 Garry Kasparov Hayatı (Biyografisi)
Garry Kasparov
"Satranç'ın geleceği bu genç adamın ellerinde uzanıyor." diyor eski dünya şampiyonu Mikhail Botvinnik Kasparov daha 11 yaşındayken! Daha önce defalarca Dünya Satranç Şampiyonu olmuş ve Anatoly Karpov gibi başka bir satranç efsanesinin hocalığını yapan bir adamın daha 11 yaşındaki bir çocuk için bunu söylemesi ilginç, değil mi? Bahsedilen bu çocuk Kasparov olduğu için belki de ilginç değil, çünkü daha 9-10 yaşlarındayken kendinden yaşça büyük ve daha tecrübeli rakiplerini rahatlıkla yenen Kasparov'un daha o zamandan geleceğin büyük ustası olacağı şüphesizdi.
1.a) Olağanüsü Çocuk
13 Nisan 1963 yılında Azerbaycan'ın Bakü kentinde doğdu. Satrançtaki yeteneği daha çok küçükken belli olmaya başlamıştı. Satranç oynamayı babasından öğrendi ve daha sonra da kendini oldukça geliştirdiği Botvinnik Satranç Okulu'na katıldı. İsmi Gary Weinstein'di, fakat babasının ölümünden sonra ismini annesinin kızlık soyadını kullanarak değiştirdi ve Garry Kasparov adını aldı. Satrançtaki erken başarısı, daha önce üç kez dünya şampiyonu olan Botvinnik'in vesayeti altında çalışma daveti almasını sağladı. Bu teklif sırasında Botvinnik, Sovyetler Birliği'nin en iyi oyuncusuydu ( Karpov da onun öğrencilerinden biriydi.) Daha 13 yaşındayken Sovyetler Birliği küçükler şampiyonu oldu ve ardından da Fransa'da yapılan bir turnuvada ilk kez uluslararası müsabakalara katıldı. Turnuvanın sonucunda bir rakibiyle üçüncülüğü paylaştı. Bu turnuvada ilk kez bu kadar küçük yaştaki biri Sovyetler Birliği adına yarışmıştı. Bu başarısını 16 yaşında Dünya Gençler Şampiyonu olarak devam ettirdi.
17 yaşına girdiği doğum gününde büyük usta statüsüne yükseldi ve bütün dikkatleri üzerine topladı. Artık yarıştığı kulvar büyük ustaların çetin savaşlar verdiği yerdi ve geleceği için emin adımlar atmaya başladı. Henüz 19 yaşında bir gençken dünyanın en iyi ikinci oyuncusu oldu ve bu andan sonra sürekli olarak satranç dehası olarak anılmaya başlandı. 1985 yılının Kasım ayında, daha 22 yaşındayken, Anatoly Karpov'u yenerek gelmiş geçmiş en genç dünya şampiyonu oldu ve o günden sonra bu unvanını 2000 yılına kadar korudu. Şimdi 42 yaşında olan Kasparov halen çok güçlü.
1.b) Dünya Şampiyonluğu Çekişmesi
16 yaşına geldiğinde Sovyetler Birliği'nde çoktan tanınmaya başlanmıştı. Rusya'da genç "Garik" olarak biliniyordu. Ayrıca şimdi hem Rusya hem de uluslararası mücadelelerde eski ve deneyimli oyuncular tarafından çetin bir rakip olarak görülüyordu.
1979 yılında Garry 16 yaşına bastığında, Yugoslavya'da yapılan bir turnuvada bu on dört uluslararası büyük usta ile mücadele etme şansı tanındı. FIDE (Dünya Satranç Federasyonu) reytingine yeni ulaşmış olmasına rağmen, Garry maçları rahatlıkla kazandı ve turnuvanın ikincisi oldu. Bu sonuçla gelecek Dünya Şampiyonası için sıkı bir rakip olduğunu herkese gösterdi. Artık gelecekte onun bir satranç şampiyonu olacağı kesinleşmiş gibiydi. Kendisini geliştirmesi ve azmi sayesinde daha o zamanlardan beri bunu kendine hedef seçmişti.
1.c) İlk Uluslararası Unvan
21 yaşında Garry, efsanevi Sovyet oyuncusu Anatoly Karpov karşısında ilk kez Dünya Şampiyonluğu unvan maçına çıktı. Her iki adam da mükemmel satranç oynuyordu, fakat beş ay ve kırk sekiz oyunun sonunda maraton kesin bir sonuç elde edilemeden sona erdi. Her iki oyuncunun da yorgunluk belirtisi göstermesi üzerine oyun, Dünya Satranç Federasyonu Başkanı Florencio Campomanes tarafından her iki taraf da galip ilan edilmeden sona erdi. Ertesi yıl maç tekrar yapıldı ve Kasparov Karpov'u yenerek on iki yıllık bekleyişten sonra Dünya şampiyonu unvanını aldı.
1.d) Tarihteki En İyi Satranç Oyuncusu
1984 ve 1990 yılları arasında Kasparov, Karpov'la dört kez daha Dünya Şampiyonluğu unvanı için oynadı. Kasparov bu maçlardan üçünü kazanarak, unvanını çok iyi bir şekilde korudu. Bundan sonra 1993'de Nigel Short ve 1995'de de Hindistan'ın yükselen genç yıldızı Viswanathan Anand'ı mağlup ederek bu unvanını yineledi. Kasparov, 1996 yılında dünyanın en güçlü bilgisayarı karşısında yapılan maç teklifini kabul etti ve Deep Blue'ya karşı oynadığı altı maçtan dördünü kazanarak bilgisayar karşısında 4-2 lik üstünlük sağladı. Buna rağmen, ertesi yıl daha da geliştirilmiş bir bilgisayara karşı tekrarlanan maçtan 3,5-2,5 puanlarla mağlup ayrıldı. Ardından 2000 yılında Vladmir Kramnik ile yaptığı unvan maçını 8,5-6,5 kaybederek Dünya Şampiyonluğu unvanını rakibine bıraktı. Ayrıca bu maçla ilk kez bir insan Kasparov karşısında üstünlük kurabilmişti.
Daha sonra 2003 yılında bilgisayar ile tekrar maç yapmayı kabul etti ve turnuvanın ödülü 1 milyon dolar olarak kondu, fakat oynadığı üç maçtan da beraber ayrılarak kesin bir sonuç elde edilmedi. Ardından 2005 yılının Nisan ayında profesyonel satranç hayatını bıraktığını açıkladı ve politikaya soyunmaya başladı.
1.e) Diğer Başarıları
Kasparov şimdiye kadar biri otobiyografisi (Değişimin Çocuğu) olmak üzere dört kitap yazdı ve bunların da getirdiği başarı ile Doğu Avrupa'da politika, eğitim ve sosyal reformlar konusunda seçkin bir konuşmacı olarak ün kazandı. Ayrıca hayırseverlikte de aktifti ve Moskova'da devrimden sonra kurulan ilk vakıf olan Kasparov Vakfı'nı kurdu. Kasparov ayrıca satrancın okullarda bir eğitim konusu olmasında da faal olarak çalışıyordu ve Kasparov Uluslararası Satranç Akademisini kurdu. Satrançtaki yeteneğinin dışında, Kasparov 15 dil konuşabilen bir bilgisayar dehası ve bir matematikçi unvanı da taşıyor.
2 - Anatoly Yevgenyevic Karpov
Anatoly Yevgenyevic Karpov, Rusya satranç büyük ustası ve eski dünya şampiyonu olan diğer bir satranç efsanesi. Satranç tarihinin en iyi oyuncularından biri olarak kabul ediliyor. Özellikle turnuva oyunlarında üstün başarılar göstererek Kasparov'dan sonraki en yüksek FIDE reytingi olan 2780'e ulaşmıştır. Oynadığı 3163 oyunda, 1118 galibiyet, 287 yenilgi ve 1480 de beraberlik alarak ve 130 kadar turnuvanın şampiyonu olarak büyük ustalar arasında ulaşması çok zor bir seviye elde etmiştir.
2.a) Parlak Gençlik
Anatoli Yevgenyevic Karpov, 23 Mayıs 1951 yılında Eski Sovyetler Birliğinin Zlatoust kentinde doğdu. Satranç tahtasıyla ilk karşılaşması 4 yaşında oldu ve içindeki öğrenme azmi ile öğrenmeye başladı. 12 yaşına geldiğinde Mikhail Botvinnik'in büyük prestije sahip satranç okula kabul edildi. 15 yaşındayken tarihteki en genç Sovyet uluslararası usta unvanını aldı ve bundan birkaç ay sonra katıldığı ilk uluslararası satranç turnuvasını kazandı.
1967'de beşinci kez Sovyet Küçükler Satranç Şampiyonası'nı kazandı ve bu beşinci şampiyonluktan birkaç ay sonra da Avrupa Küçükler Satranç Şampiyonu oldu, fakat kariyeri asıl olarak ilk kez bir Sovyet oyuncunun Dünya Küçükler Satranç Şampiyonası'nda Boris Spassky ile oynanan 11 oyundan 10 unu yenmesiyle parladı. Daha sonra da Venezuela'nın Caracas kentine yapılan satranç şampiyonasında dördüncü olarak dünyanın en genç büyük ustası oldu.
2.b) Dünya Şampiyonluğu
1975 yılında Dünya Şampiyonluğu egemenliğini süren Bobby Fischer'dan bu ünvanını alarak yeni Dünya Şampiyonu oldu. Üst üste dokuz sene bu unvanını başarıyla korumayı başardı ve 1985 yılında bu unvanını gelmiş geçmiş en iyi satranç oyuncusu olarak kabul edilen Garry Kasparov'a bıraktı. Buna rağmen 1993 yılında FIDE reytinginde yeniden bu unvanına kavuştu. Ayrıca bunun yanında 1976, 1983 ve 1988 yıllarında da Sovyet Satranç Şampiyonu olmayı başardı ki satrançta en iyi oyuncuların Sovyetler Birliği'nden çıkması yüzünden bu başarı da neredeyse Dünya Şampiyonluğu kadar önemlidir.
Karpov ayrıca Avrupa ve Dünya olimpiyatlarında da Sovyet takımının bir oyuncusu olarak defalarca şampiyonluk yaşamıştır. Bunun yanında, aralarında Dünya Şampiyonlukları ve unvan maçlarının da bulunduğu 200'den fazla turnuva ve unvan maçına katılmıştır ve 130'dan fazla şampiyonluğu vardır. Bu alanda dünyada bir numara olan Karpov bütün otoriteler tarafından tarihin en başarılı turnuva oyuncularından biri olarak görülmektedir. Ayrıca Karpov 23 yıl boyunca Dünya Satranç Şampiyonalarına da katılarak ne kadar iyi bir oyuncu olduğunu göstermiştir.
2.c) Gelmiş Geçmiş En İyi Satranç Oyuncularında Biri
Unvanını ilk kez 1978 yılında Viktor Korchnoi'ye karşı korumuştur ve maçı 6-5 üstün tamamlamıştır ve 21 beraberlik almıştırlar. Daha sonraları da Dr. Robert Huebner karşısında rahat bir şekilde 11-7 kazanmıştır ve maç İtalya'nın Merano şehrinde yapıldığı için satranç tarihine "Merano Katliamı" olarak geçmiştir. Karpov'un başarısı Montreal de yapılan ve Jan Timman, Ljubomir Ljubojevic , Boris Spassky, Lubomir Kavalek gibi Dünya Satranç Tarihi'ne adını yazdıran büyük ustaların katıldığı "Süper Büyük Ustalar" turnuvasıyla zirveye çıktı. Bunun ardından da Lin**** ve Tilburg turnuvalarından da şampiyonluklarla ayrıldı.
3 – İki Kurdun Çekişmesi
Karpov, Garry Kasparov satranç sahnesine çıktığı zaman hem dünyanın en iyi oyuncusu hem de Dünya Şampiyonluğu unvanını elinde bulunduruyordu. 1984'teki ilk maçlarında, Karpov hızlı bir şekilde 4-0 lık üstünlüğe yükseldi, ve unvanını koruması için sadece iki galibiyet daha yeterliydi. Buna rağmen, peş peşe 16 oyun beraberlikle sonlandı, ve bu 27. oyunda Karpov'un kazanmasına kadar sürdü. 31. oyunda Karpov kazanma pozisyonundaydı fakat satranç sahasındaki avantajını kaybederek oyun beraberlikle sonlandı. Peşindeki oyunu kaybetti, fakat bundan sonraki 14 oyun daha berabere bitti. 41. oyunda Karpov belirgin bir şekilde galip pozisyonundaydı, fakat çok büyük bir gaf yaparak maç yine berabere sonlandı. Bundan sonra Kasparov 47 ve 48. oyunları kazandı. Karpov zihinsel ve fiziksel şekilde yaralandı, ve maç periyodu boyunca 10 kilo kaybetti. FIDE Başkanı kontrolü eline aldı, ve Karpov'un 5-3 üstünlüğüne ve 40 beraberliğe rağmen oyunu galipsiz ilan ederek bitirdi.
Ertesi yıl maç tekrarlandı. Bu zor oyunda, Karpov'un final maçında yaptığı büyük hata yüzünden yenildi ve 11-13 lük bir skorla mücadeleyi tamamladı.1985 yılında, 10 yıl sonra şampiyonluk unvanını Garry Kasparov'a kaptırmıştı.
Bundan sonra Kasparov'la 4 maçlık bir unvan oyunu daha yaptı ve bunların 3 ünü yenik tamamlandı, diğer oyunda da beraberlik alarak tekrar unvan kazanmak için giriştiği mücadeleyi kazanamadı. | 
Benzer Konular 
