Kalsiyum
Kalsiyum (Ca), toprak alkalileri grubundan metalik bir elementtir. Yoğunluğu 1,55 g/cm³'dür, 851°C’de erir ve 1439°C’de kaynar. Elektrik iletkenliği vardır ve kırılgan bir yapıda olmasına rağmen yumuşaktır. İnsan vücudunun %2’si kalsiyumdan oluşur ve bu kalsiyumun %99’u kemiklerde ve dişlerde bulunur. Kandaki kalsiyum miktarı ise 8,5-10,2 mg/dL düzeyindedir. 
Kalsiyumun dokularda kullanılabilmesi için C ve D vitaminlerinin ve fosforun da yeterince bulunması lazımdır.
Kalsiyum kasların kasılıp gevşemesinde, kalbin düzenli çalışmasında, sinir sisteminde iletimde, enerji üretiminde ve kanın pıhtılaşmasında rol oynar.
Günlük alınması gereken kalsiyum miktarı 1000-1200 mg‘dır. Çocuklukta, hamilelikte ve yaşlılıkta ise yaklaşık 1500 mg’dır.
Kalsiyum yeterli alınmadığında ya da bağırsaklarda emilimi tam gerçekleşmediğinde raşitizm, osteoporoz, dişlerde çürüme, saçlarda ve tırnaklarda kırılma, eklem ve kas ağrıları, sinir sisteminde sorunlar, kalp çarpıntısı, uykusuzluk ve depresyona neden olabilir.
Kalsiyum fazla alındığında ise, böbrek taşı ve kireçlenmesi, kemiklerde kireçlenme ve kas güçsüzlüğü gibi rahatsızlıklar görülebilir.
Piyasadaki kalsiyum takviyelerinin çoğunluğu, kalsiyum karbonat formundadır. Genelde mide asidine gereksinim duyar, bu nedenle gıdalar ile tüketilmesi uygundur.
Kalsiyum sitrat ise en iyi emilen kalsiyum formudur. Aç karnına alınabilir, çünkü mide asidinin fonksiyonunu gerektirmez. Yaşlı kişilerde mide asidi üretimi azaldığı için bu durum bu kişilerde avantaj yaratır.
Kalsiyum Emilimini Azaltan Faktörler:
Gıdanın lif yüzdesinin yüksek olması (lifler kalsiyum bağlayıcıdır; emilmeden vücuttan atılmasına yol açar)
Oksalik asit içeren gıdalar kalsiyumu bağlar ve vücuttan atar (çikolata, ıspanak, havuç, kabak)
D vitamini yetersizliği
Fazla miktarda çinko ve alüminyum (preparat olarak) alımı
Östrojen hormonu salgılamadaki azalma veya durma
Sigara (nikotin Ca bağlayıcı), çay (tanen Ca bağlayıcı), kahve (kafein Ca bağlayıcı), kola ve alkol kullanmak
Kalsiyum Emilimini Arttıran Faktörler:
Besinlerdeki kalsiyum-fosfor dengesinin uygunluğu
D vitamininin varlığı
Laktoz varlığı (Sütteki laktoz ve az miktardaki D vitamini sayesinde, kalsiyumun emilim oranı daha yüksektir. Sütteki kalsiyum, diğer tüm bitkisel kaynaklı besinlerdeki kalsiyumdan daha iyi emilir.)
Brokoli, brüksel lahanası, soya ve tahıllar kalsiyumun kemiklere bağlanmasını arttırıcı özelliktedirler.
Kalsiyum tablet şeklinde alınacaksa; en iyi fayda için A vitamini, D vitamini, C vitamini, K vitamini ve magnezyum, boron, fosfat ve manganez içeriği olmalıdır.
Gıdalarda Kalsiyum En iyi kalsiyum kaynağı süt ve süt ürünleridir. Tabloda 100 gram ürün içindeki kalsiyum miktarları mg olarak verilmiştir: İnek sütü 122 Yoğurt 120 120 Beyaz peynir (yağlı) 162 Beyaz peynir (yağsız) 96 Beyaz peynir (Edirne) 430 Krem peynir 80 Çökelek 505 Kaşar 700 Süt tozu 950 
Kalsiyum açısından zengin olan diğer besinler tabloda verilmiştir (mg Kalsiyum/100 gram besin):
Üzüm pekmezi
400
Asma yaprağı
392
Ebegümeci
250
Badem
234
Soya fasulyesi
226
Fındık
209
Roka
205
Maydanoz
203
Nane
200
Madımak
165
Nohut
150
Antep Fıstığı
131
Barbunya
128
Susam
120
Ayrıca kemikler kırılıp, sirke ile kaynatıldığında, kalsiyum kemiğin suyuna geçer. Yumurta kaynatıldığında kalsiyum suya geçer. Kalsiyum içeren sular, gıda üretiminde kullanılarak, kalsiyumdan yararlanılabilir.
Kalsiyum Kullanım Alanları
Kalsiyum en çok reçete ile verilen mineral özelliğine sahiptir. Osteoporoz, menopoz, hamilelik, emzirme dönemlerinde, diş hastalıklarında, adale kramplarında, kalp kasılmalarında ve ritim bozukluklarında ilaç olarak kalsiyum tabletleri verilir.
Kalsiyum bileşiklerinden kalsiyum asetat, asetat ve asetik asit imalatında, su alıcı madde olarak yiyeceklerin korunmasında, suni gübrede istenmeyen otlara karşı, alkolsüz içkilerde, düşük kalorili ve diyabetik yiyeceklerde yapay tat verici olarak, bakterilere ve mantarlara karşı kullanılır.
Süt ve süt ürünlerinin üretiminde, hammaddeyi standartlaştırmak için kalsiyum takviyesi yapışır. Ayrıca ısıl işlemlerle yitirilen kalsiyumu gidermek amacı ile kalsiyum ilavesi yapılır.
Tarladaki ürünün toprağında yetersiz kalsiyum varsa, bu durum, topraktan azot alımını engeller ve bitkilerde leke, çürük, kıvrıklar, benekler şeklinde görülür. Toprağa kalsiyum desteği vermek amacıyla, zirai ilaçlarda kalsiyum kullanılır.
Alıntı
