Addison Hastalığı:Böbreküstü Bezi Yetersizliği ADDİSON HASTALIĞI:BÖBREKÜSTÜ BEZİ YETERSİZLİĞİ TEMEL BİLGİLER TANIMLAMA Böbreküstü bezinin primer hastalığına bağlı yetersiz çalışması surumudur.Böbrek üstü bezinin tamamının veya bir kısmının hasarı nedeniyle oluşur. % 80 vakada bağışıklık sisteminde bozukluk ana sebeptir. Tüberküloz ikinci sıradadır. AİDS, son yıllarda artan nedenlerdendir • Sürrenal krizi- Böbrek üstü bezini yetmezliğinin ani ve şiddetle gelişmesi sonucu oluşan ciddi bir taplodur. • Genetik: Genetik geçiş ispatlanmıştır. • Yaş: Her yaşta görülebilir • Cinsiyet: Kadınlarda daha fazladır BELİRTİ VE BULGULAR • Kuvvetsizlik • Yorgunluk • Kilo kaybı • Tansiyon düşmesi • Deride koyulaşma • Zayıflama • Kusma • İshal • Soğuğa toleransın azalması NEDENLERİ •Bağışıklık sisteminde bozumaya bağlı böbrek üstü yetmezliği •Sebebi bilinmeyen böbrek üstü bezi yetersiz büyümesi • Mantar hastalığı (histoplazmoz. blastomikozis) • Sarkoidoz hastalığıının böbrek üstü bezine sirayet etmesi • Böbrek üstü bezi içine kanama • Hemokromatozis hastalığı • Ameliyatla her iki böbrek üstü bezinin alınması. • Böbrek üstü bezi tümörleri • Bazı hastalıklara(Tüberküloz Sarkoidoz vs) bağlı böbrek üstü bezinine protein tabiatında madde birikmesi (Amiloidoz) •AİDS RİSK FAKTÖRLERİ • Bağısıklık sisteminde bozukluğa bağlı Böbrek üstü yetmezliğinde aile hikayesi vardır • Uzun süre steroid kullanımı, ciddi infeksiyon, travma veya cerrahi işlemler sonrası TANI LABORATUAR • Düşük serum sodyumu (130 mEq/ L'den az) • Yüksek serum potasyumu (5 mEq/l_'den fazla) • BUN yükselir • Kortizol düşer, renin yükselir • ACTH seviyesi yükselir • Orta derecede nötropeni ÖZEL TESTLER • Cosyntropin adlı madde 0,25 mg damardan injekte edilir.Enjeksiyondan önce ve sonra kortizol seviyesi ölçülür. Addison hastalığında düşük veya normal bulunur. GÖRÜNTÜLEME • Batın bilgisayarlı tomografisimde böbrek üstü bezlerinde anormal büyüklük veya küçüklük. • Batın grafisinde böbrek üstü bezinin olduğu bölgede kireçlenme odakları. • Göğüs grafisi: kalp konturlarının küçülmesi TEDAVİ • Ayaktan tedavi hafi veya orta vakalrda yapılır • Adrenal krizde hastaneye yatırmak şarttır. GENEL ÖNLEMLER . Adrenal yetmezliği, glukokortikoid ve mineralokortikoid ile tedavi edilir AKTİVİTE Tolore edebildiği kadar DİYET Sodyumve Potasyum dengesi sağlayacak diyet önerilir. TERCİH EDİLEN İLAÇLAR • Hidrokortizon Fludrokortizon Prednisone gibi kortizon preparatları kullanılır. • Karaciğer hastalığı olanlarda doz azaltılır. • Kullanılan doz yavaş yavaş azaltılır ÖNLEM / KAÇINMA • Addison hastalığının önlemi bilinmemektedir. BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ • Uygun tedavide sonuçlar iyidir • Aktuf tüberküloz ve mantar infeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekir KAYNAKLAR Felig, P., Baxter, J.D, Broadus, A.E., et al, (eds): Endoçrinology and ****bolism. 2 nd Ed. New York, McGraw-HİII, I987 • Hershman, J.M.: Endocrine Pathophysiology: A Patient- Oriented Approach, 3 rd Ed Philadelphia, Lea Febiger, I988 Yazarı Dr. E. Lightner --------------Tualimforum İmzam-------------- |