 Muhsin Ertuğrul Biyografisi,Muhsin Ertuğrul Hayatı
Muhsin Ertuğrul Biyografisi,Muhsin Ertuğrul Hayatı
Muhsin Ertuğrul, (D. 28 Şubat 1892, İstanbul - Ö. 29 Nisan 1979, İstanbul) Yönetmen, oyuncu, yapımcı.
Hem tiyatro hem de sinema alanında Türkiye’de ilk önemli katkıları gerçekleştiren Muhsin Ertuğrul,Tefeyyüz Mektebi’nde, Topbaşı Rüştiyesi’nde, Mercan İdadisi’nde okudu. 1909′da Erenköy’deki Burhanettin Tiyatrosu’nda Arthur Conan Doyle’ın Sherlock Holmes oyununda ‘Bob’ rolüyle ilk kez sahneye çıktı. Bu toplulukla birçok oyunda rol aldı. 1911′de tiyatro eğitimi için Paris’e gitti. Orada Comedie Française ve birçok Rus tiyatro topluluklarının oyunlarını izledi. 1913′te Bursa’da Millet Tiyatrosu adıyla İsmail Galip Arcan, Behzad Butak ve Kemal Emin Bara ile kurduğu toplulukla çok sayıda yabancı oyunu sahneledi ve bu oyunlarda oynadı. Aynı yıl Şehzadebaşı’nda Ertuğrul Sineması’nı açtı. Burada film gösterileri yanısıra Karanlık İçinde Buse, Fener Bekçileri gibi oyunlar da sunuldu. Tekrar Paris’e giderek Jacques Copeau ve Andre Antoine’ın Odeon Tiyatrosu’ndaki çalışmalarını izledi. 1914′te Darülbedayi Osmani adıyla kurulan (daha sonra İstanbul Şehir Tiyatroları adını alacak olan kurum) Müzik ve Tiyatro Okulu’nun kuruluş çalışmalarında Reşat Rıdvan Bey ile Andre Antoine’a yardımcı oldu. Aynı yıl açılan sınavla Darülbedayi’ye yardımcı öğretmen olarak atandı. 1918′de Berlin’e giderek sinemayla tanıştı. 1919 - 1920′de kendi adına Berlin’de bir film şirketi kurdu ve Samson adlı filmi çekti. Diğer film şirketleri için de yönetmenlik yaptı. 1921′de İstanbul’a dönüp Darülbedayi’ye yönetmen olarak katıldı. Uzun yıllar hem sinema hem de tiyatro oyunları yönetti. 1947′de kurulmakta olan Devlet Tiyatrosu’nu yönetmek üzere Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi’nin başına getirildi.
Türkiye’de ilk kez Brecht’in bir oyununu ve Shakespeare’in 400. doğum yıldönümü nedeniyle beş sahnede beş Shakespeare oyunu sahneletti. Bu çalışmaları nedeniyle bazı eleştirilere hedef oldu. 1966’da İstanbul Belediye Meclisi’nin kararıyla baş rejisörlük kadrosu kaldırıldı. Kamuoyunda, mecliste ve medyada büyük tepkilere yol açan “Muhsin Ertuğrul olayı”, Türk tiyatrosuna indirilen bir darbe olarak yorumlandı. Muhsin Ertuğrul, yeniden çağrılmasına karşın Şehir Tiyatrosu’nda görev almadı. 23 Ekim 1971’de Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir sanatçıya verilen Devlet Kültür Armağanı’na layık görülen Ertuğrul, İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü’nde “tiyatro eleştirisi” dersleri, LCC Tiyatro Okulu’nda sahne dersleri vermekteydi.
Türkiye’nin ilk özel film yapım şirketi olan Kemal Film’in yerli film yapımına başlaması için yardımcı oldu. 1923 yılında çektiği Ateşten Gömlek filminde baş rolde oynayan Neyyire Neyir ile evlendi. Ertuğrul, 1931 yılında ilk sesli Türk filmi olan “İstanbul Sokaklarında”yı çekti.
1941 yılında eşiyle birlikte Perde ve Sinema adlı bir dergi çıkarmaya başladı. 1947′de Ankara’da Küçük Tiyatro, 1948′de Büyük Tiyatro’yu, 1955′te Oda Tiyatrosu’nu açtı. Daha bir çok tiyatro salonunun açılmasına öncülük etti. Tiyatro tarihine ve Türk tiyatrosunun gelişmesine çok önemli ölçülerde katkıda bulundu.
Çeşitli aralıklarla Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve İstanbul Şehir Tiyatroları Baş rejisörlüğü görevini sürdürdü. Türk Tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilen Muhsin Ertuğrul 1979′da İstanbul’da vefat etti.
Ölümünden bir ay önce Ege Üniversitesi Senatosu, Türk tiyatro ve sinemasına yaptığı hizmetler nedeniyle Muhsin Ertuğrul’u “fahri doktor” unvanına layık görmüştü. Ölümünden sonra İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları Harbiye Sahnesi, Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu adını aldı.
Muhsin Ertuğrul, çağdaş Batı Tiyatrosunu Türkiye’de kurumsallaştıran, 60 yıllık sanat yaşamı boyunca çağdaş tiyatro kültürünü tüm kurumlarıyla getiren ve uygulayan kişi olarak anılır.
Ödülleri
Türk sineması ilk uluslararası ödülünü Muhsin Ertuğrul’un Leblebici Horhor adlı filmiyle kazandı. Film, 2. Venedik Film Festivali’nde Onur Madalyası ile ödüllendirildi.
Filmleri - Oyuncu
Şehvet Kurbanı - 1940
Kıskanç - 1943
Ertuğrul’un son sinema çalışmasının afişi
Filmleri - Yönetmen
Kara Lale Bayramı - 1918
Şeytana Tapanlar - 1918
Samson - 1919
İstanbul’da Bir Facia-i Aşk - 1922
İstanbul’da Istırap - 1922
Filmleri - Yapımcı
Samsun - 1919
Otoritem boş
Filmleri - Senaryo ve yönetmenlik
Boğaziçi Esrarı - 1922
İstanbul’da Bir Facia-i Aşk - 1922
Kızkulesi Faciasi - 1923
Ateşten Gömlek - 1923
Leblebici Horhor - 1923
Sözde Kızlar - 1924
Ankara Postacım Benim - 1928
Kaçakçılar - 1929
İstanbul Sokaklarında - 1931
Bir Millet Uyanıyor - 1932
Leblebici Horhor Ağa - 1933
Aysel Bataklı Damın Kızı - 1934
Bir Kavuk Devrildi - 1939
Evli mi Bekar mı - 1951
Halıcı Kız - 1953
Filmleri - Sanat Yönetmeni
Aysel Bataklı Damın Kızı |