UNİTE 2
Yaratıcılık hakkında yaygın düşünceler :
Dahiler, bilim adamları ve sanatçıların işidir.
Her alanda yapılamaz.
Nasıl kullanılacağı bilinemez.
Mantıklı olup olmadığına bağlıdır.
Olağan dışı koşulların değişikliklerin biraraya gelmesi ile oluşur.
Raslantı ve şans eseri sonucu ortaya çıkar.
Çılgınlık, hayalcilik ve mantıksızlıktır.
Yaratıcılığın geliştirilmesini etkileyen faktörler : 1 )Motivasyon :İnsanı yaratıcılık konusuna heyecanlandıran ona esin veren,bu konudaki yeteneğini uyaran her şeye denir.
İçsel motivasyon :Problemin çözümü konusunda meydan okuma, ilgi, istek, yaratıcılık tutkusu ve çözümün verdiği hazdır.İçsel motivasyon yaratıcılıkta dışsal motivasyondan daha etkilidir.
Dışsal motivasyon :Dış etkilerden oluşur.Yaratıcı olursa ödül, olmazsa işten atılma gibi..
2 )Tutum, davranışlar ve ortam :Yaratıcı tutumlara sahip insanlar, alışılmışa, statükoya, kalıplara, kurallara kafa tutan, meydan okuyabilen ve sorgulayabilendir.Bu davranışları bireysel ve örgütsel diye ikiye ayırırız.
Bireysel yaratıcılıkta tutum ve davranışlar : 1 )Farklılık :Yaratıcılık farklılıktan doğar.
2 )Hata ve risk :Risk, alınacak bir karar ve eylem sonucunda zarar görme olasılığıdır.
3 )Düşünce :Düşünceler yaratıcılığın başlangıcıdır.
4 )Kavram oluşturmak :Kavram, bir amacı ulaşan ve değerler sağlayan şeyi yapmanın bir yoludur.
İç girişimcilik :Kurulmuş bir işletmede yeni kavramlar ilave edilmesi veya kullanılmakta olan kavramlarda değişiklikler yapılmasıdır.
Girişimci :Kendisi fon yaratır, geliştiricidir, risk işletmeyi ilgilendirir, pazar sorunları ile ilgilenir.
İç girişimci :Var olan fonları kullanır, güçlendiricidir, risk kariyerini ilgilendirir, işletme sorunları ile ilgilenir,ürün ve servislerde değişiklik yapar.
Örgütsel yaratıcılıkta yönetsel tutum ve davranışlar : 1 )Meydan okuma :İçsel motivasyona sahip kişiler seçenek aramaya isteklidirler.
2 )Özgürlük :Onların sahiplenme güdülerini ve içsel güdülerini arttırarak yaratıcılıklarını harekete geçirecektir.
3 )Kaynaklar :Finansman, zaman ve mekan gibi alanlardaki kararlar yöneticiler tarafından doğru olarak verilmelidir.
4 )Sıcak takımlar :Sekiz kişilik bir sıcak grup, ileri görüşlü, sorun çözücü, put kırıcı, nabız yoklayıcı, zanaatçı, girişimci, çapraz geçişci gibi özelliklerden oluşabilir.
5 )Teşvik :İç motivasyonun artırılabilmesi için yöneticilerin başarıyı takdir etmesi gerekir.
6 )Örgütsel destek :Örgütün tüm varlığı ile örgütün tümüne yaptığı destekten sonra yaratıcılığın daha çok artmasıdır.
7 )Odaklaşma :Yaratıcı güce elle tutulabilir hedefler gösterdiği için başarıyı arttıracaktır.
Yaratıcılığın aşamaları : Graham Wallas açıklamıştır. 1 )Hazırlık :Konunun ya da sorunun tanımlanması, boyut ve özelliklerinin belirlenmesi aşamasıdır.
2 )Kuluçkaya yatırma :Yaratıcı düşüncelerin üremesi için bekleme süresidir.
3 )Yaratıcılıkların ortaya çıkması :Bu aşamaya; aydınlanma, şimşek çakması da denilmektedir.
4 )Yaratıcı sonuçların kabul edilmesi :Bu aşamaya onaylama ve doğrulama aşaması da denir.
Yaratıcılık teknikleri : 1 )Beyin fırtınası :Alex Osborn tarafından ortaya atılmıştır.Dört kuralı vardır.
a )Eleştiri yapma
b )Serbest atış
c )Olabildiğince çok düşünce
d )Fikirleri çağrıştır, uyar, geliştir, değiştir, birleştir
2 )Ters beyin fırtınası :Düşünceler ne şekilde başarısızlığa uğratılabilir amacıyla yapılır.Yapılabilecek hatalar ve engeller aranır.
3 )Düşünce haritası :Bu teknikte değişim ve uyarılma esastır.Bir daire veya kutu içerisine sorun yazılır.Fikirler küçük dairelere yazılır ve ana daire ile ilişkilendirilir.Yeni düşünceler üretilir.
4 )Kontrol listesi :Yaratıcı kişi veya takımlara daha önceden hazırlanmış sorularla soru sorulması yöntemidir.
5 )Gordon yöntemi :Beyin fırtınasının kaldığı yerden devam eden daha sistemli bir tekniktir.
6 )Varsayımları sorgulama :Varsayımlar bozularak, tersine çevrilerek yaratıcı düşünce teşvik edilebilir.
7 )Matris yöntemi ( Tablolama ):Ürün ile ilgili özellikler bir tabloya iki boyutlu olarak yerleştirilir.Bu unsurların ürünle arasındaki ilişkisinden yeni düşünceler yaratılır.Beyin fırtınasından faydalanılır.
8 )Yatay düşünme tekniği :Edward De Bono tarafından atılmıştır.Düşünmeyi yatay ve dikey olarak ikiye ayırır.Dikey düşünme mantıksal düşünmedir.Yatay düşünme farklı düşünceler bulmaktır.
9 )Odak grup görüşmeleri tekniği :Bu yöntem konusunun önceden belli olduğu ve grupların bu konuya ve soruna odaklandığı, sonuçların ek çalışma ile analiz edilebildiği bir yöntemdir.