomik faaliyetlerinin düzenlenmesi ve özel sektörün girmek istemediği veya yetersiz kaldığı ya da ulusal çıkarların gerekli kıldığı alanlara girmesini öngören ilkedir. Mustafa Kemal Atatürk'ün ulusal ekonomiyi, sağlam temeller üzerine oturtma amacına yönelik olarak ve İktisaden zayıf bir ulus, fakirlik ve sefaletten kurtulamaz. Toplumsal ve siyasi felaketten yakasını kurtaramaz." felsefesine dayalı olarak Atatürk İlkeleri arasında yerini almış olan ilkedir. Atatürk bu ilkenin amacını "Bizim güttüğümüz "devletçilik" bireysel çalışma ve etkinliği esas tutmakla beraber, mümkün olduğu kadar az zaman içinde ulusu refaha, ülkeyi bayındırlığa eriştirmek için, ulusun genel ve yüksek yararlarının gerektirdiği işlerde özellikle ekonomik alanlarda, devleti fiilen ilgilendirmektir." diyerek açıklamaktadır. Devletçilik anlayışına göre devlet; ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın temel faktörüdür. Devletçilik ilkesinin amacı güçlü bir ekonomi oluşturmaktır. Böylece Türk toplumunu, çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkarmayı amaçlar. Atatürk güçlü devlet olmanın, güçlü bir ekonomiyle gerçekleşeceğini düşündüğü için ekonomik alanda köklü yenilikler yapılmasına çalışmıştır. Devletçilik ilkesi “karma ekonomi” ilkesiyle büyük benzerlikler gösterir. Devletçilik anlayışına göre ekonomide vatandaşla devlet iş birliği yapmaktadır. Sermayesi olan herkesin üretim ve ticaret yapması devlet tarafından teşvik edilmiştir. Devlet özel teşebbüsleri korumuş ve gelişmesi için kredi sağlamış bazı kolaylıklar getirmiştir. 1933 yılına kadar özel teşebbüse sağlanan kolaylıklara rağmen ekonomi alanında önemli bir ilerleme sağlanamadı. Bunun üzerine 1.Beş Yıllık Kalkınma planı hazırlanarak Devletçilik ilkesi yürürlüğe konuldu. Devletçilik anlayışı Cumhuriyetin ilk yıllarındaki o günkü ihtiyaçtan dolayı ortaya çıkmıştır. Ekonomik hayat değiştikçe devletçilik anlayışı da değişmektedir. Günümüzde devlet, ekonominin içinde eskisi kadar yer almamakta özel teşebbüsün gelişmesi için ortam hazırlamaktadır. |