Bebeklerde Göz Muayenesi - Ambliyopi Nedir

Halk arasında göz tembelliği olarak bilinen “ambliyopi”nin erken tanısının konulup, tedavi edilmesi çok önemli.


Çünkü 7-8 yaşlarından sonra saptanan göz tembelliğinin tedavisi mümkün değil. Kırma kusurları ve şaşılık göz tembelliğine yol açan en önemli nedenler arasında yer alıyor. Uzmanlara göre pek çok göz hastalığının erken tanısı açısından çocuğu bir yaşından itibaren her yıl doktor kontrollerine götürmek çok önemli. Özellikle de ilk üç yıl doktor kontrollerini ihmal etmemek gerekiyor. Çocuklarda göz hastalıkları, özellikle de göz tembelliğiyle ilgili Anadolu Sağlık Merkezi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Naci Sakaoğlu bilgi verdi...




• Göz gelişimi açısından en önemli yaş hangi yaş?
Çocuklar doğduklarında gözleri henüz erişkin görme fonksiyon ve boyutlarına sahip değildir. İlk 6 yaş içinde görme gelişiminin yüzde 90’ı gerçekleşiyor. Hemen hemen ilk 6 ay içerisinde odaklama oluşuyor. Bu dönemde kırma kusurları çok değişkendir ve fikir verici değildir. Kırma kusurları altıncı aydan itibaren sağlıklı sonuç veriyor. Göz gelişiminde ise en önemli zaman 0-3 yaş. Göz 3 yaşına kadar da en önemli gelişimini sağlar. 6 yaşına kadar da devam eder. Sonra yavaşlayarak 7-8 yaşlarında nihai gelişimini tamamlamış olur.
• Anne-babalar ne zaman çocuklarını göz doktoruna götürmeli?
Bebek doğar doğmaz doğum hemşiresinin ve çocuk doktorunun gözlemleri çok önemli. 3 yaşın sonuna kadar da çocukları mutlaka bir göz hekimi görmeli. Hemen okula başlamadan önceki dönem ise (6 yaş civarı) belki de son şans sayılabilecek dönemdir. Bu dönem muayeneyle görme bozuklukları tespit edilir, oluşabilecek bir göz tembelliğinin önüne geçilmiş olur, ayrıca bir de görmeye bağlı okul başarısızlıkları tespit edilmiş olur.
• Çocuklarda en sık hangi göz sorunlarına rastlıyorsunuz?
Çocuklarda en sık kırma kusurları (Miyop, hipermetropi, astigmatizm) ve şaşılık çok görülüyor. Göz tembelliğine yol açma açısından ilk sırada hipermetroplar varken, ikinci sırada ise şaşılıklar var.
• Bunların tedavisi nasıl oluyor?
Kayan gözün kullanılamamasına bağlı olarak oluşan tembelliğin giderilebilmesi için erken yaşta gözlük ya da ameliyat gerekebiliyor. Bunların ise kapama tedavileri ile desteklenmesi gerekiyor. Bu tedavilerin başarılı olması için erken tanı ve göz hekimiyle yakın işbirliği çok önemli.
“Göz tembelliğinde tedaviye erken başlamak gerekiyor”
• Göz tembelliğinden ne zaman şüphelenmeli?
Çocuğun gözünde kayma yoksa, kırma kusurlarının ve buna bağlı oluşan göz tembelliğinin tespiti çok zor. Göz dışarıdan tamamen normal görüldüğü için ailelerin bunu anlaması mümkün değil. Bu sorun çoğunlukla herhangi bir belirti vermediği için anne babaların tedbirli olup çocukları düzenli olarak doktor kontrollerine götürmeleri önemli. Göz tembelliğinin engellenmesi için tedaviye erken başlamak gerekiyor. 6-7 yaşlarından sonra tedavinin başarı oranı çok düşük. Göz tembelliği giderek artan bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Oysa zamanında tespit edildiğinde tam bir tedavisi mümkün.
• Bilgisayar kullanımı ya da televizyon gözün gelişimini olumsuz etkiler mi?
Hayır. Çocuğun televizyona ya da bilgisayara yakından bakması gözün gelişimini olumsuz etkilemez. Ancak uzun süre bilgisayara bakanlarda göz yaşına bağlı sorunlar ortaya çıkabilir. Genel olarak bir saatlik bir bilgisayar kullanımı sonrasında 10-15 dakika ara vermek gerekiyor. Televizyona yakın bakan çocuklarda ise kırma kusuru olabileceği düşünülmeli.
“Şaşılık ameliyatları son derece başarılı”
Op. Dr. Esma Duru
• Çocuklarda kırma kusurlarından sonra en yaygın olan göz hastalığı şaşılık. Şaşılık kırma kusuruna bağlı oluşabilir. Eğer çocuğunuzun gözü iyi görmüyorsa da gözde kayma olabilir. Sadece bir gözlük vererek bile bu sorun giderilebiliyor. Bu sorun düzeltilmezse ileride çocuğun psikolojisi de olumsuz etkileniyor. Şaşılık ameliyatları ile son derece başarılı sonuçlar alıyoruz.
• Bu mevsimde özellikle alerjik konjonktivit (göz nezlesi) sık gördüğümüz bir sorun. Bu soruna karşı belirtilere yönelik tedaviler uyguluyoruz. Ancak göz nezlesi çocuğun gelecekte görmesini etkileyecek bir sorun değil.
• Göz sağlığı için sağlıklı beslenmek de tabii ki önemli. Çalışma odasındaki ışığın geliş yönü önemli. Ayrıca güneş ışığından da gözü korumak şart. Güneş gözlüğünün mutlaka kullanılması gerektiği sanırım son yıllarda halk arasında iyice yerleşti.
• Ayrıca hijyen çok önemli. Çocuğa ellerini sık yıkama alışkanlığı edindirilmeli, çocuğun ellerini gözüne sık sık gözüne götürmesi engellenmeli. Kirpik dibi iltihabı, kirpik dökülmesi, arpacık gibi sorunlar da zaman zaman karşılaştığımız durumlar.
• Yenidoğan bebeklerde göz sulanması ve çapaklanmayı sık görüyoruz. Antibiyotikli damlalarla bunu tedavi ediyoruz. Bazı çocuklarda doğuştan itibaren gözyaşı kanalı çok iyi gelişmemiş olabiliyor. Bunlarda göz sulanması ve sık tekrarlayan çapaklanma görülüyor. 1 yaşına kadar şikayetleri devam ederse küçük operasyonlarla kanalı genişletiyoruz.
• Yenidoğan bebeklerde katarakt da olabiliyor. Bunu cerrahi yöntemlerle düzeltiyoruz. Ayrıca göz tansiyonu da olabiliyor. Çocuğunuzun gözleri büyükse, ışıktan aşırı derecede rahatsız oluyorsa, karanlıkta oturmak istiyorsa bu durum ciddiye alınmalı. Glokom tedavisinde gecikildiğinde ne yazıkki görme kaybı oluyor.


alıntı