Teşekkür
Sudan Hakkında Genel Bilgi Sudan Sudan (Sudan Cumhuriyeti), Afrika'nın en büyük ülkesi. Başkenti Hartum'dur. Bir Doğu Afrika ülkesi olan Sudan kuzeyden Mısır, kuzeydoğudan Kızıldeniz, doğudan Etiyopya ve Eritre, güneyden Kenya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti (Zaire), batıdan Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad, kuzeybatıdan da Libya'yla çevrilidir. Önemli şehirleri Omdurman Port Sudan Wadi Menadi El-ubeyyid Kadarif Nyala Cuba Atbara Kassala Diller Resmi dil ve eğitim dili Arapçadır. Halkın çoğunluğu Arapça bilmekle birlikte, çoğunluğun ana dili Arapça değildir, Nübyece, Beja, Fur, Nuban, Ingessana gibi diller konuşulur. Resmi din İslam’dır. Halkın % 83'ü Müslüman, % 10'u yerel dinlerin mensubu, % 7'si Hıristiyan'dır. Müslümanların tamamı Sünni ve çoğunluğu Şafii, bir kısmı da Maliki'dir. Tarihi kaynaklarda Sudan denirken kastedilen alan bugünkü Sudan’ın topraklarından çok geniş bir alandır. Araplar Afrika'ya girdikten sonra zencilerin yasadığı ve Kızıldeniz kıyılarından başlayarak Batı Afrika'ya kadar uzanan geniş bir alana Biladu's-Sudan (Siyahlar Ülkesi) adini vermişlerdi. Daha sonra "Bilad" kelimesi atılarak bu bölgeye sadece Sudan denmiştir. Bugünkü Sudan ise, Doğu Sudan denirken kastedilen bölgedir. Mısır’ın 639'da Amr ibnu'l-As tarafından fethedilmesinden sonra bu ülkeye yerleşen Müslümanlar kısa süre sonra ticaret için Sudan pazarlarına gitmeye başladılar. Sudanlılar da İslam’ı ilk olarak bu tüccarlar sayesinde tanıdılar. Sudanlılardan bazıları İslam’ı tanıdıktan sonra kısa süre içinde bu dine ısındılar ve daha önce Sudan'a girmiş olan Hıristiyanlığın onların arasındaki etkisi zayıflamaya başladı. Mısır’a yerleşen Müslümanlar 7. yüzyılın ortalarından itibaren Sudan’ı ele geçirmek için birtakım askeri hareketler gerçekleştirdiler. Bu fetih hareketleri uzun süre devam etti. 1172'de Selahaddin Eyyubi'nin kardeşi Turan Şah, 1260'ta da Baybars bugünkü Sudan topraklarına birer sefer düzenlediler. Bu seferlerden sonra buralarda İslam daha da güçlenmeye başladı. 1517'de Osmanlı Devleti'nin Mısır’ı fethetmesi Sudan'da etkisini gösterdi. Ancak aynı dönemde Sudan'da varlığını sürdüren Funj İmparatorluğu da güneye doğru kayarak varlığını sürdürdü. Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa 1821'de Funj İmparatorluğu’nun üzerine ordu göndererek Sudan topraklarını ele geçirdi. Ancak Mehmed Ali Paşa, Sudan'da halkı hiç memnun etmeyen bir siyaset güttü. Mehmed Ali Paşa, Sudan’ı fetheden İsmail Paşayı görevden alarak yerine kendi oğlunu geçirdi. O da birtakım siyasi hesaplarla Fransız ve İngilizlerle işbirliği yaptı ve bazı eyaletlerin valiliklerine onların adamlarını getirdi. Bu durum Sudan’ın Müslüman halkını rahatsız etti. Muhammed Ahmed el-Mehdi adli bir zat bazı kişileri etrafına toplayarak 1881'de bir hareket başlattı. Muhammed Ahmed el-Mehdi, etrafında topladığı kuvvete "ensar", hareketine de "ensar hareketi" adını veriyordu. Mehdi'nin hareketi kısa zamanda geniş bir alana yayıldı. Onun hareketini bastırmak için gönderilen ordular yenilgiye uğratıldılar. Ensar hareketi gösterdiği başarılarla hakimiyetine aldığı topraklar üzerinde ayrı bir yönetim kurdu. Mehdi, 22 Ocak 1885'te öldü ve yerine geçen oğlu Abdullah bin Muhammed, Omdurman'da Herbert Kitchner adlı İngiliz generalin komutasındaki Mısır kuvvetlerine yenildi. Daha sonra İngiliz güçler, Mısır’daki yönetimin yanlış uygulamalarını düzeltmeyi amaçladıklarını ileri sürerek 1899'da Sudan'a girdiler. İngilizler ilk iş olarak Muhammed Ahmet Mehdi'nin başlattığı hareketi tümüyle dağıttılar. Sudan 1 Ocak 1956'da bağımsızlığını elde edinceye kadar İngiliz işgalinde kalmıştır. Coğrafi Verileri Konum: Kuzey Afrika, Kızıldeniz kıyısında, Mısır ile Eritre arasında yer alır. Coğrafi konumu: 15 00 Kuzey enlemi, 30 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Afrika Yüzölçümü: 2,505,810 km² Sınırları: toplam: 7,687 km sınır komşuları: Orta Afrika Cumhuriyeti 1,165 km, Cad 1,360 km, Demokratik Kongo Cumhuriyeti 628 km, Mısır 1,273 km, Eritre 605 km, Etiyopya 1,606 km, Kenya 232 km, Libya 383 km, Uganda 435 km Sahil şeridi: 853 km İklimi: Güneyde tropikal, kuzeyde çöl iklimi görülür. Arazi yapısı: Genellikle düz ovalar, doğu ve batıda dağlar. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Kızıldeniz 0 m en yüksek noktası: Kinyeti 3,187 m Doğal kaynakları: petrol; demir, bakır, krom, çinko, tungsten, mika, gümüş, altın, hidro enerji Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %5 daimi ekinler: %0 otlaklar: %46 ormanlık arazi: %19 diğer: %30 (1993 verileri) Sulanan arazi: 19,460 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Toz fırtınaları Nüfus Bilgileri Nüfus: 36,080,373 (Temmuz 2001 verileri) Nüfus artış oranı: %2.79 (2001 verileri) Mülteci oranı: 0.04 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Bebek ölüm oranı: 68.67 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 56.94 yıl erkeklerde: 55.85 yıl kadınlarda: 58.08 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 5.35 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.99 (1999 verileri) Ulus: Sudanlı Nüfusun etnik dağılımı: zenci %52, Arap %39, Beja %6, yabancı %2, diğer %1 Din: Sünni Müslüman %70, yerel inançlar %25, Hıristiyan %5 Diller: Arapça (resmi), Nubice, Ta Bedawie, çeşitli Nilotic lehçeleri, Nilo-Hamitic, Sudan dilleri, İngilizce Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %46.1 erkekler: %57.7 kadınlar: %34.6 (1995 verileri) Yönetimi Ülke adı: Resmi tam adı: Sudan Cumhuriyeti kısa şekli : Sudan Yerel tam adı: Jumhuriyat as-Sudan yerel kısa şekli: As-Sudan Yönetim biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Başkent: Hartum İdari bölümler: 26 vilayet; A'ali an Nil, Al Bahr al Ahmar, Al Buhayrat, Al Jazirah, Al Khartum, Al Qadarif, Al Wahdah, An Nil al Abyad, An Nil al Azraq, Ash Shamaliyah, Bahr al Jabal, Gharb al Istiwa'iyah, Gharb Bahr al Ghazal, Gharb Darfur, Gharb Kurdufan, Janub Darfur, Janub Kurdufan, Junqali, Kassala, Nahr an Nil, Shamal Bahr al Ghazal, Shamal Darfur, Shamal Kurdufan, Sharq al Istiwa'iyah, Sinnar, Warab Bağımsızlık günü: 1 Ocak 1956 (Mısır ve İngiltere'den) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 1 Ocak (1956) Anayasa: 12 Nisan 1973 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IGAD (Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Ekonomik Göstergeler GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 35.7 milyar $ (2000 verileri) GSYİH - reel büyüme oranı: %7 (2000 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %39 endüstri: %17 hizmet: %44 (1998 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %10 (2000 verileri) İş gücü: 11 milyon (1996 verileri) İşsizlik oranı: %4 (1996 verileri) Endüstri: Pamuk, tekstil, çimento, bitkisel yağlar, şeker, sabun, ayakkabı, petrol üretimi, eczacılık maddeleri Endüstrinin büyüme oranı: %5 (1996 verileri) Elektrik üretimi: 1.76 milyar kWh (1999) Elektrik tüketimi: 1.637 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999) Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999) Tarım ürünleri: Pamuk, fındık, darı, buğday, şekerkamışı, manyok, mango, papaya, muz, patates, susam, koyun, çiftlik hayvanı İhracat: 1.7 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: Petrol ürünleri, pamuk, susam, çiftlik hayvanı, fındık, şeker İhracat ortakları: Suudi Arabistan %16, İtalya %10, Almanya %5, Fransa %3, Tayland %3 (1999) İthalat: 1.2 milyar $ (2000 verileri) İthalat ürünleri: Gıda maddeleri, makine ve araçlar, tıbbi ve kimyasal ürünler, tekstil İthalat ortakları: Çin %14.7, Libya %14.7, Suudi Arabistan %8.9, İngiltere %8.7, Fransa %6.7 (1999) Dış borç tutarı: 24.9 milyar $ (2000 verileri) Para birimi: Sudan Dinarı (SDD) Para birimi kodu: SDD Mali yıl: Takvim yılı İnternetten Derlenmiştir.
--------------Tualimforum İmzam-------------- Mesajınızda:
-> Mail Adresinizi verirseniz,
-> Konuyla alakasız yorum yaparsanız / Konuyla alakasız bir soru sorarsanız,
-> Amaçsız, içinde paylaşım olmayan, saçma konular açarsanız,
-> Üstüste mesaj yazarsanız ( Flood yapmakda denir),
-> Küfür ederseniz,
-> Konuyla alakasız bir başlık atarsanız,
-> Mesajınızın tamamını büyük harfler veya puntolar kullanarak yazarsanız,
Mesajınız SİLİNİR ayrıca siz BANLANIRSINIZ .
Admin 
Benzer Konular 
