beyninizin istediği tutuş şeklidir.

Şimdi aşağıdaki iki pozisyonu ayrı ayrı üçer dörder kere deneyiniz.

NEYİN 2 TÜRLÜ TUTUŞ POZİSYONU VARDIR;

1-) SAĞ EL YUKARIDA sol el aşağıda, neyi sol dizinize başpâreyi dudağınızın sol tarafına yerleştirip, üfleyiniz. İşte bu üfleme pozisyonuna; SAĞ ELİMİZİ yukarıda tutup, SAĞ BAŞPARMAĞIMIZLA AŞÎRÂN PERDESİNİ KAPATARAK, vücudumuzun SAĞ tarafına üflediğimiz için SAĞ ÜFLEME POZİSYONU denir.

2-) SOL EL YUKARIDA, sağ el aşağıda, neyi sağ dizinize, başpâreyi dudağınızın sağ tarafına yerleştirip, üfleyiniz. İşte bu üfleme pozisyonuna; SOL ELİMİZİ yukarıda tutup, SOL BAŞPARMAĞIMIZLA AŞÎRÂN PERDESİNİ KAPATARAK, vücudumuzun SOL tarafına üflediğimiz için SOL ÜFLEME POZİSYONU denir.

Yukarıda dikkatlice incelediğiniz bu tutuş pozisyonlarından hangisinde rahat olduğunuzu, Ney üfleyiş pozisyonunuzun bir daha değişmeyeceğini düşünerek tespit ediniz.

Çünkü; beynin konuşma merkezi genellikle el kullanımı ile bağlantılıdır. Beynin sol ön lobunda bulunma olasılığı çok yüksektir, bu nedenle sağ el kullanma alışkanlığı olan birisi beyinin sol yarısını daha etkin kullanıyor demektir. Aynı olay sol elini kullanan için beynin sağ yarısını etkin kullanıyor anlamına gelir. Bu nedenle sol elini kullanan birini sağ elini kullanmaya zorlamak konuşma merkezinde yeni uyarılara sebep olacağından, kekemelik gibi konuşma sorunlarına yol açabilir.

Artık sorulduğu zaman sağ veya sol üflüyorum demelisiniz.

Konserlerde, aynı notayı paylaşacağınız sazende arkadaşınızın, SAĞ üflüyorsanız sağınıza, SOL üflüyorsanız solunuza oturması gereklidir, aksi taktirde notaları rahat göremezsiniz.

Ney siparişi verirken SAĞ veya SOL üflediğinizi belirtmelisiniz ki; aşîrân perdesi ona göre açılsın.

NEFES DEVRELERİ

Neyden rahat ses çıkarabilmek için, önce kullanacağımız nefes devrelerini inceleyelim. Nefes devreleri, genç Neyzen adaylarının rahat ses çıkarabilmeleri için abartılı tarif edilmiştir. Ancak ileride ustalaştıkça bu devreler arasındaki farklar yok denecek kadar azalacaktır.

Birinci Devre: SICAK NEFES;

(Kışın üşüyen elimize üfler gibi derinden yavaşça üflenen nefes)

İkinci Devre: ILIK NEFES;

(Sıcak yemek yerken kaşığımızdaki yemeği soğutur gibi üflediğimiz nefese benzetebiliriz)

Üçüncü Devre: SOĞUK NEFES;

(Mum alevini söndürür gibi üflediğimiz nefes)

Dördüncü Devre: RÜZGARLI NEFES;

(Yanan parmağımızı soğutur gibi üflenen nefes)

Beşinci Devre: ŞİDDETLİ NEFES;

(Mangal ateşini kuvvetlendirmek için üfler gibi, (Literatürde vardır fakat pek kullanılmaz)

Altıncı Devre: ÇOK ŞİDDETLİ NEFES;

Literatürde vardır fakat kullanılmaz, bilgi için ileride şema olarak verilecektir.


NEYDEN SES ÇIKARMA ÇALIŞMALARI

Bu safhada kullanacağımız nefes ikinci Devre olarak isimlendirdiğimiz ılık nefes tir.

Küçük bir ayna, bir açısı 30 derece olan gönye, 3 milimetre çapında bir çubuk (tükenmez kalem içi veya radyo antenlerinin kırık bir bölümü vb.) yanınızda hazır bulunsun.

Elinize aynayı alarak söylediklerimi aynen uygulamaya çalışınız

Dudağınızı ıslık çalacakmış gibi yapınız.

Sevimli bir çocuğu öpecekmiş gibi, dudağınızın, biraz daha önde olmasına özen gösteriniz.

Bu şekilde “İkinci devre ılık nefes”le ıslık çalmaya başlayınız. Ilık nefesi algılayabilmeniz için elinizin üstünü dudağınıza iyice yaklaştırınız. Elinizin dudağınıza uzaklığı bir-iki milimetre kadar olsun ve elinizin üstüne ıslık çalar gibi yavaşça üfleyiniz, üflemenin şiddetini, üflediğiniz noktanın ısındığını hissedinceye kadar azaltınız. Isı hissettiğiniz anda üflediğiniz nefes, “Birinci devre sıcak nefes” tir. Şimdi şiddetini hafif artırıp ıslığınızın rüzgarından hafif bir serinlik hissetmeye çalışınız. İşte o andaki nefes de sizin ses çıkarırken kullanacağınız, “İKİNCİ DEVRE ILIK NEFES”tir. Biraz daha kuvvetli üfleyerek, elinizin üstünde, üşüten bir rüzgar hissettiğiniz andaki nefes de, "üçüncü devre soğuk nefes"tir. Bu nefes devreleri üzerinde birkaç kere alıştırma yapınız.

Ney üflerken, dudağınızın ortasındaki açıklık ne kadar yuvarlak olursa, ses o kadar güzel çıkar. Tabii ki yuvarlağın çapı da çok önemlidir. Neyzen Sadreddin ÖZÇİMİ'nin değişik zamanlarda ney üflerken, dudağının ortasındaki açıklığı defalarca kumpasla ölçerek de tespit ettiğim gibi, ideal açıklığın çapı 3 milimetredir.

Aşağıdaki resimde Neyzen Sadreddin ÖZÇİMİ’nin ney üflerken dudağının ortasındaki açıklığın ne kadar yuvarlak olduğuna ve çapın 3 milimetre olduğuna dikkat ediniz.



Sağ üflüyorsanız sol elinizle, sol üflüyorsanız sağ elinizle neyinizi mikrofon tutar gibi başpârenin bir iki santim altından tutarak, sanki içi boş bir boru üfleyecekmiş gibi, sağ üflüyorsanız dudağınızın sol yarısına, sol üflüyorsanız dudağınızın sağ yarısına yerleştiriniz.

Neyinizi yere paralel ve yüzünüze 90 derece olacak şekilde tutunuz.
Neyinizin başpâresi dudağınıza değer halde iken, aşağıya doğru 30 derecelik açı yaptırınız. Bu açıyı gönye ile kontrol ediniz.

Sağ üflüyorsanız sola, sol üflüyorsanız sağa doğru 30 derecelik ikinci açıyı yaptırın.