Teşekkür
Nakit Ve Nakit Benzeri Yöntemleri Nakit ve Benzeri varlıklar Nakit ve benzeri varlıkların Yönetiminin Temel Amacı,işletmenin Nakit Açığı vermesi durumunda bu açığı karşılamak,nakit fazlası vermesi durumunda ise bu fazlalıkları çeşitli finansal varlıklarda değerlendirmektir. Çalışma sermayesi unsurları içerisinde en likit oranları oara ve geçici amaçlarla yatırım yapılmış olan finansal varlıklardır. Hazır Değerler Hazır değerler,nakit olarak elde veya bankada bulunan varlıklar ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içerisinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlık unsurlarını kapsar.Hazır değerleri TMS içinki sınıflandırmaya uygun olarak aşağıdaki gibi sıralandırılabilir. * Kasa * Alınan Çekler * Bankalar * Diğer Hazır değerler : nitelikleri itiba* riyle hazır değer olarka nitelendirilen,damga pulları,posta pulları,vadesi gelmiş tahvil kuponlar,tahsil edilecek banka ve posta havalelleri gibi hazır değerlerde oluşmaktadır. Menkul Kıymetler Menkul Kıymet : Ortakılık veya alacaklılık sağlayan belli bir meblağı temsil eden,yatırım aracı olarak kullanılan,dönemsel getiri getiren,misli nitelikteki seri halde çıkarılan,ibareleri aynı olan kıymetli evraktır. Türleri TMS içinde sınıflamaya uygun olarak aşağıdaki gibi gruplandırılırlar. * Hisse senetleri : Geçici olarak elde tutulmakta olan hisse senetlerinden oluşmaktadır. * Özel Kesim Tahvil,senet ve bonoları : Özel Sektörün Çıkarmış Olduğu tahvil senet ve bonolardan oluşmaktadır. * Kamu Kesimi Tahvil senet ve bonoları : Kamu kuruluşları veya hazine tarafından çıkarılmış olan tahvil,senet ve bonolardan oluşmaktadır. * Diğer Menkul Kıymetler : Hisse senetleri,özel ve kamu kesimi tarafından çıkarılan tahvil senet ve bonolar dışında kalan ve kısa vadede nakit değerlendirmek amacıyla kullanılan diğer menkul kıymetlerden oluşmaktadır.Bunlara ilişkin genel bir sınıflama da aşağıda belirtilmiştir. - Repo - Finanansman Bonosu - Menkul Kıymetler yatırım Fonu katılma Belgeleri - Mevduat sertifikaları - Konut sertifikaları - Banka garantili bonolar - Varlığa dayalı Menkul Kıymetler - Banka Bonoları - Yatırım fonları Nakit Yönetiminin Amaçları ve Kararları İşletme faaliyetlerinin aksamamsı,üretimin durmaması açısından işletmede yeteri kadar nakit bulundurulması gerekli iken,gereğinden fazla nakit bulundurulması eleştirilmektedir.Çünkü atıl olarak bulundurulan nakitlerin getirisi olmadığından,işletmenin karlılığı azalmaktadır. Çok fazla nakit bulundurmak işletmenin riskini düşürürken,nakit yetersizliği işletmenin riskini arttırır.Düşük riskle çalışmak,karlılığı olumsuz etkilemekte,riskli bir yapı ise karlılığı olumlu yönde etkilemektedir.Risk ve getiri arasındaki denge iki temel amacı yerine getirerek kurulabilir. 1 -Yeterli nakit,işletmenin faaliyetlerini yürütürken harcamaları karşılayacabilecek düzeyde olmalıdır. 2 - Atıl kullanılmayan nakde yapılacak yatırım en düşük seviyeye indirilmelidir. Bu iki temel amacı gerçekleştirebilmek için nakit yönetim sistemi bazı kararlar almak durumundadırlar.Nakit düzeyi sıfır ya da sıfıra yakın bir düzeyde tutulmak isteniyorsa,iki şartın gerçekleşmiş olması gerekir. 1 - Planlanan dönemle ilgili olarak net nakit akışları tamamen doğru,kesin olarak tahmin edilmiş olmalıdır. 2 - Nakit giriş ve çıkışları arasında mükemmel bir uyum olmalıdır. Etkin bir nakit akışı tahminleri ilk adımı oluşturmaktadır. İşletmenin nakit giriş ve çıkışları eş zamanlı değildir.Bazı Nakit giriş ve çıkışları düzensiz iken,bazıları süreklilik arz eder. İşletmelerde Nakit Bulundurmanın Amaçları * İşlem Amacı : İşletmeler günlük faaliyetlerini yürütürlerken,bazı giderler yapma zorundadırlar.Stok alımı,vergiler,ücretler,faiz ödemeleri,kar payı ödemeleri ve bu ödemelere örnek gösterilebilir.Günlük faaliyetlerin gerektirdiği harcamaları karşılamak amacıyla nakit tutulmasına işlem amacıyla nakit tutulması denilmektedir. * Tedbir<İhtiyat> Amacı : Beklenmeye giderleri karşılamak,nakit girişlerinin kesin olarak bilinememesi,tahsilatların zamanında yapılamaması,nakit eksikliğinin getireceği problemleri ve maliyetleri ortadan kaldırmak için işletmeler tedbir amcıyla da para bulundururlar. * Spekülasyon amacı : Faiz oranlarındaki değişmelerden,menkul kıymetlerin fiyat artışlarından yararlanmak amacıyla,başka bir deyişle spekülatif amaçlı olarak nakit bulundurabilirler.Özellikle son yıllarda faiz getirili finansal varlıkların reel getirilerinin yüksek olması bir çok işletmenin esas faaliyetlerinin dışına çıkarak bu durumdan yararlandığını göstermektedir.Hatta bir çok işletmenin faaliyet dışı karı faaliyet karının üzerine çıkmaktadır. Konsolidasyon : Vadesi gelen bir borcun daha uzun süreli bir vadeye uzatılması işlemidir. Para Piyasası : Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılatığı piyasa Sermaye Piyasası : Uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı Piyasadır. Nakit Bulundurmanın Faydaları * Günlük faaliyetlerin gerektidiği ödemeleri eksiksiz şekilde karşılamak * Beklenen ödemeleri zamanında yapmak ( süresi gelen borçların,Vergi taksitlerinin, vs. ) * Beklenmedik olağanüstü olaylara karşı hazırlıklı olmak * Olağanüstü nakit ödemelerini yapmak ( zarar-ziyan tazminat vs..) * Alışlarda nakit iskontosundan yararlanmak * Bankalarla iyi ilişkiler kurmak,devam ettirmek,gerektiği zaman banka ve diğer finans kuruluşlarından kolaylıkla kredi temin etmek * Ortaya çıkacak karlı iş imkanlarının ve yatırım fırsatlarını değerlendirmek Nakit ve Benzeri Varlıkların Yönetimi İşletmeler nasıl,nakit açıkları verdiklerinde kısa vadeli kaynaklardan faydalanıyorsa,nakit fazlası verdiklerinde de bu fazlalığı kısa vadeli finansal araçlarda değerlendirmelidir.Nakit fazlası atıl olarak kasada ya da vadesiz banka hesaplarında beklelitilirse,bu değerleden bir kazanç sağlanamayacaktır.Oysa bu fazlalıkların çeşitli finansal araçlarla değerlendirilmesi işletmelere küçüksenmeyecek getiri sağlar.Ünitenin başında ne tür araçlara yatırım yapılabileceği belirtilmişti.Ancak bu araçlara yatırım yapılırken dikkat edilmesi,gçz önüne alınması gereken bazı faktörler vardır.Bunlar; Vade : İşletmeler geçici bir süreyle değerlendirecekleri nakit değerleri kısa vadeli finansal araçlarda değerlendirmelidiri.Nakdin ihtiyaç duyulacağı zamana bağlı olarak bu süre,bir gün olabileceği gibi bir kaç ayda olabilir. Risk : Tüm finansal varlıklar,ekonominin ve işletmelerin tümünü etkisi altına alan sistematik risklerden aynı derece etkilenir.Bu riskler,faiz oranı riski,enflasyon riski ve piyasa riskidir.Bu riskleren korunmak mümkün değildir.Ancak finansal araçları çıkaran kuruluşlara özgü sistematik olmayan riskler çeşitlendirme ile azaltılabilir.Nakit fazlalarının yüksek risk taşımayan hazine bonosu,repo gibi alanlarda değerlendirilmesi çalışma sermayesi yönetimi açısından gereklidir. Likidite : Likidite varlıkların,istenildiği anda,gerçek değerinde paraya dönüşme özelliğidir.Kısa vadeli atıl nakitlerin yatırıldığı araşların likiditesi yüksek olmalıdır.Çünkü,paraya ihtiyaç olduğunda bu varlıklar en kısa zamanda nakde dönüştürülebilmelidirler. Getiri : Nakitlerin finansal araçlarla değerlendirme amacı,bunları atıl olarak turma yerine bir getiri sağlamaktır.Bu nedenle finansal araçlara yatırım yaparken,bu araçların getiri düzeyide değerlendirilmelidir. Vergilendirme : Yatırım yapılan finansal araçlardan elde edilen getiri üzerinden ödenen vergiler,reel karlılığı düşürücü etki yapar.Finansal araçlara yatırım yapılırken,vergi durumu da göz önüne alınarak,en düşük vergi ödenecek şekilde seçici davranmalıdır. Geçici Amaçlar Yatırım Yapılabilecek Finansal Yatırım Araçları Hisse senetleri : Hisse senetleri,anonim ortaklıkların ihraç ettikleri,anonim ortaklığın sermaye payını temsil eden kıymetli evrak niteliğine sahip menkul kıymetlerdir.Hisse senetlerinn pazarlanabilme özelliği kazanabilmesi için,fiyatının serbestçe oluşabilmesi için menkul kıymet borsalarına kote olması gerekmektedir. Kamu Kesimi Borçlanma senetleri : Devlet,temel gelir kaynağı olan vergiler yeterli olmayınca,bütçe açıklarını kapatmak için iç ve dış piysalardan borçlanmaktadır.Kısa vadeli fon ihtiyacı hazine bonosu ihracıyla karşılanırken,uzun vadeli fon ihtiyacı devlet tahvilleri ile karşılanmaktadır.Ayrıca uluslar arası piyasalara euro tahvil ( yabancı para birimleri ile ) ihracıda gerçekleştirilmektedir.Ülkemizde devletin kısa vadeli fon ihtiyacı yüksek olduğundan,finansal piyasaların en aktif aracı,hazine bonolarıdır. Hazine Bonosu:Hazine tarafından vadesi 1 yıldan kısa süreli olarak çıkartılan ve iskontolu olarak işlem gören borçlanma senetleridir. Tahvil : Devletin 1 yıl,anonim ortaklıkların en az 2 yıl ve daha uzun vadeyle,ödünç para bulmak amacıyla,itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetleridir. Bono ve tahvillerin taşıdığı en önemli risk,faiz oranı değişim riskidir.Faiz oranları yükseldiğinde,bono ve tahvilin değeri düşer. Hazine bonoları iskontolu olarak ihraç edilmektedir.Bonunun üzerinde yazılı olan nominal değer vade tarihindeki fiyatıdır.Bono,alınıp satılmak istenildiğinde piyasada oluşan faiz oranı üzerinden iskonto edilerek fiyatı bulunabilmektedir.Hazine bonosu ve devlet tahvilleri stopaja tabi olmakla birlikte,stopaj oranı %0 olarak belirlenmiştir.Tam mükellef kurumlar,bono ve tahvillerden elde ettikleri faiz gelirleri için fon payı dahil %33 oranunda kurumlar vergisine tabidir. Repo : Bir menkul kıymetin işlem başlangıç valöründe satılıp bitiş valöründe geri alınmasını ifade eder.Repo yapan taraf parayı kullanan taraftır. Yatırım Fonu : Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla belge sahipleri hesabına,oluşturulan portföyü işlemek amacıyla kurulan mal varlığıdır. * Vadesi gelen borçların,borç verenin rızasıyla ya da rızası dışında uzun vadeli borca dönüştürülmesine "konsolidasyon" denilir. * Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdü ile satın alınmasına"Ters Repo "denilir. * Nakit Yönetiminde gerçekleştirilecek ilk adım "Nakit Çıkışı Tahminlerinin Yapılması" dır. * Kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasaya,"Para Piyasası" denilir. * Yatırımcı açısından,riski en düşük yatırım aracı,"Hazine Bonosu" dur. * İşletmelerin finansal yükümlülüklerini karşılamak, için yeterli nakdin sağlanması,büyüme ve yatırım fırsatlarından yararlanacak kadar para bulundurulmasına "Nakit Yönetimi"denilir. * Hisse senetleri,menkul kıymet sınıflandırmasında yer alır. * Para piyasası ve sermaye piyasası arasındaki fark,Para piyasası kısa vadeli fonların,sermaye piyasası ise uzun vadeli fonların arz ve talebinin karşılaştığı piyasadır. * Gelir elde etmek amacıyla kısa süreli,geçici olarak yapılan menkul kıymet yatırımlara"Nakit benzeri varlıklar" adı verilir. * Tam mükellef gerçek kişiler,yatırım fonları kar payları için % 0 vergiye tabidir. * Hazine bonolarının fiyatı,iç iskonto yöntemine göre bulunur. * Tam mükellef kurumlar ve tam mükellef gerçek kişiler için repo gelirleri %2 stopaja tabidir. * Ekonominin ve işletmelerin tümünü etkisi altına alan risklere "Sistematik Risk " adı verilir.
Benzer Konular 
