Barok Ve Klasisizm

**tualim** · 27.02.08, 16:01

BAROK VE KLASİSİZM

Rönesans sanatından, özenticiliğin (Michelangelo'dan, Raffaello'nun öğrencilerinden kaynaklanan ve genellikle Rönesans ile barok arasında bir geçiş olarak kabul edilen üslup) formüllerinden, ressamın, en yüksek netlik derecesini elde edebilmek için, kompozisyonun çizgisel özelliğini büyük ölçüde göz önünde tutması gerektiği anlaşılıyordu. Nesneleri daha çok oldukları gibi değil de göründükleri gibi canlandıran barok sanat ressamları çizginin yerine gölge-ışık karşıtlığını getirdiler. Gerçekleştirmiş oldukları büyük kompozisyonlarda, çoğunlukla göz aldatımına dayalı bir dekor içinde geliştirdikleri figürler sanki "döne döne gitmekte", kaynaşmaktadır. Pietro da Cortona'nın yapmış olduğu Aeneas'ın Kutsanması (Roma'daki Pamphili (ya da Pamfili) Sarayı'ndaki fresk, 1651-1654) gibi bir yapıt, barok resmin dinamik özelliğinin, doğmakta olan sanatın dural özelliğiyle karşıtlaştığını iyice gösterir.
Barok estetik anlayışının ortaya attığı sorunun karmaşıklığı, başka yapıtlarla ele alındığında Pietro da Cortona'nın sanatının şaşırtıcı bir biçimde, Poussin'in ustaları olan Annibale Carracci ve Domenichino'nun klasisizmine yaklaştığı görüldüğünde iyece belirginleşir. Ama bu klasisizm de zaten "baroka kaçan" kimi özelliklerden tümüyle yoksun sayılmaz. Caravaggio'da gözlenen gerçekçilik kaygısına bakarak bu sanatçının barok bir ressam olduğunu söylemek tartışma götürür. Böyle olsun ya da olmasın, hiçbir zaman ders vermemiş olan Caravaggio'nun büyük etkisi olmuştur. Işık-gölge tekniği, hiç değilse başlangıçta, Ribera ve Velazquez, Rubens ve Rembrandt, Le Nain kardeşler ve Georges de La Tour gibi birbirinden çok farklı sanatçıların çalışma tarzındaki temel bileşeni oluşturuyordu. Bunu ne Murillo ne de Zurbaran yadsıdı; hatta Jacob Jordaens, Gerrit van Honthorst ya da Hendrik Terbrugghen gibi Flaman ve Hollandalı pek çok ressamda aynı öğeye hem de egemen bir biçimde yer verildiği görülür.