Katarakt Nedir?Tanı ve Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Gözünüzün iç tarafında fotoğraf makinasının merceğine (lensine) çok benzeyen bir mercek vardır; gözün renkli kısmının arkasında bulunur ve göz bebeğinden geçip arka taraftaki retina tabakasına gidecek ışık huzmelerini odaklaştırmaya yarar.

Işığın mercekten geçip retinaya ulaşması için merceğiniz berrak olmalıdır. Eğer mercek bulanıklaşırsa ışık mercekten geçemez ve görme azalır. Bulanıklaşan merceğe katarakt denir.

Kataraktın en sık nedeni kişi yaşlandıkça mercek içindeki yapıların bozulmasıdır. Diğer nedenler olarak travmalar(çarpmalar), Diyabet(Şeker Hastalığı), böbrek hastalığı, Glokom(Göz Tansiyonu), ... sayılabilir.

Belirtiler:

Katarakt birkaç ay gibi kısa sürede ya da yavaş yavaş yıllar içinde gelişebilir. Kataraktilerledikçe cisimleri uzaktan görme kabiliyeti azalır. Ayrıca kamaşma olabilir, ya da okuma veya berrak görüş gerektiren diğer faaliyetlerde zorlanılabilir. Bunların tümü olgunlaşan kataraktın sık görülen belirtileridir.

Tanı ve tedavi:

Erken dönemlerde gözlüklerinizi değiştirerek bazen daha iyi görebilirsiniz. Fakat katarakt ilerleyince artık gözlük değiştirmek de probleminizi çözmez. İhtiyaç duyduğunuz şeyleri yapabilmek için artık daha fazla görmeniz gerektiğinde kataraktınızın alınma zamanı gelmiş demektir.

Kataraktı tedavi edecek, ya da önleyecek hiçbir tıbbi tedavi, göz damlası yada diyet yoktur, tek çözüm ameliyattır. Katarakt ameliyatının başarı oranı bugünün modern ilerleme ve teknolojisi sayesinde yüksektir.

Her ameliyatta olduğu gibi bunda da her zaman bazı muhtemel komplikasyonların olma riski vardır. Ancak bunlar modern katarakt ameliyatlarında yaygın değildir. Hiç bir ameliyatın yaşlanmış bir gözü yeniden gençleştiremeyeceği ve iyi bir görme garantisini veremeyeceği gerçeğine rağmen istatistikler ameliyat olan hastaların % 100'e yakınının görmesinin iyileştiğini göstermektedir.

Ameliyatınızdan hemen önce gözünüze bazı damlalar damlatılacaktır. Ameliyat odasına girince göz çevreniz tamamen temizlenecek, bundan sonra sadece ameliyat olacak gözünüz açıkta kalacak şekilde üzeriniz örtülecektir. Bazen genel anestezi gerekirken pek çok vakada sadece lokal anestezi yeter. Ameliyatın sadece kendisi genellikle 20-30 dakika sürer. Ameliyat özel göz ameliyat mikroskobuyla yapılır. Pek çok hasta hiç bir şey hissetmez. Gevşemiş fakat uyanık bulunacaksınız. Genellikle kanama olmaz ve göz hiç bir zaman yerinden çıkarılmaz. Kornea ile skleranın birleştiği yere küçük bir kesi yapılır, katarakt buradan fako yöntemi ile çıkarılır ve yerine suni göz içi merceği buradan konulur.

Ameliyat sonunda gözünüzün üzerine küçük bir kapama konulacaktır. Saatlerle ölçülebilecek bir süre sonra bazı faaliyetlerinize izin verilecektir. Tıbbi durumunuza bağlı olarak doktorunuz size bazı tavsiyelerde bulunacaktır. Modern ameliyat teknikleri ile artık hastanede uzun süre kalmak gerekmemektedir.

Banyo yapma, saç yıkama, okuma, ve hatta işe gitme de dahil günlük faaliyetlerinize yeniden başlamanız fazla zaman almayacaktır. Gözünüzün tam olarak iyileşmesi bazen bir kaç ayı bulabilir. Doktorunuzun tavsiye ve ilaçlarını iyi uygulamanız ve bu sürede göz doktorunuza kontrollere gitmeniz gerekecektir. Gündüzleri güneş ışığına hassasiyetinize göre güneş gözlüğü kullanmanız ve gözlerinizi korumanız gerekebilir. İyileşmenin hızını pek çok faktör etkiler.

Kataraktınız alındıktan sonra göze giren ışınları uygun şekilde odaklayabilmek için göze doğalına eş değer bir mercek yerleştirilmelidir. Göz doktorları katarakt ameliyatından sonra görmeyi düzeltecek en iyi yolun genellikle göz içi merceği yerleştirilmesi olduğunda hemfikirdirler. Bir göz içi merceği doğal merceğin aynı yerine konulan ince, suni bir mercektir. Göz içi merceğini hissetmeyecek, elinize alma, ayarlama, yada temizleme gibi bir işiniz olmayacak, onu değiştirmek zorunda kalmayacaksınız.

Katarakt gözlükleri ve kontak lensler ameliyattan sonra görmeyi düzeltmeye yarayan diğer iki yoldur. Tüm hastalar göz içi mercek konulması adayı değildir. Eğer durumunuz göz içi merceği konulmasına izin vermiyorsa doktorunuz bu durumları sizinle tartışacaktır.

Modern göz içi merceği düşüncesi l949 'da gündeme gelmiştir. Bundan sonra da pek çok gelişmeler göstermiştir. Teknikler geliştiğinden cerrahi kesiler bugün daha küçüktür. Küçük kesiler daha çabuk iyileşir ve mercek rahatsızlığı olmaksızın günlük faaliyetlerinize daha çabuk dönmenizi sağlar.

Katarakt ameliyatından aylar ya da yıllar sonra görme bulanıklığı olabilir ve bu yeniden bir katarakt olduğu şeklinde bir yanlış anlamaya yol açabilir. Bu bir katarakt değildir, fakat göz içi merceğini yerinde tutmak için korunan kapsülün bulanıklaşmasıdır. Bu zarı açmak ve görmeyi sağlamak için ameliyat gerekmez, sadece birkaç dakikalık bir işlem olan lazer kullanılır.

Op. Dr. Mustafa Temel Memorial Göz Merkezi