Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Harmandalı Zeybeği

**Esra** · 15.07.10, 23:05

Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Yöresi Harmandalı Zeybeği

Bu Harmandalı, zeybek çeşitlerinin epey zamandır en yaygını ve en çok oynanılanı olarak tanınıyor. Aynı isimdeki eskisiyle hiçbir al'kası yoktur. Şimdiki Harmandalı oyun havasını 1916'da Çanakkale'de Ahmet Yekta Madran merhum yazmıştı. Sözleri Kurtuluş Savaşı'nda o havaya benimsetilerek "Harmandalı Zeybek Oyun Havası" diye gün gördü Rahmetli Ahmet Yekta Madran meraklı bir musikîci ve eski muzikalılardandı Egeli halk çocuklarından olmasıyla zeybek oyunları konusuna çekirdekten itibaren ömrü boyunca güven ve gururla bağlı yaşamıştı Oyunun bilenlerce daima onun adı anılarak tutunabilişi yerinde bir kadirbilirlik eseri olmuştur Bu itibarla ve "Eski Harmandalı"ndan ayırt edilmek üzere oyunun "Madran Zeybeği" diye ayrıca adlandırılması en doğru bir hareket olacaktır.

Eski ve yeni Harmandalı çeşitleri arasında figür unsurları bakımından "Üç başlangıcı" gibi müşterek (ortak) taraflar yok değildir. Yeni Harmandalı da Ege yöresinde az çok farklarla oynanır. Belli başlı tertibe göre havasının temposu üç sayılıp beş oynanır.

Harmandalı çoğu zaman tek oynanmakla beraber 2 4 ve daha çok kişiyle yürütülmesi de mümkündür Sekiz figürü vardır. Bergama'nın Kaşıkçı köyünde görülebilen dörtlü Harmandalının eskisine en yakın kaldığı anlaşılır.

Oyuna Kalkış: Harmandalına kalkan oyuncu, sol ayak önde, sağ ayak yarım adım geride olmak üzere efece durur ve kendi ed'sı dairesinde haykırır; bu "esas duruş"tur.

Duruş, yürüyüş, kolların sallanışı, havaya kaldırılması ve ağır ağır indirilmesi, sağ elle silâhlıktan (yani belden) tabancaya davranır gibi yapış, bütün bunlar oyuncunun elinde olan tavırlardır, sanatla yapılabilirler.

1 Yürüyüş: Havayı alma sırası gelince "üç yapılarak" oyun başlar Yerinde olmak üzere sol ayak bir karış kadar kalkar ve iner Sağ ve sol ayaklar böylece kalkıp inerler Üç yapılmış olur Bu hareket sırasında kollar iniktir.

Üçler, oyunun düzenli yürümesi için yapılır Her figürün başında ya bu "Üç", yahut onun yerine soldan dönme yapılır Sırası gelince "soldan dönme" de anlatılır Tarifler sırasında, "üç yapılır" delindiği zaman bu sol, sağ ve yine sol ayakların yerinde kalkıp inişi anlaşılmaktadır.

Üç yapıldıktan sonra durulmadan beş yapılır "Beş yapmak" şöyle olur: Kollar aşağıda ağır ağır sallanır Sağ ayak bir adım ileri atar (bir) Sol ayak bir adım ileri atılır (iki), Sağ ayak bir adım ileri (üç), sol ayak bir adım ileri (dört) ve sağ ayak tekrar bir adım ileri atılır (beş), durulur Bu gezinti daha ziyade daire çizer gibi yapılıp beşte daire içinde dönmüş olur.

Harmandalının havası bu 3 ve 5 yani "sekiz" esası içinde döner Sekiz figür, bu esasa göre düzenlidir.

İlk figür, yani (gezinti", bir - iki veya üç defa yapılabilir Oyunun kısa veya uzun sürmesi hareketlerin sayısına (tekrarına) bağlıdır

2 Kollu Yürüyüş: Esas duruşta, sol ayak önde sağ ayak yarım adım geridedir Kollar ağır ağır kalkarken oyun başlar ve beş yapılır

Birinci figürün aynıdır, fakat beşte kollara havada oynatılır Bir, iki veya üç defa yapılabilir.

3 Çarpma: Esas duruştadır, üç yapılır Bundan sonra sağ ayak sol ayak üstüne atılır (bir), yarım adım kadar sağa açılır (iki), yine sol ayak üstüne atılır (üç), yarım adım sağa açılır (dört), beşinci de sağ ayak bir adım ileri atılır, sol diz üstüne çökülür (fakat diz yere değmez) ve sağ kol belden bıçak çeker gibi bir davranış yaparken yukarı kalkılır (beş), kollar ağır ağır inerken sağ ayak üstünde durulur Üç sayı kadar bu vaziyette

yerinde durulduktan sonra aynı hareket yürütülür Sıra beş sayısına gelince sol ayakla tekrarlanır Yani, sol ayak iki sefer de sağ ayak üstüne çarpılıp açılır Beşte soy ayak bir adım geriye atılarak sol diz üstüne çökülür gibi yapılmak suretiyle kalkılır.

Üçüncü figür bir defa oynanır İstenirse ikinci figür bir veya iki defa tekrarlanır.

4 Ağır Atlama: Esas duruş Üç yapılır. Sağ ayak sol ayak üstüne atılıp üç sayı kadar durulur Sağ ayak burnu bir karış önden yere değdirilir ve bir adım kadar ileri atılır (dört); sol ayak bir adım ileri atılarak biraz çökülür ve kalkılır (beş); ayağa kalkılırken kolları ağır ağır iner.

5 Diz Üstü: Soy ayak önde, sağ ayak yarım adım geridedir "Üç" yerine "soldan dönme" yapılacaktır Soldan geri şöyle dönülür Sol ayak kaldırılıp bir karış açıkta yarım sola doğru basılır (bir); sağ ayak gövdeyle birlikte yarım daire çizerek sola döner (iki) sol ayak yerinden kalkıp bir karış öne basar (üç) sola dönülmüş olur Dönme sonunda yine sol ayak önde, sağ ayak yarım adım geride kalmıştır.

Sağ ayak sol ayağın dizi üstüne atılır (bir); aynı ayak arkaya atılır (iki), gene sağ ayak bir adım ileri atılır (üç), sol ayak arkada kalmak üzere çökülür Sol diz üstüne

gelinerek sol diz bir kere yere vurur (dört); yerde yarım sola dönülüp sağ diz de bir kere yere vurulur (beş) Sol ayak üstünde ayağa kalkılırken kollar ağır ağır aşağıya iner

Sol ayak üstünde ayağa kalkıldıktan sonra istenilirse esas duruşta sağ ayak üstüne basılarak "soldan dönme" yapılır Kollar aşağıdadır ve ağır ağır sallanır, sonra kaldırılırlar İkinci figür gibi oynanır

6 Atik Hareket: Esas duruş ve üçü yerine "soldan dönme" yapılır

Sol ayak sol ayak üstüne doğru hızla gider ve sağa gelir (bir); sağ ayak bir adım ileri atılır, çökülür ve hemen ayağa kalkılır (iki); sol ayak diz üstüne atılır (üç), bir adım ileri basılır (dört); sol ayakla bir defa sekilirken sağ ayak öne atılıp çökülür gibi yapılarak kalkılır (beş) Kollar da ağır ağır indirilmiştir İstenilirse beşinci figürün sonundaki gibi oynanır.

7 Diz Çökme: Üç yerine "soldan dönüş" yapılır Dönüşten sonra; sağ ayak arkada kalıp yarım adım öndeki sol ayağın üstüne basılır Sağ ayak hızla bir adım ileri atılır (bir); çökülür (iki); sol diz iki kere yere vurulur (üç): sonra ayaklar yerde kımıldamaksızın yarım sola dönülür, sağ diz bir defa yere dokundurulur (dört), sağ ayak üstüne basılarak kalkılır ve kalkılırken kollar ağır ağır iner (beş) İstenilirse birinci figürün sonundaki gibi oynanır.

8 Çapraz - Bağlantı: Sol ayak ilerde, sağ ayak geride durulur, soldan dönülür.

Sağ ayak az sola çaprazlama bir adım atılır yere basılır (bir); sol ayak da yerinde bir miktar kalkıp yine basar (iki); sağ ayak yarım sağa döndürülürken bir adım ileri atılır (üç); sol ayak sağın yanına gelip ucu yere basar (dört); tekrar sol yana bir

adım kadar açılarak burnu hafifçe yere basılırken sağ kol yukarda ve sol kol inik bulunur; böylece bir miktar kaykılı durulup sel'm verilmiş olur ve oyun biter (beş)

Harmandalı Zeybeğinin bu oyuna has sözleri vardır:

Harmandalı efem bakıyor, hey hey
Bileğinden kanlar akıyor, vay hay
Gümüş bilezikli mavzerin vay hay
Namlusunda şimşek çakıyor, vay hay

Efeme her cepken yaraşır, hey hey
Korku nedir bilmez dolaşır, vay hay
Bütün kızanların önünde, vay hay
Elinde yatağan savaşır, vay hay

İzmir ve yöresinin günümüzdeki başlıca zeybek çeşidi olan Harmandalı Zeybekte söylenen bu türkünün havasında da mertliğin ifadesi açıktır.

**Kartal** · 28.05.20, 13:51

Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Yöresi Harmandalı Zeybeği

Teşekkürler

Konu Bilgileri
	Konu Başlığı Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Harmandalı Zeybeği	Konudaki Cevap Sayısı 1
	Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler	Görüntülenme Sayısı 4934

28.05.20, 13:51	#2 (permalink)
Kullanıcı Profili Kartal Moderator Kullanıcı Bilgileri Üyelik tarihi: Feb 2008 Nerden: Ankara Mesajlar: 9.456 Konular: 7187 Puan Grafiği Rep Puanı:10540 Rep Gücü:131 RD: Teşekkür Ettiği Teşekkür: 2.018 642 Mesajına 953 Kere Teşekkür Edlidi :	Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Yöresi Harmandalı Zeybe Harmandalı Zeybeği - Harmandalı Zeybeği Nasıl Oynanır - İzmir Yöresi Harmandalı Zeybeği Teşekkürler --------------Tualimforum İmzam-------------- Kartal

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	son Mesaj
Harmandalı İlköğretim Okulu Ortaköy Aksaray - Aksaray Ortaköy Harmandalı İlköğretim O	Pelince	Anaokulu - İlköğretim	0	19.09.14 15:44
Harmandalı Atatürk İlköğretim Okulu Ortaköy Aksaray - Aksaray Ortaköy Harmandalı Atat	Pelince	Anaokulu - İlköğretim	0	19.09.14 15:41
Harmandalı İlköğretim Okulu Menemen İzmir - İzmir Menemen Harmandalı İlköğretim Okulu	Pelince	Anaokulu - İlköğretim	0	13.07.14 19:32
Balıkesir Zeybeği - Nikriz Zeybeği Notaları	Melodi	Notalar & Akorlar	0	15.05.11 23:24
Kütahya Zeybeği,Kütahya Yöresi Halk Oyunları	Kedi	Kütahya	0	17.05.10 16:37

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)