Teşekkür
Moldova Hakkında Genel Bilgi Moldova Moldova Cumhuriyeti, Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülke. Başkenti Kişinev'dir. İçinden Prut ve Dniester nehirleri geçer Moldova tarihi boyunca sık sık işgallere maruz kalmıştır. Cumhuriyet'in esası Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Halen Romanya ve Ukrayna ile iç içe geçmiş olan Moldova toprakları 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiştir. 1812 yılına kadar 300 yıl, Boğdan eyaleti olarak Osmanlı İmparatorluğuna bağlı olan ve 1812 yılında Osmanlı-Rus Barış Anlaşmasıyla Rusya'nın egemenliğine giren bölge, 1918 yılına kadar Rus İmparatorluğu'nun bir vilayeti olarak kalmıştır. Rusya'nın Kırım Savaşı'nda yenilmesinden sonra Moldova'nın bir kısmı (Güney Besarabya) Romanya'ya geçmiş, ancak Rusya 1878'deki Berlin Kongresi ile bu bölgeyi geri almıştır. I. Dünya Savaşından sonra, 1918'de bölge Romanya'nın eline geçmiş ve 1924 yılında (o dönemde etnik Ukraynalıların hakimiyetinde olan) Dinyester'in doğu yakasında Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (MÖSSC) kurulmuştur 1939'daki Nazi-Sovyet Paktı'nın imzalanmasından sonra 1940 yılında Sovyetler Birliği Besarabya'yı yeniden ele geçirmiş ve bu bölgenin büyük bir kısmını MÖSSC ile birleştirmiştir. Almanya'nın SSCB'ne saldırması ile SSCB bir kez daha 1941 Temmuz'unda Moldova'yı Romanya'ya vermek zorunda kalmış, ancak Sovyet kontrolü 1944 Ağustos'unda yeniden sağlanmıştır. Moldova'nın şimdiki sınırları Prut ve Dinyester nehirlerinin arasındaki Besarabya denilen tarihi bölgenin SSCB tarafından Romanya'dan alınması ile 1947'de çizilmiştir. Romanya ile ilişkileri kesilmiş, kril alfabesi kullanma zorunluluğu getirilmiş, Rusların ve Ukraynalıların endüstriyel bölgelere büyük çaplı göçleri özellikle desteklenmiştir. 1950'lerde ise binlerce etnik Romen, Orta Asya'ya göç etmek zorunda bırakılmıştır. 1986'da Sovyet Lideri Gorbaçov tarafından uygulanan Glasnost politikası ile birlikte ulusal ve kültürel bağımsızlık için uğraş veren birçok bağımsız politik grup ortaya çıkmıştır. 1990 Şubat'ında Cumhuriyet'in Yüksek Sovyet (Parlamento) seçimleri yapılmıştır. Moldova'nın bağımsızlık ve reformlara yönelik çalışmaları 1990 yılında artmıştır. serbest piyasa ekonomisine geçiş yolunda çalışmalara bu yıl içerisinde başlanmıştır. Yine aynı yılın ilkbaharında yapılan seçimlerde Moldova Halk Cephesi Parlemento'da çoğunluğu sağlamış ve Anayasa'da bir dizi değişiklik yapılmıştır. Pek çok Sovyet Cumhuriyeti'nde tam bağımsızlık, Moskova'daki başarısız darbe girişimi sonucunda kazanılmıştır. Darbenin bastırılmasından sonra Moldova, 27 Ağustos 1991'de bağımsızlığını kazanmıştır. Bu hareketin ardından Ukrayna sınırında gümrük ofisleri açılmış ve Rus askerlerinin Cumhuriyet'ten ayrılması talep edilerek, Moldova Ulusal Ordusu kurulmuştur. 21 Aralık 1991 tarihinde Moldova yönetimi halkın büyük ölçüde karşı çıkmasına rağmen Almatı'da yapılan toplantıda eşit ve kurucu üye olarak Bağımsız Devletler Topluluğu'nun oluşmasına yönelik anlaşmayı imzalamıştır Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra uluslararası sistemin gündemini meşgul eden etnik sorunlar Moldova'nın da gündemini şekillendirecek potansiyel bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Gagoğuzlara verilen özerklik, Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra barışçı yolla çözümlenen ilk ve tek etnik sorun olma özelliğini korumaktadır Coğrafi Verileri Konum: Doğu Avrupa'da, Romanya'nın kuzeydoğusunda yer alır. Coğrafi konumu: 47 00 Kuzey enlemi, 29 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Doğu Avrupa Yüzölçümü: 33,843 km² Sınırları: toplam: 1,389 km sınır komşuları: Romanya 450 km, Ukrayna 939 km Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili) İklimi: Sert olmayan kışlar, sıcak yazlar Arazi yapısı: İnişli çıkışlı stepler, Karadeniz'in güneyinde aşamalı yokuşlar. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Nistru (Dnister) Nehri 2 m en yüksek noktası: Dealul Balanesti 430 m Doğal kaynakları: Linyit, fosfatlar, alçıtaşı, işlenebilir toprak Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %54.52 daimi ekinler: %8.81 diğer: %36.67 (2005 verileri) Sulanan arazi: 3,000 km² (2003 verileri) Doğal afetler: Toprak kaymaları Coğrafi not: Kara ile çevrili Nüfus Bilgileri Nüfus: 4,466,706 (Temmuz 2006 verileri) Nüfus artış oranı: %0.28 (2006 verileri) Mülteci oranı: -0.23 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini) Bebek ölüm oranı: 38.38 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 65.65 yıl erkeklerde: 61.61 yıl kadınlarda: 69.88 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.85 çocuk/1 kadın (2006 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.2 (2001 verileri) HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 5,500 (2001 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 300 den az (2001 verileri) Ulus: Moldovalı Nüfusun etnik dağılımı: Moldovalı/Romen %78.2, Ukraynalı %8.4, Rus %5.8, Gagauz %4.4, Bulgar %1.9, diğer %1.3 (2004 verileri) Din: Doğu Ortodoksları %98, Museviler %1.5, Baptistler %0.5 (2000) Diller: Moldovaca (resmi), Rusça, Gagauzca Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %99.1 erkekler: %99.6 kadınlar: %98.7 (2003 verileri) Yönetimi Ülke adı: Resmi tam adı: Moldova Cumhuriyeti kısa şekli : Moldova Yerel tam adı: Republica Moldova eski: Moldavia Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Kişinev Bağımsızlık günü: 27 Ağustos 1991 (Sovyetler Birliğinden ayrıldı) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 27 Ağustos (1991) Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT, BIS (Uluslararası İmar Bankası), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CEI (Orta Avrupa Girişimi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),Intelsat, Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Ekonomik Göstergeler GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 8.971 milyar $ (2006 verileri) GSYİH - reel büyüme: %4.6 (2006 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %21.5 endüstri: %22 hizmet: %56.5 (2006) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %14.1 (2006 verileri) İş gücü: 1.339 milyon (2006) İşsizlik oranı: %7.3 ( 2006) Endüstri: Gıda, tarım makineleri, beyaz eşya, şeker, bitkisel yağ, ayakkabı, tekstil Endüstrinin büyüme oranı: %6.9 (2006 verileri) Elektrik üretimi: 1.229 milyar kWh (2005) Elektrik tüketimi: 4.203 milyar kWh (2005) Elektrik ihracatı: 130 milyon kWh (2005) Elektrik ithalatı: 2.9 milyar kWh (2005) Tarım ürünleri: Sebze, meyve, şarap, üzüm, şeker pancarı, ayçiçeği çekirdeği, tütün, sığır eti, süt İhracat: 1.02 milyar $ (2006) İhracat ürünleri: Gıda maddeleri, şarap, tütün, tekstil, ayakkabı, makine İhracat ortakları: Rusya %32.9, Romanya %10.6, Almanya %4.5, Ukrayna %9.5, İtalya %12.7, Beyaz Rusya %6.7 (2005) İthalat: 2.65 milyar $ (2006) İthalat ürünleri: Mineral ürünler ve yakıt, makine ve parça, kimyasallar, tekstil İthalat ortakları: Rusya %11.7, Romanya %11.2, Ukrayna %20.9, Almanya %8.3, İtalya %6.6, Türkiye %4.1 (2005) Dış borç tutarı: 2.142 milyar $ (2006) Para birimi: Moldova Leusu (MDL) Para birimi kodu: MDL Mali yıl: Takvim yılı İnternetten Derlenmiştir.
--------------Tualimforum İmzam-------------- Mesajınızda:
-> Mail Adresinizi verirseniz,
-> Konuyla alakasız yorum yaparsanız / Konuyla alakasız bir soru sorarsanız,
-> Amaçsız, içinde paylaşım olmayan, saçma konular açarsanız,
-> Üstüste mesaj yazarsanız ( Flood yapmakda denir),
-> Küfür ederseniz,
-> Konuyla alakasız bir başlık atarsanız,
-> Mesajınızın tamamını büyük harfler veya puntolar kullanarak yazarsanız,
Mesajınız SİLİNİR ayrıca siz BANLANIRSINIZ .
Admin 
Benzer Konular 
