Sayılar العَدَدُ

Asıl Sayılar

Asıl sayılar dişi için العَدَدُ لِلْمُؤَنَّثِ
1 (وَاحِدَةٌ (إِحْدَى
2 اِثْنَتَانِ
3 ثَلاَثٌ
4 أَرْبَعٌ
5 خَمْسٌ
6 سِتٌّ
7 سَبْعٌ
8 ثَمَانٍ
9 تِشْعٌ
10 عَشْرٌ

Asıl sayılar dişi için العَدَدُ لِلْمُذَكَّرِ
1 (وَاحِدٌ (أَحَدٌ
2 اِثْنَانِ
3 ثَلاَثَةٌ
4 أَرْبَعَةٌ
5 خَمْسَةٌ
6 سِتَّةٌ
7 سَبْعَةٌ
8 ثَمَانِيَةٌ
9 تِسْعَةٌ
10 عَشَرَةٌ

- Sayılar, sayılan isimden önce gelir. Yalnız 1 sayısı, sayılan isimden sonra gelir. Sayıların sıfatı durumunda olur.
Örnekler:
bir kız çocuğu طِفْلَةٌ وَاحِدَةٌ
bir adam رَجُلٌ وَاحِدٌ
- Arapçada, sayıya العَدَدُ, sayılana المَعْدُودُ denir. Bir cinsten iki varlığı göstermek için اِثْنَانِ ve اِثْنَتَانِ pek kullanılmaz, isim doğrudan doğruya tesniye-ikil yapılır, müsenna yapılır.
Örnekler:

bir adam رَجُلٌ - iki adam رَجُلاَنِ
bir kız çocuğu طِفْلَةٌ - iki kız çocuğu طِفْلَتَانِ
İki ilah edinmeyiniz! ! لاَ تَتَّخِذُوا إِلاَهَيْنِ اِثْنَيْنِ (ancak, manayı kuvvetlendirmek için kullanılır)

Kural 1:

3-10 arasında, aded, ma'dud'un zıt cinsinden olur, ma'dud cem olarak gelir ve mecrurdur (son harfinin harekesi esre " ِ " dir).

Örnekler:
3 kadın ثَلاَثُ نِسْوَةٍ
3 adam ثَلاَثَةُ رِجَالٍ
3 gece ثَلاَثُ لَيَالٍ
3 gün ثَلاَثَةُ أَيَّامٍ
şu halde 3 gün oruç tutmak vaciptir. فَصِيَامُ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ
7 gece سَبْعُ لَيَالٍ
7 gün سَبْعَةُ أَيَّامٍ
(Allah) o fırtınayı üzerlerine 7 gece ve 8 gün arka arkaya musallat etti. وَثَمَانِيَةَ سَخَّرَهَا عَلَيْْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَ ثَمَانِيَةُ أَيَّامٍ حُسُومًا

dişi için لِلْمُؤَنَّثِ

1 kız çocuğu طِفْلَةٌ وَاحِدَةٌ
2 kız çocuğu طِفْلَتَانِ
3 kız çocuğu ثَلاَثُ طِفْلاَتٍ
4 kız çocuğu أَرْبَعُ طِفْلاَتٍ
5 kız çocuğu خَمْسُ طِفْلاَتٍ
6 kız çocuğu سِتُّ طِفْلاَتٍ
7 kız çocuğu سَبْعُ طِفْلاَتٍ
8 kız çocuğu ثَمَانِي طِفْلاَتٍ
9 kız çocuğu تِسْعُ طِفْلاَتٍ
10 kız çocuğu عَشْرُ طِفْلاَتٍ

erkek için لِلْمُذَكَّرِ

1 çocuk طِفْلٌ وَاحِدٌ
2 çocuk طِفْلاَنِ
3 çocuk ثَلاَثَةُ أَطْفَالٍ
4 çocuk أَرْبَعَةُ أَطْفَالٍ
5 çocuk خَمْسَةُ أَطْفَالٍ
6 çocuk سِتَّةُ أَطْفَالٍ
7 çocuk سَبْعَةُ أَطْفَالٍ
8 çocuk ثَمَانِيَةُ أَطْفَالٍ
9 çocuk تِسْعَةُ أَطْفََالٍ
10 çocuk عَشْرَةُ أَطْفَالٍ

Kural 2:

11-19 arasındaki sayılara الأَعْدَادُ المُرَكَّبَةُ denir. Sayılar bileşiktirler, ve hem dişilerin hem de erkeklerin sonlari iki üstün " ً " olarak harekelenir.
Örnekler:
dişi için لِلْمُؤَنَّثِ
11 kız çocuğu إِحْدَى عَشَرَةَ طِفْلَةً
12 kız çocuğu اِثْنَتَا عَشَرَةَ طِفْلَةً
13 kız çocuğu ثَلاَثَ عَشَرَةَ طِفْلَةً
14 kız çocuğu أَرْبَعَ عَشَرَةَ طِفْلَةً
15 kız çocuğu خَمْسَ عَشَرَةَ طِفْلَةً
16 kız çocuğu سِتَّ عَشَرَةَ طِفْلَةً
17 kız çocuğu سَبْعَ عَشَرَةَ طِفْلَةً
18 kız çocuğu ثَمَانِيَ عَشَرَةَ طِفْلَةً
19 kız çocuğu تِسْعَ عَشَرَةَ طِفْلَةً

erkek için لِلْمُذَكَّرِ

11 çocuk أَحَدَ عَشَرَ طِفْلاً
12 çocuk اِثْنَا عَشَرَ طِفْلاً
13 çocuk ثَلاَثَةَ عَشَرَ طِفْلاً
14 çocuk أَرْبَعَةَ عَشَرَ طِفْلاً
15 çocuk خَمْسَةَ عَشَرَ طِفْلاً
16 çocuk سِتَّةَ عَشَرَ طِفْلاً
17 çocuk سَبْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً
18 çocuk ثَمَانِيَةَ عَشَرَ طِفْلاً
19 çocuk تِسْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً

Kural 3:

Mürekkep sayılardan sadece 12 mu'rabdır.
Örneklerde görüldüğü gibi, 12 sayısındaki اِثْنَانِ ، اِثْنَتَانِ kelimelerinin sonundaki elif, merfu durumunda elif olarak kalıyor, mansup ve mecrur durumunda ise ي oluyor.
Örnekler:
12 çocuk geldi. جَاءَ اِثْنَا عَشَرَ طِفْلاً - مَرْفُوعٌ
12 çocuk gördüm. رَأَيْتُ اِثْنَيْ عَشَرَ طِفْلاً - مَنْصُوبٌ
12 çocuğu selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى اِثْنَى عَشَرَ طِفْلاً - مَجْرُورٌ
12 kız çocuk geldi. جَائَتْ اِثْنَتَا عَشْرَةَ طِفْلَةً - مَرْفُوعٌ
12 kız çocuğu gördüm. رَأَيْتُ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ طِفْلَةً - مَنْصُوبٌ
12 kız çocuğu selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى اِثْنَيْ عَشْرَةَ طِفْلَةً

Kural 4:

Diğer mürekkep sayılar mebnidir, cümlede ne durumda bulunursalar bulunsunlar, hiçbir değişikliğe uğramazlar.
Örnekler:
17 çocuk geldi. جَاءَ سَبْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً - مَرْفُوعٌ
17 çocuk gördüm. رَأَيْتُ سَبْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً - مَنْصُوبٌ
17 çocuğu selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى سَبْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً - مَجْرُورٌ

17 kız çocuğu geldi. جَائَتْ سَبَعَ عَشْرَةَ طِفْلَةً - مَرْفُوعٌ
17 kız çocuğu gördüm. رَأَيْتُ سَبْعَ عَشْرَةَ طِفْلَةً - مَنْصُوبٌ
17 kız çocuğu selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى سَبْعَ عَشْرَةَ طِفْلَةً - مَجْرُورٌ

Bir vakit, Yusuf, babasına şöyle demişti: "Babacığım, 11 yıldız gördüm..." إِذْ قَالَ يُوسُفُ لأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا
Bir vakit Musa, susuz kalan kavmi için su istemişti; Biz de: "Değneğinle taşa vur" demiştik. Onun üzerine o taştan 12 pınar kaynadı, çıktı. وَإِذْ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اِثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنَا

Kural 5:

20-100 arasındaki sayılara العُقُودُ denir. Bu sayılar, hem müzekker hem de müennes için ortak kullanılırlar:
Örnekler:
dişi için لِلْمُؤَنَّثِ - erkek için لِلْمُذَكَّرِ
20 kız çocuğu عِشْرُونَ طِفْلَةً
20 çocuk عِشْرُونَ طِفْلاً
30 gece ثَلاَثُونَ لَيْلَةً
30 gün ثَلاَثُونَ يَوْمًا
40 gece أَرْبَعُونَ لَيْلَةً
40 gün أَرْبَعُونَ يَوْمًا
50 خَمْسُونَ
60 سِتُّونَ
70 سَبْعُونَ
80 ثَمَانُونَ
90 تِسْعُونَ

Ancak, nasp ve cer halinde, bu sayılardaki vav و harfi, ي harfine dönüşür.
Örnekler:
20 çocuk geldi. جَاءَ عِشْرُونَ طِفْلاً (Ref hali)
20 çocuk gördüm. رَأَيْتُ عِشْرِينَ طِفْلاً (Nasp hali)
20 çocuğu selamladım. سَلَّمْتُ عَلَى عِشْرِينَ طِفْلاً (Cer hali)
20-100 arasındaki ara sayılar, iki bölümden oluşur ve bu bölümler birbirine و harfi ile bağlıdırlar.

Örnekler:
dişi için لِلْمُؤَنَّثِ
21 إِحْدَى وَ عِشْرُونَ
32 اِثْنَتَانِ وَ ثَلاَثُونَ
43 ثَلاَثٌ وَ أَرْبَعُونَ
54 أَرْبَعٌ وَ خَمْسُونَ
65 خَمْسٌ وَ سِتُّونَ
76 سِتٌّ وَ سَبْعُونَ
87 سَبْعٌ وَ ثَمَانُونَ
98 ثَمَانٍ وَ تِسْعُونَ
99 تِسْعٌ وَ تِسْعُونَ
100 مَائَةٌ
erkek için لِلْمُذَكَّرِ

21 وَاحِدٌ وَ عِشْرُونَ
32 اِثْنَانِ وَ ثَلاَثُونَ
43 ثَلاَثَةٌ وَ أَرْبَعُونَ
54 أَرْبَعَةٌ وَ خَمْسُونَ
65 خَمْسَةٌ وَ سِتُّونَ
76 سِتَّةٌ وَ سَبْعُونَ
87 سَبْعَةٌ وَ ثَمَانُونَ
98 ثَمَانِيَةٌ وَ تِسْعُونَ
99 تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ
100 مَائَةٌ
Yukarıdaki iki bölümü birbirine bağlayan vav و ile bağlı olan bu sayılar mu'rabdır.

Örnekler:

47 öğrenci gitti. ذَهَبَ سَبْعَةٌ وَ أَرْبَعُونَ تِلْمِيذًا (Ref hali)
47 öğrenci gördüm. رَأَيْتُ سَبْعَةً وَأَرْبَعِينَ تِلْمِيذًا (Nasp hali)
47 öğrenciye selam verdim. سَلَّمْتُ عَلَى سَبْعَةٍ وَأَرْبَعِينَ تِلْمِيذًا (Cer hali)
Günde 24 saat vardır. فِي اليَوْمِ أَرْبَعٌ وَعِشْرُونَ سَاعَةً (Ref hali)
Adam şehirde 24 gün kaldı. مَكَثَ الرَّجُلُ فِي المَدِينَةِ أَرْبَعَةً وَعِشْرِينَ يَوْمًا (Nasp hali)
Adam köye 24 günde ulaştı. وَصَلَ الرَّجُلُ إِلَى القَرْيَةِ فِي أَرْبَعَةِ وَ عِشْرِينَ يَوْمًا (Cer hali)

Kural 6:

100-1000 arasında sayılar -100 ve 200 dışındakiler- bileşiktir. İkinci bölüm مُضَافٌ إِلَيْهِ sayıldığından mecrurdurlar. Bu sayılar da müzekker ve müennes için ortak olarak kullanılırlar.
Örnekler:
dişi için لِلْمُؤَنَّثِ - erkek için لِلْمُذَكَّرِ (ortak kullanılmaktadır)
100 مِائَةٌ
200 مِائَتَانِ
300 ثَلَثُمِائَةٍ
400 أَرْبَعُمَائَةٍ
500 خَمْسُمِائَةٍ
600 سِتُّمِائَةٍ
700 سَبْعُمِائَةٍ
800 ثَمَانِمِائَةٍ
900 تِسْعُمِائَةٍ
1000 أَلْفٌ
700 gece سَبْعُمِائَة ِ لَيْلَةٍ
700 gün سَبْعُمِائَةٍ يَوْمٍ
Ma'dud, müfred ve mecrurdurlar.

Örnekler:
101 مِائَةُ وَوَاحِدٍ
102 مِائَةُ وَاثْنَانِ
103 مِائَةٌ وَثَلاَثَةٌ
104 مِائَةٌ وَأَرْبَعَةٌ
105 مِائَةٌ وَخَمْسَةٌ
106 مَائَةٌ وَسِتَّةٌ
107 مِائَةٌ وَسَبْعَةٌ
108 مِائَةٌ وَثَمَانِيَةٌ
109 مِائَةٌ وَتِسْعَةٌ
110 مِائَةٌ وَعَشَرَةٌ
111 مِائَةٌ وَ أَحَدَ عَشَرَ
112 مِائَةٌ وَ اِثْنَانِ عَشَرَ
115 مِائَةٌ وَ خَمْسَةَ عَشَرَ
123 مِائَةٌ وَ ثَلاَثَةٌ وَ عِشْرُونَ
247 مِائَتَانِ وَ سَبْعَةٌ وَ أَرْبَعُونَ
279 مِائَتَانِ وَ تِسْعَةٌ وَ سَبْعُونَ
354 ثَلَثُمِائَةٍ وَ أَرْبَعَةٌ وَ خَمْسُونَ
463 أَرْبَعُمِائَةٍ وَ ثَلاَثَةٌ وَ سِتُّونَ
354 ثَلاَثُمِائَةٍ وَ أَرْبَعَةٌ وَ خَمْسُونَ
463 أَرْبَعُمِائَةٍ وَ ثَلاَثَةٌ وَ سِتُّونَ
594 خَمْسُمِائَةٍ وَ أَرْبَعَةٌ وَ تِسْعُونَ
675 سِتُّمِائَةٍ وَ خَمْسَةٌ وَ سَبْعُونَ
789 سَبْعُمِائَةٍ وَ تِسْعَةٌ وَ ثَمَانُونَ
996 تِسْعُمِائَةٍ وَ سِتَّةٌ وَ تِسْعُونَ
107 kitap مِائَةُ وَ سَبْعَةُ كُتُبٍ
514 kitap خَمْسُمِائَةٍ وَ أَرْبَعَةَ عَشَرَ كِتَابًا
968 kitap تِسْعُمِائَةٍ وَ ثَمَانِيَةٌ وَ سِتُّونَ كِتَابًا
Örneklerde görüldüğü gibi, bu sayılardan sonra gelen ma'dud, sayının son bölümüne göre, müfred veya cemi olur ve onagöre harekelenir.

1000-10.000 arasındaki sayılar.

أَلْفٌ ve أَلْفَانِ nin dışındakiler bileşiktirler. İsim tamlaması sayıldıklarından, ikinci bölümleri daima kesre-esre " ِ " ile harekelidir.
Örnekler:
1000 أَلْفٌ
2000 أَلْفَانِ
3000 ثَلاَثَةُ آلاَفٍ
4000 اَرْبَعَةُ آلاَفٍ
5000 خَمْسَةُ آلاَفٍ
6000 سِتَّةُ آلاَفٍ
7000 سَبْعَةُ آلاَفٍ
8000 ثَمَانِيَةُ آلاَفٍ
9000 تِسْعَةُ آلاَفٍ
10.000 عَشَرَةُ آلاَفٍ

Kaide 7:

Bu sayılardan sonra gelen ma'dud, daima müfred olur ve " ِ " ile harekelinir.
Örnekler:
1000 kitap أَلْفُ كِتَابٍ
4000 kitap أَرْبَعَةُ آلاَفِ كِتَابٍ
9000 kitap تِسْعَةُ آلاَفِ كِتَابٍ
10.000 kitap عَشَرَةُ آلاَفِ كِتَابٍ
10.000 den sonraki sayılar:
11.000 أَحَدَ عَشَرَ أَلْفًا
12.000 اِثْنَا عَشَرَ أَلْفًا
13.000 ثَلاَثَةَ عَشَرَ أَلْفًا
17.000 سَبْعَةَ عَشَرَ أَلْفًا
19.000 تِسْعَةَ عَشَرَ أَلْفًا
20.000 عِشْرُونَ أَلْفًا
21.000 وَاحِدٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفًا
22.000 اِثْنَانِ وَ عِشْرُونَ أَلْفًا
23.000 ثَلاَثَةٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفًا
29.000 تِسْعَةٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفًا
30.000 ثَلاَثُونَ أَلْفًا
31.000 وَاحِدٌ وَ ثَلاَثُونَ أَلْفًا
39.000 تِسْعَةٌ وَ ثَلاَثُونَ أَلْفًا
40.000 أَرْبَعُونَ أَلْفًا
85.000 خَمْسَةٌ وَ ثَمَانُونَ أَلْفًا
99.000 تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ أَلْفًا
100.000 مِائَةُ أَلْفٍ
200.000 مِائَتَا أَلْفٍ
300.000 ثَلاَثُمِائَةِ أَلْفٍ
700.000 سَبْعُمِائَةِ أَلْفٍ
900.000 تِسْعُمِائَةِ أَلْفٍ
1.000.000 أَلْفُ أَلْفٍ (مَلْيُون)
2.000.000 أَلْفَا أَلْفٍ (مَلْيُونَانِ)
3.000.000 ثَلاَثَةُ آلاَفِ أَلْفٍ

Bu sayılar, daha önce görülen kaidelere göre yapılırlar.

Dikkat:
سَبْعَةَ عَشَرَ أَلْفًا (17.000) deki أَلْفًا, daha önce görülen سَبْعَةَ عَشَرَ طِفْلاً (17 çocuk) daki طِفْلاً kelimesinin yerinde kullanılmıştır.
سَبْعُمِائَةِ أَلْفٍ (700.000) deki أَلْفٍ kelimesi de, سَبْعُمِائَةِ يَوْمٍ (700 gün) deki يَوْمٍ kelimesinin yerinde kullanılmıştır.

Kural 8:

10.000'den sonra sayılardan sonra gelen ma'dud, müfred olur ve son harfinin harekesi kesra-esradır.
Örnekler:
17.000 kitap سَبْعَةَ عَشَرَ أَلْفَ كِتَابٍ
21.000 kitap وَاحِدٌ وَ عِشْرُونَ أَلْفَ كِتَابٍ
73.000 kitap ثَلاَثَةٌ وَ سَبْعُونَ أَلْفَ كِتَابٍ
99.000 kitap تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ أَلْفَ كِتَابٍ
100.000 kitap مِائَةُ أَلْفِ كِتَابٍ
900.000 kitap تِسْعُمِائَةِ أَلْفِ كِتَابٍ

Kural 9:

Büyük sayılar, çoktan aza ve azdan çoğa doğru olmak üzere, iki türlü dizililerler.
Ma'dud (sayılan şey), sayının son bölümüne göre, ya müfred, ya cemi olur, fetha veya kesra ile harekelenir.
Örnekler:
8695 kitap ثَمَانِيَةُ آلاَفٍ وَ سِتُّمِائَةٍ وَ خَمْسَةٌ وَ تِسْعُونَ كِتَابًا
8695 kitap خَمْسَةٌ وَ تِسْعُونَ وَ سِتُّمِائَةٍ وَ ثَمَانِيَةُ آلاَفِ كِتَابٍ

Sayı ile Sayılan ilişkisi / Adet ile Ma'dut ilişkisi:

3-10 arası عَشَرَةُ كِتُبٍ 10 kitap cemi, mecrur
11-99 arası تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ كِتَابًا 99 kitap müfred, masup
99-... arası عَشْرَةُ آلاَفِ كِتَابٍ 10.000 kitap müfred, mecrur