Baskil İlçesi Elazığ
Elazığ Baskil İlçesi Genel Bilgi
Baskil ilçesi yöresinde ilk tunç çağına uzanan yerleşim izlerine rastlanmıştır. Karakaya baraj çalışmaları sırasında çıkan kalıntılarözellikle Fırat havzasına birçok kavimlerin yerleştiğini göstermektedir. Elde edilen bilgilere göre Hititler burada uzun süreli hakimiyet kurmuşlardır. Daha sonra Asur ve Makedon istilası başlamıştır. En son Romalılar ve Bizanslılar hakim olmuşlardır.
Baskil ve çevresinde İslamiyet’in hakimiyeti ilk olarak Sasaniler döneminde başlar. Daha sonraSelçukluların Anadolu’yu ele geçirmesiyle Baskil ve yöresi uzun yıllar Artuklu Beyliğinin egemenliği altında kalmıştır. Yavuz Sultan Selim’in 1514 yılında düzenlediği doğu seferi sırasında Osmanlı İmparatorluğuna bağlanmıştır. İlçeTürkiye Cumhuriyeti kurulana kadar Harput’a bağlı bir belde olarak yönetilmiştir. İlçe teşkilatı ilk olarakbugünkü ilçe teşkilatına üç kilometre uzaklıktaki Eski Baskil Mahallesinde kurulmuştur. 1928 yılında Şefkat Mahallesine taşınmışkısa bir süre sonra tekrar Eski Baskil Mahallesine taşınmıştır. Devlet Demiryollarının yapılmasından sonra ilçe teşkilatı 1933 yılında bugünkü yerleşim yerine taşınmıştır. İlçe Elazığ iline bağlıdüz bir arazi üzerine kurulmuştur. Altı ayrı mahalleden oluşmaktadır. İlçeye bağlı 62 köy ve 209 mezra bulunmaktadır.
Coğrafi Durumu:
Baskil ilçesi idare bakımından Elazığ iline bağlıdır. Doğusunda Elazığgüneydoğusunda Sivrice ilçesibatısında Karakaya Baraj Gölü ve Malatya ili Arguvan ilçesigüneyde Kale ve Doğanyol ilçelerikuzeyinde Keban ilçesi ile çevrili olan Baskil düz bir arazi üzerine kurulmuş olup; tepe ve dağ yükseltileri ile çevrilmiştir. İlçenin yüz ölçümü 1195 kilometre kare rakımı 1240 metredir. Baskil gömük vadilerin bulunduğu bir plato sahasıdır. Doğuda Uluova ve Muhat Vadisi batıda Fırat dirseği ile sarılan Baskil Dağları ile adeta ada gibi çevresindeki sahalardan ayrılmış en yüksek yerler kuzey ve doğuda görülmektedir. Buradaki yükseklikler 2000 metreyi bulmaktadır. Fırat vadisindeki en yüksek yer 500 metre civarındadır. Yamaçlar dik ve genellikle çıplaktır. Dağlar ve tepeler ilçe üzerinde önemli bir yer işgal etmektedirler. İlçenin en yüksek dağı Hasan Dağı olup 2110 metredir. Güneydeki Hamam tepesi 1639 metre Harabakayış dağı 1390 metredir. İlçenin büyük bir kısmını fosen kalkerleri kaplamaktadır. Yörede karasal iklim etkisini göstermektedir. Karakaya Baraj gölüne yakın olan sahil kesiminde ılıman bir iklim hüküm sürmektedir. İlçenin en önemli akarsuyu Fırat’ın kolu olan Şahaplı Çayı’dır.
Sağlık :
İlçede yataklı sağlık kuruluşu bulunmamaktadır. Üç sağlık ocağı ve on dört sağlık evi vardır. İlçe düzeyinde yedi doktor beş hemşire ve sekiz ebe görev yapmaktadır. Hastalar Elazığ ve Malatya illerindeki hastanelerde sağlık imkanlarından faydalanmaktadırlar. İlçede belirgin olan önemli bir sağlık problemi bulunmamaktadır.
Ulaşım ve Altyapı:
İlçe Elazığ iline 38 km uzaklıktadır. Yol asfalttır. 2001 yılında yol genişletme çalışmaları başlatılmış 2002 yılında büyük ölçüde tamamlanmıştır. İlçe ile bucaklar arasındaki yollar asfalttır. Elazığ ve Malatya illeri arasında demiryolu ulaşımı mevcuttur.İlçenin bütün köylerinde elektrik ve telefon mevcuttur. 1500 kapasiteli telefon santralı kurulmuş ve 1208 aboneye hizmet verilmektedir. İlçe merkezinin ve mahallelerin içme suyu yeterlidir. Ayrıca 2001 yılında kanalizasyon şebekesi tamamlanmıştır.
Ekonomi:İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. 1996 yılında ilçede kurulan Kayısı Entegre Tesisi il Özel İdare Müdürlüğünce yapılmıştır. İşletmeciliği Tarım Kayısı Kooperatifine verilmiştir. İlçede iki adet elektrikli un fabrikası bir adet küçük çaplı mermer fabrikası vardır. Tarım ve Ziraat ilçenin başlıca geçim kaynağıdır. Kayısı üretimi giderek artmış en önemli geçim kaynağı durumuna gelmiştir. Zirai alanda buğday arpa ve mercimek ekimi ön sırayı alır. Son yıllarda sebzecilik çilekçilik ve arıcılık önemli gelir kaynakları arasına girmiştir.İlçede T.C. Ziraat Bankası Tarım Kredi Kooperatifi mevcuttur.Yöre ekonomisinin canlanması için bu kuruluşlar desteklerini sürdürmektedir.
Susuz arazilerin değerlendirilmesi için sulama kanallarının yapılmasına ve artezyen kuyularının açılmasına başlanmıştır. İlçe genelinde ekilebilir tarımsal arazi 45 200 hektar sulanabilir tarımsal arazi 18000 hektar civarındadır. Ekilen kayısı fidanı 865000 adet olup (8650 hektar) civarındadır.
Yıllık kayısı geliri 3 400 000 000 000 T.L. olarak tahmin edilmektedir. Büyükbaş hayvan sayısı 7340 küçükbaş hayvan sayısı 11550 adet civarındadır. 43 köyde toplam 372 aile yıllık 159 600 000 000 T.L. bal geliri elde etmektedir.
İlçede sebzeciliğin geliştirilmesi ve halkın bilinçlendirilmesi amacı ile hibrit tohumları çiftçilere dağıtılmıştır.
Eğitim ve Kültür:
İlçemizde son yıllarda eğitim-öğretim alanında gösterilen çalışmalar sonucu okuma yazma oranı % 99 düzeyine çıkarılmıştır. 2’si merkez ilçede 44’ü köylerde ve biri Y.İ.B.O. olmak üzere toplam 47 ilköğretim okulu açık bulunmaktadır. Merkez ilköğretim okullarında 690 öğrenci 37 öğretme Y.İ.B.O.’da 487 öğrenci 25 öğretmen bulunmaktadır. Köy okullarında 1333 öğrenci 80 öğretmenle eğitim- öğretim sürdürülmektedir. İlçemizin tek ortaöğretim kurumu olan Baskil Lisesinde ise 241 öğrenci 16 öğretmen ve 6 hizmetli ile eğitim-öğretime devam edilmektedir. İlçede taşıma ve birleştirmeden dolayı iki okul kapalı bulunmaktadır. Birleştirilmiş sınıflarla ders yapılan okul sayısı 41’dir. İlçe düzeyinde toplam 130 derslik bulunmaktadır. Bunlardan 57’si birleştirilmiş 57’si ilköğretim ve 16’sı ortaöğretimde bulunmaktadır.
Merkez Vakıfbank İlköğretim Okulu Baskil Lisesi Y.İ.B.O ve Gemici İlköğretim Okulunda Bilgisayar Laboratuarları ile eğitim desteği sağlanmaktadır.
İlçe Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğünce başta Bilgisayar olmak üzere çeşitli alanlarda merkezde ve köylerde halka açık kurslar düzenlenmektedir.
Folklör:
İlçenin kültürel özellikleri Elazığ ili ile benzerlik göstermektedir. İlçe merkezinde tarihi eser bulunmamaktadır. Tarihi eser olarak Muşar dağındagünümüze kadar özelliklerini koruyan bir kilise mevcuttur. Kilisenin etrafı harabe şehir olarak görülmektedir. Doğancık Köyü sınırları içerisinde Hasanbaba türbesi bulunmaktadır. Bu türbe ilkbahar mevsiminde sık sık ziyaret edilmektedir. Suyatağı Köyü sınırları içerisinde Abdulvahap ziyareti bulunmaktadır. Bu türbelerin halk arasında sözlü olarak anlatılan efsaneleri vardır.
Merkez ve köylerde konutlar genel olarak kerpiçten yapılmıştır. Kalabalık aile yapısından çekirdek aile yapısına geçilmiştir. Ailede erkek ve kadın eşit haklara sahiptir. Yörede kadınlar şalvar ve gömlek giyer boncuklu yazma örterler. Gençler ise yöresel kıyafetleri pek tercih etmezler.
Baskil’in köylerinde geleneksel özellikler halen geçerliliğini korumaktadır. Köyü ilgilendiren toplu işlerde imece oldukça yaygındır. Düğün doğum ölüm olaylarında bütün köylü el birliği ile birbirine yardımcı olur. Başlık parası ortadan kalkmıştır.Halk arasında ortaya çıkı sözlü gelenekte yaşayan fıkra efsane mani deyim gibi ürünler yaygındır. Düğünlerde ve uzun kış gecelerinde köy seyirlik oyunları oynanmaktadır.