9 EKiM
1944 - Anıtkabir’in temel atma töreni yapıldı.
Başbakan Şükrü Saraçoğlu, Anıtkabir'in temelini attı.
Rasattepe'de, Anıtkabir inşaatına başlanılması ve ilk
harcı Başbakan Şükrü Saraçoğlu'nun koyması.
Anıtkabir'in inşaatına 9 Ekim 1944 günü saat 10.00'da
görkemli bir temel atma töreni ile başlandı.
1938 - Atatürk'ün, Ankara-Erzurum demiryolunun
Erzincan'a ulaşması nedeniyle Başbakan Celâl Bayar'ın
telgrafına cevabı: "Muhterem halkın bu önemli ve mesut
olaydan pek yerinde olarak duyduğu hislerini belirtirken
bana karşı gösterdiğini bildirdiğiniz hislerden çok
duygulandım."
Atatürk'ün, kız kardeşi Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve
Sabiha Gökçeni beraber kabulü (Atatürk'ün yanında 35
dakika kalmışlardır).
Atatürk'ün, 45 dakika süreyle radyo dinlemesi.
1937 - Nazilli basma fabrikası, Atatürk'ün katıldığı
törenle açıldı.
Atatürk'ün, saat 14.00'de Nazilli'ye gelişi, Nazilli Basma
Fabrikası'nı işletmeye açışı.
Atatürk'ün, Nazilli'den Söke'ye hareketi, saat 20.00'de
söke'ye gelişi.
Nazilli Basma Fabrikasi, Nazilli Bozdogan yolu üzerinde
65000 m² lik bir alanda kurulmustur. 25 Agustos 1935
yilinda temeli atilan ve 09 Ekim 1937 tarihinde büyük bir
törenle Atatürk tarafindan hizmete açilan "ilk Türk basma
fabrikasi" dir.
Cumhuriyetin en büyük eserlerinden biri olan Nazili Basma
Fabrikasi'nin açilis töreni ve geçit resmini Atatürk
yanindaki zevatla Fabrika Idare Binasinin balkonundan
izlemistir. Açilis yapildiktan sonra ayni binada bugün
"Atatürk Müzesi" olarak ayrilan odada Atatürk yanindaki
zevat ve fabrika yetkilileriyle bir toplanti yapmistir. Bu
toplantinin anisina toplanti masasi, koltuklar, telefon ve
açilisla ilgili cam negatifler burada korunmaktadir.
Fabrika idari binasi giris kapisinin sag yanina günün
anisina konulan kitabe söyledir.
"Atatürk, birinci endüstrilesme planina göre, Sümerbank'in
kurdugu ilk Türk basma fabrikasini açti. 9 birinci Tesrin
1937"
1934 - Atatürk'ün, Üçüncü Balkan Güreş Kongresi'nin saygı
ve bağlılık telgrafına cevabı: "Kongre dolayısıyla
hakkımda gösterilen duygulara teşekkür ederim."
Atatürk'ün, Fransa Dışişleri Bakanı Bartu'nun suikast
sonucu ölümü nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı Albert
Lebrun'a başsağlığı telgrafı.
Atatürk'ün, Yugoslavya Kralı Alexandre'ın ölümü üzerine
Kraliçe Mari, Veliaht Piyer ve Krai Naibi Prens Paul'a
başsağlığı telgrafları.
1933 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan trenle Ankara'ya
hareketi.
1930 - Safiye Ayla Mulen Ruj’da konser vermeye başladı.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'dan Ankara'ya hareketi.
1925 - Atatürk'ün, Balıkesir'de heyetleri kabulü, şehirde
tetkik ve ziyaretleri.
1924 - Atatürk'ün, Erzurum'da sabah Muş ve Bitlis'ten
gelen heyetleri kabulü; öğleden sonra Belediye'yi,
Komutanlığı, okulları, hastaneleri ziyareti; Lise'de ve
Erkek Öğretmen Okulu'nda şereflerine verilen çaylarda
öğretmenlerle sohbeti.
Atatürk'ün, Lâtife Hanım'ı Ankara'ya götürmek üzere
Başyaver Salih (Bozok) Bey'e direktifi, bu direktif
üzerine Lâtife Hanım'ın otomobille Erzurum'dan ayrılışı ve
Atatürk tarafından uğurlanışı. (Lâtife Hanım, Erzincan'a
geldiğinde -oraya bir gün sonra Atatürk'le beraber gelecek
olan- Kılıç Ali'ye verilmek üzere Kolordu Komutanı Asım
(Gündüz) Paşa'ya bir mektup bırakmıştır. Kılıç Ali'ye
verilecek olan bu mektubun içinde ayrıca, kapalı zarf
içinde Lâtife Hanım tarafından Atatürk'e yazılmış bir
mektup da bulunuyordu. Bu mektup, Atatürk'ün Erzincan'a
geldiği 10 Ekim 1925 gecesi Kılıç Ali tarafından kendisine
sunulmuştur).
1922 - Mudanya Konferansı görüşmeleri (3-11 Ekim).
Refet Paşa'nın (Bele) Ankara Hükümetince İstanbul
temsilciliğine aynı zamanda Doğu Trakya'yı teslim almaya
memur edilmesi.
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli
oturumunda konuşması: "Görülüyor ki Trakya'yı bize vermek
istemiyorlar ve gelecekte temin etmek istedikleri şekle
şimdiden bir şekil vermek istiyorlar. Halbuki bizim
istediğimiz şey, Trakya'nın ve İstanbul'un doğrudan
doğruya bizim hükümetimize teslim olunmasıdır.".
İsmet Paşa'nın Atatürk'e telgrafı: "Trakya'yı bize
hakikaten vermek fikrinde görünmüyorlar!"
İsmet Paşa'nın, Atatürk'e Mudanya Konferansı gelişmeleri
ve itilâf Devletleri temsilcilerinin barış şartları
hakkında telgrafı.
İsmet Paşa'nın, Atatürk'e Mudanya Konferansı görüşmeleri
hakkında diğer bir telgrafı: "Fransızlar, bütün güçleriyle
İngiliz tekliflerini desteklemekle meşguldürler."
Franklin Bouillon'un, Mudanya'dan, Atatürk'e telgrafı:
"...İngiltere'nin, Konferans'tan evvel yapmak istediği
bütün fedakârlıkları yaptığını hissettim(!)"
Atatürk'ün, İtilâf Devletlerinin barış şartlarını bildiren
İsmet Paşa'ya, görüşlerini bildiren cevabî telgrafı:
"...Vuku bulacak öneriler projesi, tarafınızdan kabule
uygun bir hale getirildikten sonra, hükümetin onayını
almak kaydıyla, tarafınızdan kabul edildiğini ifade
edebilirsiniz."
1919 - Atatürk'ün, Teke Mutasarrıfı Celâl Bey'e telgrafı:
"Bölgeniz dahilindeki yabancıların hareket ve demeçlerine
dair muntazam bilgi verilmesi, bilhassa İtalyanların
vaziyetinin dikkatle izlenmesi."
Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e Heyet-i Temsiliye
ile görüşmek üzere İstanbul hükümetince Bahriye Nazırı
Salih Paşa'nın Anadolu'ya hareketinin uygun görüldüğünü
bildiren ve görüşme yerini soran telgrafı.
General Harbord'un, Amerika'ya gitmek üzere bindiği Martha
Washington gemisinden, Samsun'da iken Atatürk'e mektubu:
"...Başkanı olduğunuz Cemiyet'in siyasal amaçlarını
belirten mektubunuzu Samsun'da aldım."
İngiltere Savunma Bakanı Winston Churchill'in, İngiliz
Genelkurmay Başkanlığı tarafından hazırlanan bir raporu
ilgililere göndermesi: "Mustafa Kemal'in liderliğindeki
millî hareketin gayesi. Türk topraklarının Yunan, İtalyan
ve Ermeniler arasında paylaşılmasına engel olmaktır."
1917 - 9 Ekim 1917 Tarihinde becayişen 2 nci Ordu
Kumandanlığı'na tayin kılınmıştır.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'ün istifasına
cevabı: "Telgrafınızı okudum. Gerçekten bu vaziyette bu
vazifeyi yapmanın müşkül olacağını takdir ediyorum. 2.
Ordu Komutanı olarak Fevzi Paşa ile karşılıklı yer
değiştirmeniz uygun görülerek onaya sunulmuştur."
(Atatürk, bu telgraf üzerine Başkomutan Vekilliği'ne
istirahate ihtiyacı olduğunu ifade ile İstanbul'a hareketi
için izin istemiş, uygun cevap gelmesi üzerine İstanbul'a
hareket etmiştir.
Atatürk'ün, tekrar Diyarbakır'da bulunan 2. Ordu
Komutanlığı'na atanması (Atatürk, bu atamayı kabul
etmediğinden işlem yürürlük kazanmamış, kendisi 2. Ordu
Komutanı sıfatiyle izinli sayılarak Halep'ten İstanbul'a
gelmiştir.
2. Ordu Komutanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın, Atatürk'ün
yerine 7. Ordu Komutan Vekilliğine atanması.
1914 - Anvers'in düşüşü.
İngiltere Almanya'ya abluka uygulama kararı aldı.
Odesa'nın topa tutulması.
Kaynak:edebiyatogretmeni.net