Koroner Arter Hastalığının Çeşitleri

**Fenci** · 30.11.09, 20:38

Koroner Arter Hastalığının Çeşitleri

Koroner arterlerde herhangi bir hastalık olduğunda bu durum, 3 şekilde ortaya çıkar:

1 Kalp ağrısı (angina pectoris)
2 Miyokart enfarktüsü
3 Koroner yetersizliği veya enfarktüsler sonucu kalp kasının bozularak kalp yetersizliğinin ortaya çıkması.

Kalp ağrısı yani angina pectoris daha önce ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı gibi koroner yetersizliğinde göğüste hissedilen ağrıdır. Gerek göğüs ağrısı sırasında gerekse ağrısız dönemde yapılacak muayene ve tetkiklerde ortaya çıkarılır ve tedavisi yapılır

Hekimin vereceği ilaçlar dikkat ve özenle kullanılmalıdır; muntazam kontroller yaptırmak yanında hastaların bu hazırlayıcı faktörleri düzeltmelerinde ve ortadan kaldırmasında büyük yararlar olacaktır.

Koroner arter hastalığı çoğu defa miyokart enfarktüsüyle de karşımıza çıkabilir Miyokart enfarktüsü, bir koroner arterin tıkanması sonucu o damarın beslediği kalp kasındaki çürümeye (ölüme) denir. Miyorkart enfarktüsünün sebebi çoğunlukla koroner arter hastalığıdır % 5

vakada da damarlarda hastalık olmadan kalp kapağı hastalıkları, kalbin iltihabî hastalıkları sonucu gelişen küçük pıhtıların koroner arterleri tıkamasına bağlıdır. Bazı vakalarda da damarlardaki spazm, damarı tamamen tıkayarak enfarktüse sebep olur. Miyokart enfarktüsünün belirtileri tıkanan arterin büyüklüğüne kalbin daha önceki durumuna ve diğer damarların durumuna bağlıdır. Genelde miyokart enfarktüsünün anî olarak başladığı düşünülür. Halbuki vakaların çoğunda çok bir süre önce öncü birtakım belirtiler bulunur. Bunlar göğüs ağrıları, yorgunluk, efora tahammülsüzlük, bitkinlik, hazımsızlık gibi belirtilerdir. Bu gibi şikâyetler çoğu defa önemsenmez Bazen hasta bu tür müphem şikâyetlerle hekime başvurduğunda hastalık tespit edilmeyebilir. Şikâyetlerin devamı halinde yeniden hekim kontrolünde gidilmeli ve gerekirse birtakım testler uygulanmalıdır.
Miyokart enfarktüsünün

en belirgin belirtisi göğüs ağrısıdır. Koroner yetersizliği ağrısına benzer. Ancak çok daha uzundur ve şiddetlidir Ağrıyla beraber terleme, korku hissi, sıkıntı, bulantı görülebilir. Bazı vakalarda hastalarda enfarktüs, kalp yetersizliği şeklinde ortaya çıkabilir. Hastalarda şiddetli ağrı ve ritm bozuklukları nedeniyle şok görülebilir.

Miyokart enfarktüsünde ilk dakikalar çok önemlidir İlk saatlerde (6-24-48 saat) görülen ritim bozuklukları anında tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanacaktır. Bu nedenle hastalığın tedavisi hastanede ve özel koroner bakım ünitelerinde yapılmalıdır. Her an acil müdahale yapılabilecek özel eğitilmiş personel ve

özel alet ve gereçlerin bulunduğu bu ünitelerde yapılan bakım ve modern ilaçların tedavide kullanılmasıyla ölümler azaltılmıştır. Koroner bakım ünitelerinde bakım oranı % 7-12 arasındadır.

Son zamanlarda daha yaygın olarak kullanılmakta olan pıhtı eritici ilaçlarla bu oranlar giderek azalmaktadır. Ancak bu ilaçların kullanılması ve etkili olabilmesi için hastaların enfarktüs ağrısı başladıktan ilk 4-6 saat içersinde hastaneye gelmeleri gerekmektedir. Daha geç gelen hastalar bu şanslarını kaybetmektedirler. Üstelik bu ilaçlar çok pahalıdır ve yurtdışından getirilmektedir.

Miyokart enfarktüsünde ilk saatlerde kalp durması çok sık görülen bir durumdur. Kalp durmasından birkaç saniye sonra solunum durması ortaya çıkar 4 dakika sonra beyinde değişiklikler olur. Beyin fonksiyonları tamamen kaybolur. Kalp çalışsa bile beyin fonksiyonları geri gelmez. Bu nedenle ilk 3 dakika içinde müdahale edilmesi şarttır Bu hastalar görüldüğünde mümkün olduğunca çabuk ve süratli bir şekilde en yakın hastaneye ulaştırılmalıdır. Bu tür hastalarda hiç vakit kaybetmeden acil olarak yapılacak bir canlandırma işlemi hastaneye varmadan hastaların hayatta kalmasını sağlayacaktır.

Miyokart enfarktüsünün tedavisi hastanede koroner bakım ünitelerinde ilgili uzman hekimlerce yapılır. Tedavi çürümüş (nekroze olmuş) kalp kasının ortaya çıkardığı kötü durumların düzeltilmesi şeklinde veya biraz önce de söylediğimiz gibi ilk saatlerde hastalara verilecek pıhtı eritici ilaçlarla tıkanmış olan damarı açmaya yöneliktir. Tedavinin diğer yönü ise bu hastaları ve kalplerini, anî gelen bu yeni duruma adapte etmektir.

Fonksiyonunu kaybetmiş kas dokusunun iyileşmesi genellikle 2-3 ayda tamamlanmaktadır. Bu yüzden hastalar en az 3 ay aktif hayatlarına dönemezler.

Miyokart enfarktüs geçirmiş ve geçirmekte olan kişiler kendilerini büyük bir depresyona ve üzüntüye kaptırarak kalplerinde meydana gelen bu bozukluğun hiç düzelmeyeceğini ve kendilerinin de bir daha aktif hayata dönemeyeceklerini, bir işe yaramayacaklarını sanırlar. Bu sebeple de aktivitelerini kaybederler ve hayata küsüp kendi kabuklarına çekilmeyi düşünürler.

Bu hastaların yeniden aktif hayata dönmelerini ve uyumlarını sağlamak için kendilerine rehabilitasyon uygulanmalıdır. Kardiyak rehabilitasyon belirli programlar içerisinde hastanede yatış esnasında ve taburcu olduktan sonra özel eğitilmiş personel yardımıyla yapıldığında daha iyi neticeler alınmaktadır. İyi uygulanmış rehabilitasyonla miyokart enfarktüsü geçirmiş kişilerin % 60′ının eski işlerine dönebildiği, % 90′ının ise normal aktif yaşamlarını sürdürebildikleri görülmüştür.

Miyokart enfarktüsü geçirmekte olan kişiler hastanede daha ilk günlerden itibaren aktif hale getirilmelidirler. Kalbi yormayacak şekilde yapılacak ufak hareketler daha çabuk adaptasyonu sağlar ve birtakım kötü neticeleri önler. Hastane içerisinde hekimin önereceği tavsiyelere riayet edilmelidir. Doktordan izin almadan yapılacak hareketler kalbe zarar verebilir.

Normal bir seyir gösteren hastaların hastaneden çıktıktan sonra her gün giyinerek dışarıya çıkmaları ve belirli mesafeleri yürümeleri uygun olur. Ancak bu yürüyüşlerde yorgunluk hissedilmemelidir. Yokuş yukarı yürümemeli, merdiven çıkılmamalıdır. Yürüyüşler sırasında hava çok sıcak ve soğuk olmamalıdır. Rüzgâra karşı asla yürünmemelidir. Yazın, sabahın ve akşamın erken saatleri yürüyüşler için en uygun vakitlerdir. Kışın ise günün sıcak saatleri tercih edilmelidir.
Yemek yedikten sonra veya herhangi bir iş yapıldıktan sonra yürünmemelidir. Bir müddet dinlenilmelidir. Günlük yürüyüşler 500 metre ve günde 2 kezle başlanarak artırılmalı ve günde 1 ila 3 km yol yürünmelidir.

Bu tür hastalar ağır kaldırmamalıdır. Çocuk, bavul veya paket taşımak, ağır eşyaları çekmek, itmek, sıkışmış bir tencere kapağı veya kavanoz kapağı açmak, dışkılama sırasında ıkınmak sakıncalıdır. Ağır temizlik işleri, toprakla uğraşmak, otomobil bisiklet kullanmak, yüzmek ilk üç ayda yapılmamalıdır.

Bu tür hastalar evde günde bir öğün yemek pişirebilir, yataklarını düzeltebilir ve bulaşık yıkayabilirler. Birinci aydan itibaren cinsel ilişkilere başlanabilir. Ancak yorgun ve eşe kızgın olunduğunda, yemek ve alkollü içkilerden sonra, odanın çok sıcak veya soğuk olması hallerinde cinsel ilişkide bulunulmamalıdır. Bu münasebet sırasında göğüste baskı hissi ve nefes darlığı hissedildiğinde durmak gereklidir. ve ikinci denemeden önce doktora danışarak yardımcı ilaçlar alınmalıdır.

Enfarktüs geçirdikten 2,5 ila 3 ay sonra hekime danışarak otomobil kullanılabilir ve yüzmeye başlanabilir, hatta dansa bile gidilebilir.
Koroner arter hastalığı olan hastalar enfarktüs geçirmiş olsun olmasın bu hastalığı hazırlayıcı risk faktörlerine dikkat etmelidirler. Arter basıncı yüksek olanlar uygun tedaviye devam etmelidirler. Sigara kesinlikle bırakılmalıdır.

Diyetten bol kalorili ve kolestrollü yiyecekler, katı yağlar, hayvansal ve yemeklik yağlar, margarinler kaldırılmalıdır Mısırözü, ayçiçek ve zeytinyağı tercih edilmelidir.

Koyun, kuzu, domuz etleri, sakatat, salam, sosik ve sucuk yok denecek kadar az yenmelidir Beyin, kakao, çikolatalı ve kremalı yiyecekler, yumurta sarısı (haftada 2 taneden fazla), yağlı peynirler yenmemelidir Balık, tavuk, eti, dana, eti, sebzeler, salata, meyveler yenebilir.

Not: İnternetten alıntıdır.