İşletme fakültesi - Girişimcilik Ders Notları (UNİTE 6) Ü N İ T E 6
Girişimcilik faktörü, gelişmiş ülkelerin ekonomik gelişme süreçlerinde etkili olmuştur.İkinci dünya savaşından sonra Japonya’da başlayan hızlı ekonomik kalkınma hareketinin motor gücünü KOBİ’ ler oluşturmuştur.1970’ li yıllardaki kriz sonrasında yapılan çalışmalarda ABD’ nin krizden en az düzeyde etkilenen ülke olduğu görülmüştür.Bununda sebebi 60’ lı yıllardan sonra büyük şirket kurma eğiliminin, küçük işletmelerin sayılarındaki artışla yer değiştirmesidir.
Gelişmiş ülkelerde girişimciliği yaratan koşullar :
Genel ulusal koşullar :Gelişmiş ülkeler 21. yüzyılın başlangıcında çok derin bir ekonomik değişim geçirmektedir.Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’da kominizmin çökmesi, Batı Avrupa’nın ekonomik gücünün giderek artması, Asya’da güçlü ekonomilerin ortaya çıkması, ticarette küresel birleşmelerin yaygınlaşması da yeni fırsatlar ve risklerin oluşmasına yol açmıştır.
Gelişmiş ülkelerde girişimciliğin ortaya çıkışını ve gelişmesini yaratan en önemli koşullardan biri bu ülkelerin piyasa ekonomisi olgusunu benimsemeleri ve girişimcilik ruhunun temel iticisi risk alma istekliliğini arttıran başarısız olabilme özgürlüğüdür.
Girişimciliği etkileyen koşullar :
Finansal koşullar
Ticari ve hukuki altyapı
Eğitim
Fiziksel altyapıya erişim
Devlet politikaları ve programları
Finansal koşullar :Girişimcinin kaynakları aile bireyleri, bankalar ve finans kuruluşları, devlet, sermaye piyasaları ve iş ilişkisinde beraber çalışılan işletmelerdir.
ABD’de finansal destek sağlamada en önemli kuruluş Küçük İşletmeler İdaresi olarak görülmektedir.
EUROTECH sermayesi ise yüksek teknolojili KOBİ’ler için risk sermayesini hedeflemekte olup, sınır ötesi yüksek teknolojili projeler geliştiren Avrupa risk sermayesi tarafından yatırım yapılmasının özendirilmesini amaçlamaktadır.
Ticari ve hukuki altyapı :Genel olarak şirketlere yönelik mevzuatlarda ve çalışma yasalarında yapılan düzenlemelerle sağlanmaktadır.Bu mevzuatlar,
Yeni şirket kurulması ile ilgili düzenlemeler
Şirketlerin işleyişiyle ilgili düzenlemeler
Rekabet yasaları
Şirketlerin işçi alımları ve işçi çıkarmaları
Çalışma yasaları
Fikri mülkiyet haklarıyla ilgili yasal düzenlemelerdir.
Fikri mülkiyet haklarının girişimciliği teşvik etmesinin en önemli unsurları, patent ve telif haklarının başarılı şekilde uygulanmasıdır.
Eğitim :Araştırmalar bir işe nasıl başlanacağını bilmenin girişimci olma ihtimalini arttırdığına işaret etmektedir.ABD dünyada girişimcilik eğitiminde lider ülke olarak değerlendirilir.
Fiziksel altyapıda erişim :
İnkübatörler :Yeni işletmelerin beslendikleri, tehlikelere en açık oldukları kuruluş aşamasında hayatta kalabilmeleri için yardım aldıkları oluşumlardır.
ABD’de inkübatörlerin amacı :
İş ve istihdam yaratmak
Başarılı işletmeler kurmak
Yerel ve bölgesel gelişmeyi ilerletmek
Yerel kaynakları yeni veya değişik girişimlere yöneltmek
Girişimciliği özendirmek
Ar- ge faaliyetlerini ticarileştirmek
Ekonomiyi canlandırmak
Vergi yaratmak
Rekabet ortamını iyileştirmek
Güvenli iş ortamı sağlamak
Teknoparklar :Üniversiteler, araştırma laboratuvarları ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içinde bilim teknoloji ve ar-ge çalışmalarını geliştirdikleri, birbirleri arasında teknoloji transferine imkan tanıyan yerlerdir. İlk teknopark ABD’de Stanford Üniversity öncülüğünde kurulmuştur.
Avrupa’daki inkübatörlerin kuruluş fonunun kaynakları :
Avrupa Birliği fonları
Ulusal fonlar
Özel kuruluş ve bankalardan sağlanan kaynaklar
Üniversite ve ar-ge kuruluşlarından sağlanan kaynaklar
Devlet politikaları ve programları :ABD’de küçük işletme kurmak veya yönetmek isteyen bireylere profesyonel ve mali yardım sağlamak amacıyla 1953’de küçük işletmeler yönetimini (K.İ.İ ) kurmuştur.
AB’de devlet yardımları için uygun bulunan maliyetler :
Doğrudan yatırım (Sabit, malzeme yatırımları ) Arazi, bina, tesis, makineler..
Dolaylı yatırımlar (Teknoloji transferi, patent ve bilgi giderleri )
Dolaylı destekler (Danışmanlık hizmetleri, bilginin yaygınlaştırılması )
Gelişmekte olan ülkeleri belirleyen makro ekonomik özellikler :
Kişi başına düşük gelir
Dengesiz gelir dağılımı
Gıda ve zorunlu ihtiyaç mallarının çok tüketilmesi
Düşük tasarruf oranı
Düşük yatırım oranı
İşgücü başına düşük sermaye donanımıdır.
Gelişmekte olan ülkelerin temel özelliklerini incelerken :
Ekonomik, yapısal, demoğrafik, sosyal, siyasal özellikleri ele alınmalıdır.Genelde tarım ülkeleridir.Rekabete dayanmayan işletme yapısı temel özelliklerindendir.
İktisadi kalknma :Sadece sayısal sayısal ölçütlere dayandırılmayan, gelir artışını, eğitim ve sağlık düzeylerinin yükseltilmesini, verim artışını, teknolojik gelişmeyi ve benzer bir çok faktörü kapsayan bir kavramdır.Gelişmişlik düzeyini belirleyen en önemli faktör ekonomik örgütlenmenin sağlamlığıdır.
Ekonomik modelin sağlığını belirleyen faktörler :
Kaynak dağılım mekanizmasının niteliği
Ekonominin dışa açık olup olmaması
Pazarın hacmi
Mülkiyet hakları
Ekonomik özgürlüklerin derecesi
Girişimcilerin durumu
İçe Dönük Geliştirme Stratejileri ( İthal ikameci sanayileşme ):Uluslar arası piyasalarda rekabet edilebilir bir düzeye gelinceye kadar yurtiçi üretimin, dış ticaret politikaları, çeşitli parasal ve mali araçlarla korunmasını öngörmektedir.Bu ülkelerde daha çok emek – yoğun ürünler üretilmektedir.Temel amaç ithal edilen ürünlerin ülke içinde üretilip döviz tasarrufu sağlanmasıdır.
Dışa Dönük Gelişme Stratejileri ( İhracata dayalı sanayileşme ) :Ülkenin serbest dış ticaret koşullarında karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu alanlarda üretim yapması öngörülmekte ve girişimciler teşvik edilmektedir.Bu stratejide temel amaç ihracatın dolayısıyla döviz gelirlerinin arttırılması için çaba harcanmaktadır.
Başlıca politikaları :Gerçekçi kur, reel faiz uygulaması, kamunun ürettiği mal ve hizmetlerde reel fiyat uygulaması, ihracat kolaylıkları ve ihracat teşvikleridir.
Sağlanan destekler :İhracata dönük sanayi malı üretmeye özendirmek, düşük fiyatlı alt yapı hizmeti, hızlandırılmış amortisman, dış rekabet koşulları ile ilgili bilgi aktarımı, ucuz elektrik.
Piyasa Ekonomisine Dayalı Gelişme Stratejisi :Piyasa ekonomisi içinde ekonomik sürecin gelişimi, özel ekonomik insiyatif ve dinamizm yoluyla olur.Schumpeter modelindeki yenilikçi girişimlerin gelişmekte olan ülkelerde arttırılmasıyla aşağıda sıralanan şartların sağlanacağı kabul edilir.
Uzmanlaşmanın ilerlemesi ve verimliliğin yükselmesi
Teknik bilgi düzeyinin yükselmesi
Yönetim ve organizasyon becerisinin artması
Ürün kalitesinin iyileşmesi
Ürün çeşitlenmesi
Optimal kapasiteli üretim
Maliyetlerin düşmesi
Fiyatların düşmesi
Toplum refahının yükselmesi
Kaynakların etkin kullanımı
Tüketici faydasının artması
Gelir dağılımının iyileşmesi
Özgürlükçü ve katılıcı bir ekonomik düzenin kurulması
Gelişmekte olan ülkelere girişimcilerin katkıları :
Geleneksel ekonomiden modern ekonomiye dönüşüm
Sermaye birikiminin hızlandırılması
İstihdam yaratılması
Yeniliklerin yaratılmasıdır. |