Kuşlar Nasıl Uçar? Kuşlar Nasıl Uçar? Bir cismin havada uçabilmesi için iki kuvvetin etkisi altında kalması gerekir. Bunlardan biri, havanın direncine karşı koyan itme kuvveti, ki ileriye doğru hareketi sağlar; diğeri, vücudun ağırlığını karşılayarak onu yukarıda tutmayı sağlayan yükseltme kuvveti. Bir uçak itme kuvvetini jetleri veya pervaneleriyle sağlar. Kanatların üst yüzeyi dışbükey şeklindedir ve kanadın ön kenarı havayı yardığı zaman, hava akımı bu dışbükey yüzey üzerinden sapar ve böylece alt yüzeydeki hava akımına göre daha «yayılmış» olur. Bu suretle üst yüzeyde bulunan havanın direnci biraz daha azalmış olacağından kanada yükselme imkanı vermiştir. Bir santimetre kareye isabet eden en küçük bir basınç azalması bütün kanat üzerinde önemli bir yükseltme kuvveti yaratır. Modern jet uçaklarının ağırlığı hareketinden evvel 100 tonun üstünde olabilir ve uçuşa geçebilmesi için bu ağırlık (kanatların havayı yarmalarıyla oluşan yükseltme kuvvetiyle aşılır. Hava akımının hızı ve kanat alanı yükseltme kuvvetinin yaratalabilmesi için önemli faktörlerdir, fakat ayrıca bir yükseltme kuvveti elde etmek yolu da, ön tarafta kanatları yukarı doğru kaldırmaktır. Bu durum kanatların alt tarafındaki basıncı yükselttiği için yükseltme kuvvetini de yükseltmiş olur. Ancak hava akımı üst yüzeyi tam olarak takip edemediği için, belirli bir açının üstünde hava dalgalı bir duruma geçer ve yükseltme kuvveti bozulmuş olur. Kanatta bulunan yarıklar daha büyük açılara erişmek imkanını verir, şöyle ki yarıklar hava akımının kanat yüzeyini daha iyi kaplamasını sağlarlar. a) Kuvvetli bir uçuşta kanat hava içine sürülür. Kanadın dışbükey olan yüzeyi üzerinden geçen hava genişlemiş basıncı azalmıştır. Bundan ötürü alttaki havanın basıncı yükseltme kuvvetini meydana getirir. b) Kuşlar kanatlarını çırparak ileri doğru hareket eder ve yükselirler. Kuşlar da uçmak için tamamen aynı prensipten faydalanırlar; bununla beraber durum biraz daha karmaşıktır, zira kuşlar kanatlarını yalnız yükselmek için değil, aynı zamanda hareket etmek için de kullanırlar. Kanadın kendisi değişkeye uğramış beş parmaklı bir koldur. Bilek ve el kemikleri körelmiş ve yalnız ikinci parmak iyi gelişmiştir. Başparmak ayrı durur ve hava akımını idare etmek göreviyle ilgili tüyleri taşır. Üçüncü parmak basit bir çubuk halindedir, dördüncü ve beşinci parmaklar ise eksiktir. Büyük tüyler elin arka tarafına ilişiktir, kısa tüyler ise kola bağlıdır. Tüylerin ön tarafı kuvvetli ve arka tarafları daha incedir. Tüyler kanatta birbiri üzerine gelerek, rüzgara karşı sağlam bir yüzey teşkil ederler. Kanadın şekli ve eğrilmesi, tüylerin durum değiştirmesiyle olur. Tüyler, bağlı bulundukları kasların ve kirişlerin yardımıyla hareket edebilirler. Çook sivri bir kanadın uç kısmı, yükselme kuvveti noksanından ötürü düşer ve bu duruma genellikle ancak iyi gelişmiş el tüyleri ve dar kanatları bulunan hızlı uçucularda rastlanır. Daha yavaş uçan kuşların ve çabuk manevra yapanların kanatları geniş ve kol tüyleri, yükseltme yaratabilmek üzere, uzundur. |