 Bankaların Kaydi Para Yaratma Süreci ünite 2-Para Teorisi Ve Pol
ÜNİTE 2
BANKALARIN KAYDİ PARA YARATMA SÜRECİ
1-BİR TİCARİ İŞLETME OLARAK BANKA
BANKA: Fon fazlası olan ekonomik birimlerden fon açığı bulunan ekonomik birimlere fon transfer edile bilmesine aracılık eden kurumdur.
Kaydi para veya ya da mevduat parası: Bankaların yarattığı para mevduattan dolayısıyla muhasebe kayıtlarından başka bir şey değildir bu nedenle bankalar tarafından yaratılan paraya Kaydi para denir.
Rezerv: Bankalardaki parayla merkez bankası ve diğer bankalardaki vadesiz mevduatların toplamını ifade eden miktar rezerv denir.
Kısmi rezerv: Bütün banka mevduatlarından çok düşük bir miktar karşılık olarak ellerinde tuttukları rezervlere kısmi rezerv bankacılığı denir.
Mutlak rezerv bankacılığı: Eğer bir banka mevduat borçlarına eşit miktarda rezerv tutuyorsa bu uygulamaya mutlak rezerv bankacılığı denir.
Serbest rezerv: Ani mevduat çıkışlarını karşılamak ve karlı yatırım fırsatlarını değerlendirmek amacıyla bir emniyet unsuru olarak bankaların ellerinde bulundurdukları rezervlerdir.
Mevduat yaratılması:
Merkez bankası: Bankacılık sistemini gözeten ve para politikasının yürütülmesinden sorumlu olan kamu kurumudur.
Bankalar(mevduat kabul eden kurumlar): Kişi ve kurumlardan mevduat kabul eden ve bunlara kredi veren finansal aracılardır.
Mevduat sahipleri: Bankalarda mevduat bulunduran kişi ve kurumlardır.
Bankalardan borçlananlar: Mevduat kabul eden kurumlardan kredi alarak borçlanan kişi ve kurumlardır.
Not: bir: Pasifi ise fon kaynak yapısını
Bankanın aktifi: fon kullanım yapısını gösteri.
Özet
Bir bankanın temel çalışma prensibini ve ekonomide bankacılık sisteminin üstlendiği temel fonksiyonları açıklaya bilmek: bir banka üstlendiği fonksiyonları yerine getirirken para yaratan bir kurumdur. Bankaların Kaydi para yaratabilmelerinin ardında kısmi rezerv bankacılığı adı verilen uygulama yatmaktadır.
Bankalar bir aracı kurum olarak fon fazlası olan ekonomik birimlerden fon transfer edilmesine aracılık ederek ekonomide yatırımların ve verimliliği artmasına katkıda bulunur.
Bankalar zorunlu ve serbest rezerv olmak üzere ellerinde iki tür rezerv bulundururlar. Bunlardan
Serbest rezervler ani mevduat çıkışlarını karşılamak ve karlı yatırım fırsatlarını değerlendire bilmek amacıyla bir emniyet unsuru olarak bankaların ellerinde bulundurdukları rezervlerdir.
Zorunlu rezervler ise bankaların yasalar gereği tutmak zorunda oldukları rezervlerdir.
Bir bankanın nasıl para yarattığını ve bu süreçte belirli olan para metrelerin yaratıla bilecek para miktarı üzerindeki etkileri: kısmı rezerv bankacılığına geçişle birlikte bankalar ellerinde bulundukları rezerv miktarını değiştirerek Kaydi para yaratma olanağına sahip olmuşlardır. Nitelik bankacılık sistemindeki zorunlu rezerv dışındaki tüm sızıntıların sıfıra eşit olduğu varsayım altında bankacılık ilave 1 liralık rezervle zorunlu rezerv oranının tersi ile ölçülen bir katsayı ile çarpımı kadar Kaydi para yarata bilmektedir.
Sızıntı sistemi dâhil edildikçe bankaların Kaydi para yaratma olanakları sınırlanmaktadır. Söz konusu sızıntılar zorunlu rezervler serbest rezervler vadeli mevduatlar ve nakit sızıntılarından kaynaklana sızıntılardır. Bu sızıntıların büyüklülüğü artıkça bankaların yarata bileceği Kaydi para miktarı azala bilir.
Bankaların Kaydi para yaratma güçleri olduğu gibi Kaydi para yok etme gücü de bulunduğu bir gerçektir. Buradaki süreç para yaratılma sürecinin tamamen tersidir. | 
Benzer Konular 
