Besni İlçesİ,Adıyaman Besni İlçesi Hakkında Bilgi

**Kedi** · 08.08.10, 01:06

Besni İlçesİ,Adıyaman Besni İlçesi Hakkında Bilgi

İlçenin İlk Kuruluşu

M.Ö.5000 yılına uzanan tarihi ile Doğu Anadolunun eski yerleşme merkezlerinden birisi olarak dikkati çeken Besni, aynı zamanda da çok hareketli sanayi ve eski ticaret kenti oluşu ile tanınır. Bunda Halep Ticaret Yolu üzerinde oluşu kadar, savunmaya son derece elverişli yapısı ve muntazam bir kaleye sahip oluşunun büyük bir payı vardır. Sulak ve ormanlık arazi varlığı ile çekiciliğini her dönemde canlı tutmuştur. Bu yüzden "Cennete Eş" manasına gelen Bethesna, Bihicti, Bisni gibi isimlerle söylene gelmiştir. Malazgirt Zaferi ile Anadolu'ya giren Türkler Besni'ye üç koldan girerek burasını bir ‘Türk Yurdu’ haline getirmişlerdir. Bunlar Saka-İskit Türklerinin Varsak, Türkmenlerin Avşar ve Çerkez oymakları olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkarılmıştır.
Tarihinde bir çok saldırılara da hedef olan Besni özellikle Moğol ve Timur'un istilalarına karşı destanlaşan kahramanlıkları ile Yıldırım Beyazıt'dan taktirname alan ilk şehirdir. Osmanlı padişahlarından Yıldırım ve Yavuz Besni'ye uğramış, Baybors, Buldaç, Kamil, Süleyman adlı Türk komutanları da Besni'de ağırlanmıştır. Evliya Çelebi'nin "Hayran Kaldım" dediği yer yine Besni'dir.
Osmanlı döneminde el sanatları bakımından zirveye çıkan Besni, Anadolunun her yerinden gelen tüccarların akınına uğradığı, kervanların konakladığı bir yer olarak da tarihe mal olmuştur.
İstiklal Savaşı döneminde, milli bir ruhun savaş boyunca Besni'de de varlığına şahit olunur. İlk mebus Reşit Bey'in Sivas Kongresinde Atatürk'ün en yakın çalışma arkadaşı olarak maddi ve manevi destek verdiği de bilinmektedir.
Ayrıca Hüveydi aşireti reislerinden Hasan ve Yusuf Beyler'in kurup organize ettiği Kuvai Milliye teşkilatı Antep ve Maraş savunmalarında büyük rol oynamıştır. Hatta Antep'deki Fransız silah deposuna ilk baskını yaparak bir çok askeri de esir alan yine bu teşkilattır. Cumhuriyet döneminde "Fetva Emirliği" ne kadar çıkan bir çok alimin ve Divan Edebiyatına giren şiirlerin sahibi bir çok şairin yetiştiğini görmekteyiz.

Tarih İçerisinde Egemen Olan Unsurlar

M.Ö. 450 yıllarında Akatların Bölgeye gelmesi ile başlayan egemenlik yarışına sırası ile Hititler , Huri Mitaniler , Kummur , Asurlar , Persler , Sökrit , Komagene , Roma , Bizanslılar katılmış ve Hz. Ömer devrinde Müslümanlığı kabul eden ilçe halkı Osmanlı egemenliğine kadar; Emevi, Abbasi, Memlûk, Selçuklu ve kısa süreli olarak Moğol tabiiyetine katılmışlardır.

YÜZÖLÇÜMÜ VE RAKIMI

İlçenin yüzölçümü 1.330 kilometrekaredir. İlçe merkezinin deniz seviyesinden ortalama yüksekliği (rakımı) 930 m. civarındadır.

NÜFUS DURUMU

2007 yılında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre İlçemizin nüfusu 80.468 olup, bu nüfusun 24.996’sı ilçe merkezinde, 4.190’ı Şambayat Beldesinde, 3.298’i Suvarlı Beldesinde, 2.549’u Çakırhüyük Beldesinde, 2.362’si Üçgöz Beldesinde, 2.231’i Sarıyaprak Beldesinde, 2.229’u Kesmetepe Beldesinde, 1.998’i Köseceli Beldesinde, 1.142’i Sugözü Beldesinde ve 55.472’si köy ve mezralarda yaşamaktadır.

EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU

İlçemizde milli eğitim politikasına ters düşecek hiç bir örf adet yoktur. Ailelerin eğitime karşı ilgisi fazladır. Bilhassa İlçe merkezinde tüm aileler kız erkek ayrımı yapmadan çocuklarını okutmaktadırlar. İlçe Merkezinde okur-yazar oranı % 95, bucak ve köylerde ise % 87’dir.
Cumhuriyetin kuruluşundan hemen sonra eski Besni’de Besni İlkokulu eğitim ve öğretime açılmıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Besni halkı eğitim ve öğretime büyük önem vermektedir. İlçe merkezinde 1 Yatılı Bölge İlköğretim olmak üzere 12 adet İlköğretim Okulu bulunmaktadır. (YIBO yeniden yapılmak üzere yıkılmıştır.)

Köy ve beldelerimizde ise 27 adet müstakil ilköğretim okulu, 59 adet birleştirilmiş 5 sınıflı ilköğretim okulu bulunmaktadır. Ayrıca 22 tane okulda öğrenci azlığından dolayı taşımalı eğitime tabi tutulduğu için kapalı durumdadır. İlçe genelinde 6 genel lise, 1 adet Anadolu Lisesi olmak üzere 7 Lise, 4 adet Meslek Lisesi, 2 adet de Çok Programlı Lise ve 1 adet’te Anadolu Öğretmen Lisesi bulunmaktadır. 1 adet müstakil anaokulu, 1 adet Ahmet-Emine ÇİL İlköğretim ve İş Okulu, 5 adet özel dersane, 2 adet sürücü kursu, 2’si merkezde 1 tanesi Şambayat Beldesinde 1 tanesi de Suvarlı Beldesinde olmak üzere toplam 4 adet özel yurt bulunmaktadır.

Ayrıca merkezdeki Besni Lisesi, İmam Hatip Lisesi, Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Ticaret Meslek Lisesi ve Kız Meslek Lisesinin öğrenci pansiyonları bulunmaktadır.

İlçenin Tarihi ve Trustik Yerleri :
* Eski Besni Ören Yeri
* Kurşunlu Camii
* Sofraz Anıtları
* Kızılin Köprüsü:
* Dikilitaş (Sesönk)
* Dolmenler