Ağzımızdan çıkan her anlamlı sesin bir oluşma biçimi var. Ağzın çeşitli bölgeleri bu sesleri çıkartmak için çeşitli şekillerde hareket eder.
Oluşum noktalarına göre ünsüzleri dudaktan gırtlağa doğru sırasıyla görelim: !
Dudak Ünsüzleri: Dudaklarda oluşurlar. Bunlar b, p, m ünsüzleridir, (pembe)
Diş-dudak Ünsüzleri: Alt dudağın üst ön dişlere dokunmasıyla oluşurlar. Bunlar f, v ünsüzleridir, (vefa)
Diş Ünsüzleri: Dilin ön tarafının veya ucunun üst ön dişlerin arkasına vurmasıyla oluşan ünsüzleridir: d, t, n, s, z (dostunuz). s ve z ünsüzlerinde dili vurmak yerine dar bir geçit bırakmak, n ünsüzünde ise, geniz yolunu açık bırakmak gerekir.

Damak-diş Ünsüzleri: Dil ucunun veya ön tarafının diş dipleri veya sert damağa vurması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar c, ç, j, ş ünsüzleridir, c, ç önde ve tam kapanma şeklinde, j, ş daha geride, dar bir geçit bırakma şeklinde oluşurlar. M
On Damak Ünsüzleri: Dilin ucunun veya orta tarafının sert (ön) damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar g, k, 1, r, ) ünsüzleridir, r ve y’de açık fakat dar olan yolda bir yelenme şeklinde oluşurlar, y’de dilin durumu oluşum bakımından i ünlüsüne çok yakındır- Bu yüzden y’nin yarı ünlü özelliği vardır denilebilir, (yerler gökler)
Arka Damak Ünsüzleri: Dilin arka tarafının yumuşak damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar ğ, h, k, n ünsüzleridir- n’nin oluşumunda geniz yolu açık tutulur.
Gırtlak Ünsüzü: Gırtlağın ön tarafında oluşan h ünsüzü olup ünsüzlerin en geride oluşanıdır.

alinti