Nükleer Silahlanmanın Kronolojisi - Nükleer Silahlanma - Nükleer Silahlanma Kronolojisi
NÜKLEER TARİHİ
20. yüzyıl, teknolojik ilerleme ve başarı bakımından aynı zamanda uygarlaşmış milletlerin birbirlerine sarf ettikleri şiddet içerici suçlamalar bakımından dikkate değerdir. Birkaç saat içerisinde, hatta bir anda bile insanoğlunun tümünü yok edebilecek nükleer silahların icadı ve nükleer enerjinin gelişmesi, medeniyet ve tehdit kavramlarını hiçbir yerde birbirine bu kadar yaklaşmamıştı.
Aralık 1938 : Fermi, Nükleer Bölünme (atom çekirdeğinin parçalanması)
Enrico Fermi, doğal güçleri kullanarak, nükleer güç üretimindeki katkılarından dolayı Fizik Nobel ödülünü kazanıyor. Fermi ilk defa Atomu parçalara ayıran fizikçi oldu. Ondan sonraki araştırmaları, nükleer enerji üretimi için öncülük oldu.
Aynı zamanda 1938 yılında, Alman Fizikçiler Lise Meither ve Otto Frisch uranyum atomunu parçalara ayırmayı başardılar. Ünlü bilim adamları bu süreci "nükleer bölünme (atom çekirdeğinin parçalanması)" olarak adlandırdılar.
Ağustos 1939 : Einstein'ın Mektubu
Ünlü Fizikçi Albert Einstein ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'e bir mektup göndererek, Alman araştırmacılarının atom bombası üzerinde çalıştıkları uyarısını yapar. Uyarıdan sonra Roosevelt, askeri içeriğini yani etkisini hesaba katmak ve göz önünde bulundurmak için özel komisyon kurdurur..
Aralık 1941 : Pearl Harbor
Japonya'nın Pearl Harbor saldırısından sonra, ABD II. Dünya Savaşına girer.
Eylül 1942 : Manhattan Projesi
Almanlardan önce atomik silah üretmek amaçlı, Manhattan projesi kurulur.
Temmuz 1945 : Üçlü Deneme
ABD New Mexico yakınlarında Alamogordo'da ilk atom aracını patlatır.
Ağustos 1945 : Hiroşima / Nagasaki
ABD üç günlük bir ara ile Japon şehirleri olan Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombalarını atar. Hesaplamalara göre,110.000 kişi meydana gelen şiddetli patlamadan ve oluşan esintiden sonra hemen ölürler. Radyasyon zehirlenmesinden aylar ve yıllar sonra da on binlerce insan hayatını kaybeder. Atom bombasının atılmasından birkaç gün sonra Japonya teslim olur böylelikle II. Dünya Savaşı sona ermiş olur.
Temmuz 1946 : Bikini Mercanada
ABD Pasifik kıyılarındaki bikinili mercanadalarda atomik silah denemesi yapar. Denemeden dört gün sonra Paris Moda Gösteriminde kadın mayosu defilesi düzenlenir.
Ağustos 1949 : Sovyet Bombası
Amerika'nın nükleer tekelini bitiren Sovyetler Birliği, ilk atom bombası denemesini gerçekleştirir.
Haziran 1950 : Kore Savaşı
Sovyetler Birliği destekli Kuzey Kore'nin Güney Kore'yi istilası ile Kore Savaşı başlar.
Kasım 1952 : H Bombası
Amerika Birleşik Devletleri ilk Hidrojen bombasının denemesini gerçekleştirir.
Ocak 1954 : Büyük Misilleme
ABD Devlet Bakanı John Foster Dulles ABD'nin Komünist meydan okumasına karşılık vermesinin gerektiğini bildirir. Bu çıkışı da " büyük misilleme " olarak adlandırır. Olası bir Büyük Sovyet saldırısının büyük nükleer sorumluluğu meydana çıkaracağını açıklar.
Eylül 1957 : Yer altı Denemeleri
ABD, Las Vegas çölü yanında ilk yeraltı nükleer denemesini gerçekleştirir.
Ekim 1957 : Sputnik
Sovyetler Birliği dünyanın ilk uzay aracı olan Sputnik'i uzaya fırlattırır. Aynı anda Britanya da bulunan Windscale nükleer reaktörde yangın çıkar ve akabinde radyasyon sızıntısı başlar.
Eylül 1961 : Nükleer Saldırılardan Korunmak İçin Sığınaklar Yapılır
Life Magazin adlı dergide yayınlanan bir mektupta Başkan Kennedy Amerikan halkına sığınaklar yapmalarını önerir.
Ekim 1961 : Sovyet Büyük - Bombası
Sovyetler Birliği o güne dek insanoğlunun gördüğü en büyük nükleer araç denemesini patlatır. 58 megaton ağırlığında olan bomba II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan tüm patlayıcılardan daha fazla bir patlama gücüne sahiptir.
Ekim 1961 : Küba Çıkarması Krizi
Sovyetler Birliği Küba'ya nükleer çıkartmalar yapar. Çıkartmaların fark edilmesinden sonra ABD nükleer başlıkların çıkarılması beyanından bahseder. İki hafta süresince Dünya nükleer savaşın eşiğine gelir. Daha sonra Moskova nükleer füzeleri çekme kakarı alır.
Ağustos 1963 : Deneme Yasaklama Antlaşması
ABD, Britanya ve Sovyetler Birliği atmosferde, sualtında ve karada yasaklanan Sınırlandırılmış Nükleer Deneme Antlaşmasını imzalarlar. 1963 yılından bu yana 100 ülkeden fazla ülke de bu antlaşmaya imza atmıştır.
Ekim 1964 : Çin'in Bomba Sınavı
Çin Halk Cumhuriyeti ilk nükleer bombasını patlatır.
Ocak 1966 : Yön Değişimi
ABD B-52 tipi bomba uçağı taşıdığı üç hidrojen bombası ile birlikte İspanya körfezinde yere çakılır. Bombalardan biri Akdeniz'e düşer, bombalardan şans eseri hiçbiri patlamaz fakat radyasyon İspanya toprakları üzerine dağılır bunun sonucunda da ABD'li askeri yetkililer ve askerler tarafından büyük oranda temizleme çalışmaları yürütülür. Bu olay ABD tarafından itiraf edilen tek olaydır. Ve yön değişimi olarak adlandırılır.
Temmuz 1968 : Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT)
Büyük Britanya, ABD ve Sovyetler Birliği, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'nı imzalarlar. Antlaşmada bulundurdukları nükleer güçleri başka devletlere nakletmeme ve başka devletlere nükleer program gelişiminde yardım sağlamama şartını getirirler. Antlaşma 1970 yılında yürürlüğe girer ve 1986 yılında ise 186 ülkeden fazla ülkenin imzası atılır.
Ekim 1969 : SALT
SALT (Strategic Arms Limitation Treaty) Stratejik Silahların Sınırlandırılması Antlaşması, görüşmelerinin ilki Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de düzenlendi. Bu görüşmelerin nihayetinde 1972 Mayıs'ında SALT I Antlaşması imzalandı.
Mayıs 1974 : Hindistan'ın Bomba Denemesi
Hindistan ilk 10-15 tonluk nükleer bombası olan bombayı Rajastan çölü altında patlatır.
Ekim 1974 : Nükleer Silah Kısıtlaması
ABD ve Sovyetler Birliği, Vladivostok görüşmelerinde, nükleer silah cephanelerinin sınırlandırılmalarında mutabakata varırlar. Her iki taraf da anlaşmada 2.400'den fazla stratejik füzelerinin (örn: saldırı füzeleri ve bombalar) ve 1.300 den fazla savaş başlığının bulundurulmaması yönünde anlaşırlar.
Mart 1979 : Üç Mil Adaları
Harrisburg, Pensilvanya yakınlığında bulunan üç mil adalarında yer alan nükleer fabrikada, kısmi nükleer çekirdek erimesi fark edilir. Söylenenlere göre minimum seviyede radyoaktif maddeler sızmaktadır.
Mart 1979 : Yıldız Savaşları
ABD Başkanı Ronald Reagan genelde yıldız Savaşları olarak da bilinen stratejik savunma üstünlüğünü açıklar. Uzaydan gelebilecek olan saldırılara karşı, uydu yardımı ile savaş başlıkları hedefini uzayda imha etme sistemi.
Ağustos 1985 : Deneme Moratoryumu
Sovyetler Birliği nükleer deneme moratoryumunu açıklar.
Nisan 1986 : Çernobil Faciası
Sovyetler Birliği devletlerinden biri olan Ukrayna'da bulunan Çernobil nükleer reaktöründe yangın oluşur ve radyoaktif sızıntı meydana gelir. Bu olayda Avrupa'nın birçok bölgesi ciddi anlamda hasar görür.
Aralık 1987 : Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması
Sovyetler Birliği Cumhurbaşkanı Mikhael Gorbachov ve ABD Başkanı Reagan tarafından Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması imzalanır, anlaşma aynı zamanda Moskova ve Washington arasında gerçekleştirilen ilk askeri mutabakatı teşkil eder.
Temmuz 1991 : START
1982 yılında başlayan Stratejik Silahların Azaltılması Görüşmeleri Antlaşması, ABD ve Sovyetler Birliği devlet başkanları tarafından 1991 yılında imzalanır. İleriye dönük nükleer silahların azaltılmasını öngörmektedir. Eski Sovyetler birliği devletlerinden olan, Beyaz Rusya, Kazakistan ve Ukrayna'da antlaşmanın prensiplerine katılarak bir yıl sonra imza atarlar.
1992 : Kuzey Kore
Nükleer genişleme programı yürüttüğünden şüphe duyulan Kuzey Kore,1993 yılında Nükleer Silahları sınırlandırma antlaşması görüşmelerinden çekildiklerini duyururlar, fakat daha sonra söylediklerinden vazgeçen Kuzey Kore yetkilileri görüşmelere tekrar katılma kararı alırlar ve ABD'yle görüşmelere otururlar.
1994 ABD çerçeve antlaşması altında nükleer silah geliştirme programından vazgeçen Kuzey Kore, ABD, Japonya ve Güney Kore'den yardım sözü alır. Bu arada uluslararası Piyongyang için, eski Sovyet Santralinin yerine geçmesi için toplum iki adet nükleer hidrosantral inşa etme kararına varır.
Mayıs 1995 : Çin'in denemeleri
Çin iki yeraltı denemesinin ilki olan denemesini gerçekleştirir.
Ağustos 1995 : ABD Deneme Yasağı
ABD nükleer silah denemelerine tamamıyla son verdiğini açıklar
Eylül 1995 : Fransız Denemesi
Uluslararası protesto ve tepkilere rağmen, Fransa Güney Pasifik'te nükleer silah denemelerini sürdürür.
Eylül 1996 : Kapsamlı Deneme Yasağı Antlaşması
Birleşmiş Milletler, laboratuar denemeleri dışındaki nükleer deneme patlamalarını yasaklayan Kapsamlı Deneme Yasağı Antlaşması'nı onaylar. Hindistan kusurlu olarak Antlaşmayı reddeder. Pakistan da Hindistan imzalamadıkça antlaşmayı imzalamayacağını beyan eder.
Mayıs 1998 : Hindistan / Pakistan Denemeleri
Hindistan beş adet yeraltı nükleer denemesi gerçekleştirir. Birkaç gün sonra Pakistan yönetimi de kendine has nükleer dizini ile birkaç gün sonra Hindistan denemelerine kendi denemeleriyle cevap verir.
Ekim 2002 : Kuzey Kore
Kuzey Kore, Ekim 2002'de Amerika'yla mutabakatını gölgeleyecek biçimde, Amerika'yı şüpheye düşürerek gizli nükleer silah programının varlığını açığa vurdu. Kıdemli ABD yetkilisi de yaptığı açıklamada, Kuzey Kore itirafını ancak en son iki silahının yapımında kullandığı uranyum esaslı program ve yeterince plütonyum'un varlığıyla yüzleştirildikten sonra açıklamak zorunda kaldığını söyledi.
Kasım 2004 : Rusya
Rusya devlet başkanı Putin kimsenın yapmadığı ve yapamayacağı bır bomba yaptıklarını iddia etti
Benzer Konular 
