Fonologların amacı, dilin ses sistemindeki ses birimlerini belirtmektir. Ses birimleri fonolojide fonem adını alır.
Fonetik: Seslerin tasviri

Fonoloji: Seslerin tarih boyunca gelişmesidir.

Günümüzde fonetik, evrimsel ve deneysel ses bilimi; fonoloji, dilde görevli ses yanlarını belirten bilim kolu olarak görülmektedir. Söylevden hareket ederek dile varmaya çalışır.

Fonemin tanımını verir. Dildeki sesler çıkış yerine göre sınıflandırılırlar.

Sesler:

1- Anlam ayırırcı olması.

2- Konuşanın nereli olduğu, tahsili, çevresini açıklayan yanlar.

3- Dili etkileyen abartma özelliklerini ortaya koyulması

4- Dinleyiciye konuşanın o andaki ruh haleti hakkında bilgi vermek.

Hecenin ibaredeki yeri fonemlerin değerini değiştirebilir.

Jakobson’a göre her dilin söyleniş biçimi ve boğumlanma noktasına göre tablosu yapılır. Bu konu kitabın 101’nci sayfasında ayrıntılarıyla açıklanmıştır. Sesler seda ile ilgili olanlar ve tonla ilgili yanlar olmak üzere iki başlık altında sınıflandırılmıştır.

Fonoloji, anlam-biçim ilişkisi üzerine kurulu biçimsel; fakat anlam ileten bir dal olduğundan dilbiliminin esas konusudur.

Sesten sonra her dilde kendine özgü bir yapısı bulunan hece gelir. Heceler gösterge sayılmaz ancak göstergeler hecelerden oluşur. Bir dili tanımlamanın en bilimli yolu hecenin yapı şemalarını bulmaktır. Hecenin yapısı bir dilin sürekliliğini ve özdeşliğini temin eder ve aynı zamanda dilleri birbirinden ayırır.

FONETİK:

En küçük birimleri (ikinci boğumlanma sistemi) inceler.
Çağdaş ses bilimi işitme üzerine kurulmuştur. Fonemler konuşanların yaşlarına göre değişir. Fransızcada 31-34 arasında değişen fonem bulunmaktadır.

Her dilin en güzel söyleyişinde yer alan sesleri, fizyolojiden yararlanarak belirtmek fonetiğin konularındandır. Fonetiğin esas konusu, belli bir dilde görevli ses özelliklerinin, ses yanlarının niteliklerini bulmaktır.


alıntı