Çorum Halayı - Çorum Yöresi Halayı - Çorum Halayı Nasıl Oynanır?

Çorum Halayı, 3 Bölümden oluşur

1-Ağırlama
2-İkileme(Kürt Halayı)
3-Yellendirme

1-Ağırlama

Çorum halayı en az 6 erkek oyuncu tarafından oynanır. Ayaklar topuklardan kapalı ayak uçları V seklinde açıktır. Sol el altta, sağ el üstte olmak üzere arkada bel üzerinde, kollar yanda dik bir vaziyette oyuna hazır bir biçimde beklenir. Baş oyuncunun komutu ile hep beraber bakışlar ileride öne doğru hafifçe eğilirken, sağ eller yarım daire çizecek biçimde kalp üzerine getirilerek selam verilir Ve doğrularak eski halini alırlar.

Baş oyuncudan başlayarak bütün oyuncular sırayla,

- Atalım mı arkadaşlar
- Atalım
- Ne atalım
- Nara
- Kime
- Herkes sevdiğine, diye bağırırlar

Bütün oyuncular bakışlar ileride öne doğru eğilirken kollar gergin bir biçimde serçe parmaklardan tutarlar.Aşağıda olan kollar vücutla beraber sağa sola yaylanarak vücut dik bir hal alırken kollar omuz hizasında kadar getirilir. Dizler birbirine paralel bir şekilde sağa ve sola yaylanarak parmak uçlarında çökülür. Önce sağa doğru dönerken sağ diz dik sol diz yere yakın bir vaziyette iken sol diz yere vurulur. Aynı hareket bu kez sola dönülür sağ diz yere vurulur tekrar sağa dönüp sol diz bir kez daha vurulduktan sonra çökmede olduğu gibi sola sağa parmak uçlarında yaylanarak kalkarken sol ayak bir adım geri atılır ve sağ ayak kalçadan 2 parmak yukarı çekilir. Sağ ayak yere konur sol ayak yanına gelir bu kez sağ ayak bir adım geri çekilir ve sol ayak sağ ayakta olduğu gibi yukarı çekilir. Bu hareketler tekrarlanırken baş oyuncu aynı hareketle bir adım öne çıkarak sola döner ve bütün oyuncular geri çekilen ayakla beraber parmakları bırakıp iki eli ile mendili hafif öne eğilerek bel hizasında tutar ve yukarı kalkan ayakla birlikte mendilleri sol omuza atarak eller bellere alınır. Ayak hareketi aynı şekilde devam ederken baş oyuncu ikinci oyuncunun karşısına geçer. İki oyuncu beraber geri atılan ayakla beraber hafif öne eğilerek ellerini bel hizasında eller açık bir şekilde birbirlerine değdirdikten sonra hafifçe vücuda değdirerek yukarı doğru çekerken yukarı kalkan ayakla birlikte aniden yukarı çekilen bacağın olduğu taraftaki kol gergin bir biçimde yukarıda diğer kol aşağıda çapraz bir şekilde karşılıklı açılarak bir birleriyle kucaklaşırlar. Bu hareket ikişer kez olmak üzere bütün oyuncularla tekrarlanır. Son oyuncu ile yapılan kucaklaşma işlemi bitince yukarı kalkan ayakla beraber sağ eller sol omuzdaki mendili alır ve serçe parmaklardan omuz hizasında tutulurken, Baş oyuncu aynı ayak hareketi ile yerine geçer.

2-İkileme (Kürt Halayı)

Müzik biraz daha hızlanmıştır, eller omuz hizasında serçe parmaklardan tutmuş vaziyette iken, önce sağ ayak hafifçe yukarı kaldırılarak parmak ucu topuk yukarıda sol ayak parmak ucunun yanına getirilir hafifçe vurulur ve yanına konur bu kez sol ayak aynı şekilde sağ ayak parmak ucunun yanına vurulur. Birkaç kez tekrar edildikten sonra bütün grup hafifçe öne eğilir. Sağ ayakla başlamak üzere sağ tarafa doğru üç adım atılır, geride kalan sol ayak dizden hafifçe yukarı çekilerek parmak ucu sağ ayak parmak ucunun yanına vurulur, geri çekilirken oyuncular doğrulur ve sağ ayak sol ayağın yanına getirilerek parmak ucuyla hafifçe vurulur. Bu hareket birkaç kez tekrar edildikten sonra sağ ayak üzerinde bir kez sol ayak üzerinde iki kez olmak üzere sekerek sağ diz yukarıda sol diz yere yakın bir biçimde çökerek sol diz yere vurulur. Sola dönülerek bu kez sağ diz yere vurulur Tekrar yerden kalkılarak çökme işlemi 3 kez tekrar edilir. Son çökmeden sonra yürüme hareketine devam edilirken baş oyuncu aynı ayak hareketi ile yerinden ayrılarak son oyuncuya doğru yürürken geri döner ve ikinci oyuncunun yanına sekerek gelirken diğer oyuncularda yerlerinden çıkarak çift sıra oluştururken mendiller uçlarından iki el ile tutulur. Sol ayak geridedir sol kol gergin bir biçimde sol bacak üzerindedir. Sağ kol karın hizasında iki el arasındaki mendil gergin birbiçimdedir. Sol ayak sağ ayağın yanına getirilirken, sağ ayak bir adım geri atılırken bu kez sağ kol gergin sağ bacak üzerinde sol kol karın hizasında mendil yine gergin bir biçimdedir. Sağ ayakla ileri doğru yürümeye geçilirken, kollar ellerde mendil omuz hizasında ileri doğru uzatılır. Üç adım atıldıktan sonra geride kalan sol ayakla birlikte aynı işlem birkaç kez tekrar edilir. Tekli çökmede olduğu gibi sağ ayak üzerinde bir kez sol ayak üzerinde iki kez sekerken yürümede olduğu gibi ellerde mendil kollar gergin bir biçimde üç kez çöker. Son çökmede önde kalan oyuncular arkadaki oyuncuların arasına geçip tek sıra oluştururken serçe parmaklardan omuz hizasında tutulur.

3-Yellendirme

Müzik daha da hızlanmıştır Omuzdaki eller yanlara indirilir, vücutlar hafifçe öne doğru eğilir. Parmak uçlarında belli belirsiz iki ayakla çift düşerek sol ve sağ dizlerden kırılarak yaylanılır. Sağ ayakların yere vurulması ile birlikte hızlı bir biçimde sekerek sol diz vücutla doksan derecelik açı oluşturacak şekilde yukarı çekilir, yere basarken sağ ayak sol diz üzerine gelecek şekilde çapraz bir biçimde yukarı çekilirve iki ayak yan yana çift düşülür. Oyuncular sağa doğru giderken bu hareket tekrar edilir. Hızlı olarak yapılan bu hareketle birlikte oyuncular geriye doğru açılırken serçe parmaklardan omuz hizasında olan eller açılarak kollar yanlarda gergin bir biçimde yarım daire şeklini alırlar. Hareket yavaşlar ama oyuncular sağ dönmüş ve yürür bir vaziyette ayak hareketleri aynı şekilde devam eder Çift ayak üzerine düşüldükten sonra sağ ve sol ayak üzerinde sekerek sağ diz yukarıda sol dizi yere yakın bir biçimde çökerek sol diz yere vurulur. Seri bir biçimde geri dönülür ve bu kez sağ diz yere vurulur Kalkılarak aynı hareket üç kez tekrarlanır. Son çökmeden sonra kalkılarak eller parmaklardanbırakılarak sağ kollar arkada sol kollar önde olmak üzere omuzlardan tutulur. Ayak hareketleri değişmemiştir Oyuncular düz bir çizgi halinde sekerek öne doğru birkaç kez yürürler Geri doğru giderken sol ayak aynı şekilde atılırken sağ diz yukarı vücutla doksan derecelik bir açı oluşturacak şekilde yukarı çekilir ve bekletilir. Çift düşülerek aynı hareket oyuncular yerlerini alıncaya kadar tekrar edilir ve çift ayak üzerine düşülerek oyun bitirilir.
Çorum halayı sözleri söylenerek oynandığı zamanlar aşağıda yazılı bulunan oyunun sözleri bölümler içerisinde söylenmektedir. Ancak günümüzde sözler artık kullanılmamaktadır.

Bölüm 1-ağırlama

Name de name yazdırdım sokuya,
Amman aman,
Her gelen geçen okuya,
Aman
Kızlar şaraba düşmüş, eğilin
Amman aman,
Erkekler rakıya, doğrulun
Aman
Eğilin de sunalar, eğilin
Amman aman
Doğrulun da efeler, doğrulun
Aman

Bölüm 2-ikileme

Karşıda kürt evleri, Elmas’ım hey !
Yayılır develeri, hele yandım
Oturmuş inek sağar, Elmas’ım hey !
Terliyor memeleri, hele yandım
Diley diley, o da mı yalan ?
Ben seni seviyorum, bu da mı yalan ?

Bölüm 3-yellendirme

Sandık üstünde sandık,
Tez sevdik, tez usandık
Yanıldık meyil verdik,
Seni bir adam sandık

HALAY

Davul vursun, zurna halay seslensin
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !
Koç yiğit baş çeksin, meydan süslensin,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !

Turnalar misali dizilsin halay
Bal olup, paketten süzülsün halay,
Yere ayak ayak yazılsın halay,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !

Çevre’ler, cepken’ler, zıvga’lar renk renk,
Bu yiğit, bu güzel, bu soylu ahenk,
Rüzgarda sallanan başaklara denk,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !

Vur davulcu, halay bendini aşsın,
Sel olsun, köpürsün, çağlasın, taşsın,
Yerlere sığmasın, göğe ulaşsın,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !

Kımızlar içilmiş, gözler kor sandım,
Şamanlar meydanda dönüyor sandım,
Dağlara kartallar konuyor sandım,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey !

Ercan der, kılıçlar şimdilik kında,
Yiğitleri seyret yarın akında,
Döğüşte, barışta, halay safında,
Her kime hey ! Herkes sevdiğine hey