 Çalışma Ekonomisi -Ücret ve Ücret Teorileri
Ücret ve Ücret Teorileri
Bir ekonomideki ücret düzeyi neden önemlidir?
• Ücret, emeği karşılığında çalışan insanların gelirini ve yaşam standardını belirleyen bir unsur; beslenme, giyinme ve barınma gibi temel gereksinimlerini karşılayabileceği yegane kaynaktır. Bunun yanında, işveren açısından, üretim sürecinin önemli bir maliyet unsurudur. Hükümetler bakımından ise,istihdam, fiyatlar ve enflasyon, ulusal verimlilik, yatırım ve tasarruflar gibi ekonominin gelişme hızını doğrudan etkileyen temel bir öğedir.
Ücretle ilgili bilinmesi gereken başlıca temel kavramlar nelerdir?
• Ücretle ilgili bilinmesi gereken bazı temel kavramları ve bunların anlamlarını şu şekilde özetleyebiliriz: Ücret haddi, belirli bir üretim ya da zaman birimi başına emeğe ödenen ücreti ifade ederken ücret geliri ise, genellikle iş süresi ile ücret haddinin çarpımına eşittir. Ancak ücret gelirine, prim, ikramiye,fazla çalışma ücreti gibi ücret ekleri de dahildir.
• işveren tarafından işçiye ödenen ücret brüt ücrettir. işletme tarafından belirli bir dönem için ödenen ücret gelirlerinden, vergi ve sosyal sigorta primleri gibi kesintiler yapıldıktan sonra işçinin eline geçen ücret ise, net ücrettir. Yani, brüt ücret işletmenin kasasından çıkan, net ücret ise işçinin cebine giren para miktarıdır.
• Ücretleri ödenen ücretin değeri bakımından parasal (nominal) ve gerçek (reel) ücret olarak ikiye ayırabiliriz. Bir işletme için önemli olan bir işçi için kasasından çıkan paradır, yani parasal ücrettir. Ancak, enşasyonist bir ekonomiye sahip ülkelerde paranın satın alma gücünde yaşanan düşüşler işçi için ücretin satın alma gücünün, yani reel ücretin öne çıkmasına neden olmaktadır.
• Asgari ücret, bir yandan işçiye sosyal bakımdan uygun asgari bir yaşam düzeyi sağlamaya elverişli olan, öte yandan da işverenleri daha düşük ücret ödemekten alıkoyan zorunlu niteliği olan bir ücrettir.
Ücret teorileri hangi ihtiyaçtan doğmuş ve bu konuda neden çeşitli dönemlerde bir çok teori ortaya atılmıştır?
• Ücretin nasıl oluştuğu ve düzeyi konusunda ortaya çıkan ihtiyaç, her dönemde iktisatçılar tarafından çeşitli teoriler ileri sürülmesine neden olmuştur. Ancak, ücretleri etkileyen farklı bir çok unsurun olması ve bu unsurların bütün ekonomik, endüstriyel ve
sosyal yapıyla doğrudan ilişkili olması her dönemde ve herkes tarafından kabul edilebilir bir teorinin varolmasını olanaksız kılmıştır. Ayrıca, ilkel denebilecek tarımsal ve el sanatları üretimine dayalı statik ekonomiler için geçerli olabilecek teorilerin çoğu dinamik ve sanayileşmiş ülkelerde çoğu zaman geçerli olmayabilir. Bununla birlikte, her ülkenin ve her dönemin ekonomik ve sosyal koşulları dikkate alındığında, her bir ücret teorisi ücret sorunları nın birçok farklı yönüne ışık tutarak önemli faydalar sağlayabilir.
Ücret teorileri nasıl sınırlandırılabilir?
• Çeşitli dönemlerde ortaya atılan ücret teorileri farklı biçimlerde sınırlandırılabilir. Bu konuda kullanılan en yaygın sınırlandırma Klasik ve Modern ücret teorileri biçimindedir. Daha çok 19. yüzyıl ücret teorilerini ifade eden Klasik ücret teorilerinden bazıları: Doğal ücret teorisi, ücret fonu teorisi ve artık değer teorileridir. 20. yüzyıl ücret teorilerini ifadeeden modern ücret teorileri arasında ise, Marjinal verimlilik teorisi, pazarlık teorisi, satın alma gücü teorisi ve Etkin ücret teorileri sayılabilir. | 
Benzer Konular 
