#1 permalink Kullanıcı Profili S.Moderators
Kullanıcı Bilgileri Üyelik tarihi: Mar 2008
Mesajlar: 7.687
Konular: 6910
Puan Grafiği Rep Puanı:11076
Rep Gücü:20
Teşekkür
Muhasebe Uygulamaları Bütün Üniteler Kısa Notlar(3.4) ÜNİTE- 3 ALACAKLAR 1- TİCARİ ALACAKLAR - ALICILAR - ALACAK SENETLERİ - ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 2- DİĞER TİCARİ ALACAKLAR 1- TİCARİ ALACAKLAR a)ALICILAR : Müşterilerin işletmeye olan senetsiz borçların izlendiği hesaptır.Aktif bir hesaptır.Müşteri işletmeye borçlandığında hesap borçlu, borcunu ödediğinde hesap alacaklı çalışır. Değerleme : Alıcılar hesabı için vuk. Değerleme ölçüsü olarak mukayyet değer esasını uygular. Dönem sonu alıcılar hesabı yardımcı hesap toplamları ile karşılaştrılarak hesap toplamlarının sağlaması yapılır. Örnek: İşletme tamamı kredili 5.000.000.tl. tutarlı mal satmıştır. ------------------------------------ alıcılar 5.000.000 y.içi.satışlar 5.000.000 ------------------------------------ Örnek: İşletme yarısı peşin yarısı kredili olarak 10.000.000 tl tutarlı mal satmıştır. ----------------------------------- alıcılar 5.000.000 kasa 5.000.000 y.içi satışlar 10.000.000 ---------------------------------------- Örnek: İşletme müşterisine 1.000.000 tl satış iskontosu uygulamıştır. ------------------------------------- satış iskontoları 1.000.000 alıcılar 1.000.000 -------------------------------------- Örnek : Müşteri işletmeye olan senetsiz borcunun 3.000.000.tl.sini ödemiştir. ----------------------------------- kasa 3.000.000 alıcılar 3.000.000 ----------------------------------- Örnek: Yıl içinde 10.000.000 tl tutarlı bir kredili satış kayıtlara yanlışlıkla 8.000.000 tl olarak geçmiştir,düzeltme kaydını yapınız. ---------------------------------------- ------------------------------------- alıcılar 8.000.000 alıcılar 2.000.000 y.içi satışlar 8.000.000 y.içi satışlar 2.000.000 ---------------------------------------- ---------------------------------------- HATALI KAYIT DÜZELTME KAYDI b) ALACAK SENETLERİ :Müşterilerin işletmeye olan senetli borçlarını gösteren aktif bir hesaptır. Müşteriden bir senet alındığında hesabın borcuna ,bu senetleri ciro edip başkasına devrederken yada senedin vadesi gelip müşteri senedini ödediğinde hesabın alacağın akayıt yapılır. Bu senetler 4 türdür: Cüzdandaki senetler Tahsildeki senetler: İskontodaki senetler Teminattaki senetler Tahsil edilebilme durumuna göre 3 türdür: Normal-tahsil edilebilir Şüpheli alacaklar Değersiz alacaklar Değerleme: Değerleme ölçüsü olarak tasarruf değeri esas alınır. Şüpheli duruma düşen alacak senetleri için itibari değer esas alınır ve bunlar için yılsonu karşılık ayrılır.Eğer alacak senetleri için mukayyet değer esas alınırsa bir envanter düzeltme kaydı yapılmaz. Reoskont : Tasarruf değerinin alacak sentelrine uygulanması işlemine reoskont denir.Bu işlem ALACAK SENETLERİ REOSKONTU HSB.nda izlenir.Aktifi düzenleyici olup esasen pasif karakterli bir hesaptır. Formül : A.N.T. 36500+(N*T) A: senedin değeri N: vade tarihi ile değerleme günü arasındaki gün sayısı T: reoskont oranı Örnek: 20.01.1996 vadeli 80.000.000.tl.lik bir müşteri senedi yıl sonu reoskont uygulamasına tabi tutulmuştur.Uygulanan reoskont oranı %50 dir.Hesaplayınız. 80.000.000*%50 *20/36500+(20*50)= 800.000.000/365=2.191.780 80.000.000-2.191.780=77.808.220 ----------------------------- reoskont faiz giderleri 2.191.780 alacak.sen.reoskont. 2.191.780 ------------------------------- Bu işlem bir gider olduğu için dönem kar/zararına devredilerek kapatılır. c) ŞÜPHELİ ALACAKLAR: Dava ve icra safhasında,yada protesto edilerek birden fazla istenmesine rağmen ödenmemiş alacaklar şüpheli sayılır.Bu alacaklar için karşılık ayrılması gerekir.Karşılık şüpheli duruma düşülen dönemde ayrılır.Oluşan gider dönem kar/zararına devredilir. Ticari amaç olmayan alacaklar ve teminata bağlanmış alacaklar şüpheli duruma düşsede karşılık ayrılmaz. Örnek: İşletme müşterisine ait 10.000.000 senedi vadesinde tahsil edememiş protesto ettirerek icraya vermiştir. ----------------------------------------- alacak senetleri( protestoda)10.000.000 alacak senetleri( cüzdanda)10.000.000 ----------------------------------------- Örnek: Bu alacak senedi şüpheli duruma düşmüştür. ------------------------------------------ şüpheli tic.alacaklar 10.000.000 alacak senedi(protestoda) 10.000.000 ------------------------------------------ karşılık giderleri 10.000.000 şüpheli tic.alacak.karşılığı 10.000.000 ------------------------------------------ Örnek: Müşteri 10.000.000 senedini sonradan işletmeye ödemiştir. ------------------------------------ kasa 10.000.000 şüp.tic.alacak. 10.000.000 ------------------------------------- şüp.tic.alacak.karşılığı 10.000.000 konusu kalmayan karş. 10.000.000 --------------------------------------- DEĞERSİZ ALACAK: Tahsil olanağı mahkeme kararı ile imkansız hale gelen ve alınmasından vazgeçilen alacaktır. Bunun için yeniden karşılık ayrılmaz. Örnek: Müşteriden olan 10.000.000 tl senetli alacaktan vazgeçilmiştir. --------------------------------------- şüpheli tic.alacak.karşılığı 10.000.000 şüpheli tic.alacaklar 10.000.000 ------------------------------------------- 2-DİĞER ALACAKLAR : İşletmenin ticari nedenli olmayan alacaklarını ifade eder. Bunlar : · ortaklardan alacaklar · iştiraklerden alacaklar · bağlı ortaklıklardan alacaklar · personelden alacaklar · diğ.çeş.alacaklar ÜNİTE 4- STOKLAR Stok: Üretim veya ticaret işletmelerinde satmak amacıyla elde edinilen ticari mal,ilk madde malzeme,mamül,yarımamül vb .stoklar dahilinde yeralır. Stok hareketlerini takip etme yöntemleri: Aralıklı envanter yöntemi: Alışlar ve alıştan iade ile alıştan iskontolar 153 TİCARİ MAL hsb.borcunda,satışlar 600 Y.İÇİ veya 601 Y.DIŞI SATIŞLAR Hsb.alacağında izlenir.Ticari mal.hsb.borç kalanı gerçek durumu gösteremeyeceği için 621 SATILAN MALIN MALİYETİ hsb.borcuna .153 TİCARİ MAL.hsb.alacağına kayıt yaparak stokta kalan mal mevcudunun değeri belirlenir.600 SATIŞLAR brüt satışları 621 SATILAN MALIN MALİYETİ ise satışların maliyetini gösterir.Aradaki fark ise kar veya zarardır.Bu hesaplar 690 DÖNEM KAR/ZARARINA devredilerek kapatılır. Devamlı envanter yöntemi: Satılan her malın satış anı maliyeti belirlenebilir. TİCARİ MAL.hsb.borcuna maliyet fiyatıyla alışlar,alacağına maliyet fiyatıyla çıkışlar ve alıştan iade ile iskontolar kaydedilir.Hesabın borç kalanı mevcut malın maliyetini verir. 621 SATILAN MALIN MALİYETİ hsb.her satışta kullanılarak hesabın borcuna 153 TİCARİ MAL.hsb.alacağına kayıt yapılır 600 SATIŞLAR hsb.na satışlar satış fiyatından hasılat kaydedilir.600 ve 621 karşılaştırılarak kar/zarar tesbit edilir. DEĞERLEME: 1-TTK VE MUHASEBE İLKELERİNE GÖRE :TTK.ya göre maliyet değeri ile piyasa değerinden hangisi düşükse o değer esas alınır. Muhasebe ilkelerine göre ihtiyatlılık ilkesi gereği maliyet değeri esas alınır ve stokların değerinin düşme ihtimali düşünülerek stok değer düşüklüğü için karşlık ayrılır. 2-VUK.A GÖRE : Satın alınan malın değerlemesi : maliyet bedeli esas alınır.Malın maliyetine mal alış giderleri olan her türlü taşıma ve nakliye gideri,gümrük vergisi ve sigorta bedeli dahil edilir.Maliyet hesabında ilk giren ilk çıkar veya son giren ilk çıkar yöntemi kullanılır.5 yıl yöntem değiştirilemez. İmal edilen malın değerlemesi: maliyet bedeli esas alınarak dilenen yöntemle hesaplanılır.Yani ilk giren ilk çıkar veya son giren ilk çıkar yöntemi. Değeri düşen malın değerlemesi: Doğal afet sonucu yada malların bozulması sonucu oluşan önemli miktardaki değer düşmesi durumunda emsal bedeli esas alınır.Buda ortalama satış fiyatı veya takdir esasına göre belirlenir. STOK DEĞERLEME YÖNTEMLERİ: Aralıklı envanter yönteminde : gerçek maliyet yöntemi: Değeri yüksek olan stoklara uygulanır.Gerçek bedelleri üzerinden stoklar değerleme yapılır. İlk giren ilk çıkar yöntemi: Değeri düşük çok çeşitli olan stoklara uygulanır.Satışlar ilk alınan depodaki mallardan yapılır.Dönemsonu son alınan maldan maliyet hesaplanır. ÖRNEK: İşletmenin bilanço günü 200 adet malı vardır.İşletme ilk giren ilk çıkar yönetmini uygulayacaktır. Adet birim fiyat toplam Alımları şöyledir: Dönembaşı mal 100 40.000 4.000.000 9 mayıs 300 50.000 15.000.000 8 haziran 400 55.000 22.000.000 8 ağustos 200 52.000 10.400.000 4 aralık 150 60.000 9.000.000 1.150 60.400.000 satılan malın maliyeti: kalan 200 ise 150*60.000=9.000.000 50*52.000=2.600.000 200 11.600.000 60.400.000 11.600.000 48.800.000 satılan malın maliyeti 3- Son giren ilk çıkar yöntemi : Değeri düşük çok çeşitli stoklara uygunır.Satılan mallar en son alınan mallardır.Dönemsonu ilk alınan maldan maliyet çıkarılır. Yukardaki örneğe göre: 100*40.000=4.000.000 100*50.000=5.000.000 200 9.000.000 60.400.000 9.000.000 51.400.000 satılan malın maliyeti 4- Ortalama maliyet yöntemi: satın alınan malların toplam fiyatı toplam miktara bölünerek ortalama maliyet bulunur. Yukardaki örneğe göre 60.400.000 toplam fiyat 60.400.000 10.504.400 toplam miktar 1.150 ----------------- ort.maliyet 52.522 49.895.600 satılan malın maliyeti 200*52.222= 10.504.400 Devamlı envanter yöntemine göre: 1- gerçek maliyet yöntemi: Bu yöntem için alınan ve satılan her malın gerçek değerinin bilinmesi gerekir. 2- ilk giren ilk çıkar yöntemi: satışlar ilk alınan maldan yapılır. z malı için bilgiler: işlem miktar birim fiyat toplam 1 ocak devir 80 500.000 40.000.000 5 mart satış 50 10 mayıs alış 40 600.000 24.000.000 15 haziran satış 30 20 ekim alış 70 700.000 49.000.000 30 kasım satış 80 alışlar 190 adet 113.000.000 satışlar 160 adet 92.000.000 stok kalan 30 adet 21.000.000 3- son giren ilk çıkar yöntemi: satışlar son alınan maldan yapılır. alışlar 190 adet 113.000.000 satışlar 160 adet 98.000.000 stok kalan 30 adet 15.000.000 4- ortalama maliyet yöntemi:toplam maliyet toplam miktara bölünerek ortalama fiyat hesaplanır. alışlar 190 adet 113.000.000 satışlar 160 adet 93.550.000 stok kalan 30 adet 19.450.000 STOKLARIN ENVANTER İŞLEMLERİ VE KAYITLARI: * Satılan ama müşteriye gönderilmemiş olan mallar envanter listesine yazılmaz. * Satılmak üzere işletmeye emanet gönderilen mallar envanter listesine yazılmaz.Nazım hsb.ta izlenir. * Satın alınan ama işletmeye gelmemiş olan mallar envanter listesine yazılır. * Satılması için başka işletmeye emanet gönderilen mal envantere yazılır.Bu nazım hsb.ta izlenir. 31 12 itibariyle stokların gerçek mevcudu kayıtlarla eşitlenmiş olmalıdır. Firelerin Kaydı: İşletmenin faaliyeti sonucu oluşan ve kabul edilir sınırda olan Fire satışların maliyetine eklenerek satış hasılatı ile karşılaştırılır.Bunun dışındaki fire olağandışı gider ve zararda izlenir.Bu kanunen kabul edilmeyen giderdir. Aralıklı envanterde fili sayıma göre malın değeri ve maliyeti hesaplandığından fire otomatikman hesaba alınır,kayıt gerekmez. Devamlı envanterde mal hesabının borç kalanı sayım sonucunu vermesi gerektiğinden bulunan noksan mal hesabından düşülür. Örnekevamlı envanter uygulayan işletmede sayım sonucu kanuni oran dahilinde 5.000.000.lira maliyetli mal noksan çıkmıştır. ------------------------------------------ satılan malın malyeti 5.000.000 tic.mal 5.000.000 -------------------------------------------- Değeri düşen malın muhasebesi: Çeşitli nedenlerle değeri azalan mallar ticari maldan düşülüp diğer stoklarda izlenir.Değer düşüklüğü kesin ise mal belirlenen değerden diğer stoklara yazılır,kesin olarak saptanan düşüklük miktarı diğ.olağandışı gid.ve zarar hsb.borcuna kaydedilir. Örnek: İşletmenin sel nedeniyle 800 adet malı bozulmuştur.Bu malların satış değeri kalmadığı mali yargıca kesinleşmiştir.Malın birim maliyet değeri 100.000.liradır. ----------------------------------------- diğ.olağan.dışı.gid.zar. 80.000.000 ticari mal 80.000.000 ----------------------------------------- Stoktaki değer düşüklüğünün ilerde ortadan kalkma durumu varsa ticari maldan diğer stoklara bu kayıtlar alınır.Değer düşüklüğü için karşılık ayırır.Buda stoklardan düşülür. Örnek: İşletme stoktaki malının modası geçtiği için piyasa satış değerlerinin bilanço günü itibariyle maliyetine nazaran % 10 dan çok düşüklük olduğunu belirlemiştir. 300.000.000.lira maliyetli malına emsal bedele göre ortalama fiyat esasını uygulamış 250.000.000.lira değer bulmuştur. ----------------------------------------------------- diğer stoklar 300.000.000 ticari mal 300.000.000 ---------------------------------------------------- karşılık gid. 50.000.000 stok değer.düş.karşılığı 50.000.000 ------------------------------------------------------- Aralıklı envantere göre envanter kayıtları: Örnek: Dönemsonu mal mevcudu 400.000.000.tl. Dönem başı mal mevcudu 900.000.000.tl Satışlar 700.000.000 Satıştan iade 10.000.000 Satış iskontosu 20.000.000 Malın maliyetini bulup envanter kayıtlarını aralıklı envanter yöntemine göre yapınız. Satılan malın maliyeti 900.000.000-400.000.000= 500.000.000.tl. Net satışlar: 700.000.000 – (10+20)=670.000.000 Satış karı : 670.000.000-500.000.000= 170.000.000 ---------------------------------------- satılan malın maliyeti 500.000.000 tic.mal 500.000.000 ----------------------------------------- dönem kar veya zararı 530.000.000 satıştan iade 10.000.000 satış iskontosu 20.000.000 satılan malın maliyeti 500.000.000 --------------------------------------------- satışlar 700.000.000 dönem kar/zararı 700.000.000 ------------------------------------------------ Devamlı envanter yöntemine göre envanter kayıtları: Örnek: tic.mal hesabının borç bakiyesi 350.000.000 Satılan malın maliyeti 450.000.000 Satışlar 600.000.000 Sayım ve değerleme sonucu malın maliyet değerinin 330.000.000 olduğu tesbit edildi.20.000.000 lira noksanın 15.000.000 lirası kanuni fire 5.000.000 giderdir. Brüt satış karı: 600.000.000-450.000.000=150.000.000 ------------------------------------------------ satılan malın maliyeti 15.000.000 d.olağandışı gid.zar. 5.000.000 tic.mal 20.000.000 ------------------------------------------------ borçlu nazım hsb. 5.000.000. alacaklı nazım hsb. 5.000.000 ------------------------------------------------- dönem kar/zararı 450.000.000 satılan malın maliyeti 450.000.000 -------------------------------------------------- ------------------------------------------------- satışlar 600.000.000 dönem kar/zararı 600.000.000
Benzer Konular 
