Potasyum Nitrat - Kimya - Potasyum Nitrat Nedir
Potasyum nitrat, suda tamamen cozunen bir potasyum bileşiğidir. Güherçile olarak da bilinen bileşik doğal halde kayaçlarda ve mağaralarda oluşan beyaz renkli kabuksu yapıda bulunur. Yapay üretimi Potasyum hidroksitin nitrik asit ile veya amonyum nitrat'la ya da potasyum klorürün sodyum nitrat'la tepkimeye girmesi sonucu gerçekleşir.
Potasyum nitrat, bitkiler için çok önemli iki besin maddesini taşıyan, verim ve kalite arttırıcı bir yapay gübrenin ana maddesi olarak da yaygın olarak kullanılır. Bitkilerin pek çok türü, atmosferdeki serbest azotu kullanamaz, azot tuzları olarak almak zorundadırlar. Oysa azot,organik bileşiklerin çok önemli bir bileşenidir. Potasyum nitrat, bitkilerin kullanabileceği bir azot ve potasyum kaynağı olarak önem taşır. Potasyum bitkinin meyve kalitesini ve raf ömrünü uzatır. Bu bileşik aynı zamanda,elektrokimyasal yöntemlerde kullanılan tuz köprülerinin yapısında da bulunur. Potasyum nitratın sanayide diğer yaygın kullanımı oksitleyici etkisinden dolayı karabarut ve havai fişek yapımıdır. Pudra şekeri ile karıştırılarak ateşlendiğinde hacminin 600 katı büyüklüğünde bir duman oluşturduğu için duman bombası ve duman efektlerinde kullanılır. Doğru karışım oranları 40 gram şekere 60 gram potasyum nitrat olacak şekildedir. İstenirse pudra şekeriyle birlikte dikkatle ısıtılıp eritilir ve macun kıvamına getirilerek de kullanılabilir ancak ısıtırken karışımın alev alma tehlikesi vardır. En verimli tepkimeyi 29 gram şeker ve 71 gram KNO3 ile verir. Toz boya katılarak renkte verilebilir.
Karabarut yapımında kullanılan bir kimyasal bileşiktir. Karabarut için 1 mol KNO3 = 102 g, 2 mol kükürt = 64 g ve 3 mol odun kömürü = 36 g karıştırıcıda karıştırılır ve karabarut elde edilmiş olunur. En saf KNO3 elde ediişi ise her zaman asit baz tepkimesi ile elde edilenidir. HNO3 + KOH → KNO3. Saflaştırılarak daha iyi kristaller elde edilebilmesi için 80 °C suda çözülerek yeniden kristallendirilir ve süzülerek süzgeç kağıdı yardımı ile toplanılır.