GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ GENEL ÖZELLİKLERİ

YER ŞEKİLLERİ

1- Yüz ölçümü en küçük bölgemiz.

2- Yer şekilleri sadedir.

3- Kuzeyden güneye yükselti azalır.

4- Platolar: G. Antep, Urfa, Adıyaman

5- Diyarbakır havzası, Mardin Eşiği yüksek yerler

6- Karacadağ en basık volkandır.

7- Ovalar: Harran, Suruç, Ceylanpınar.

8- Fırat ve Dicle bölgeyi parçalayarak platolar oluşturur.

9- Akarsular araziye gömülmüş , sulama zorunluluğu var.

10- Göl bakımından en fakir bölge. Doğal göl yok.

11- Barajlar: Atatürk, Kral kızı ,Birecik, Deve geçidi. Ilı su, Batman



İKLİM VE BİTKİ TOPLULUĞU

1- Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş alanıdır.

2- Orta Fırat bölümünde Akdeniz, Dicle bölümünde Karasal iklim.görülür.

3- En yağışlı mevsim kış, en kurak mevsim yazdır.

4- Aşırı sıcak ve buharlaşmadan dolayı kuraklık en fazla.

5- Güneydoğudan samyeli rüzgarı eser. Tarımı olumsuz etkiler.

6- En az yağış alan ikinci bölgemiz.

7- Doğuda bozkır, batıda makiler yaygındır



NÜFUS VE YERLEŞME

1- En az nüfus.

2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üstünde. Çünkü yüz ölçüm küçük.

3- Nüfus dağ eteklerinde toplanmış. Çukur yerler aşırı sıcak olduğundan nüfus az.

4- Dışarıya göçler son yıllarda azaldı.

5- Mesken tipleri: Kerpiç evler. Yazın serin tutar.



TARIM

1- Tarım alanları geniş ve verimli Buharlaşma-kuraklık ve sulama problemi var.

2- Türkiye’de en fazla k.mercimek, Antep fıstığı, karpuz.

3- Pamuk, tütün, üzüm üretiminde son yıllarda önemli artışlar var.



HAYVANCILIK

1- Küçükbaş hayvancılık ve ihracat gelişmiştir.

2- Dokumacılık yaygındır.


ÇIKARILAN MADENLER

1- Petrol: Adıyaman, Batman ,Diyarbakır, Mardin, Siirt.

2- Batman’da Batman rafinerisi

3- Irak ve Türkiye’nin petrol boru hatları bölgeden geçer.

4- Fosfat: Mazıdağı (Suni Gübre)

5- Cizre-Silopi: Linyit



ULAŞIM

1- Yer şekilleri sade olduğu için ulaşım gelişmiştir.



İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ


YER ŞEKİLLERİ



1- En büyük ikinci bölgemiz.

2- En çok platolar: Cihanbeyli, Haymana,Obruk, Bozok,Uzun yayla

3- En büyük kapalı havzalar: Konya;Tuz gölü, Ereğli, Akşehir

4- Volkan dağları: Erciyes, Hasan , Melendiz, Karacadağ, Karadağ

5- Kenarları dağlarla çevrili, orta kısmı düzdür. Bundan dolayı makineli tarım ve ulaşım

6- Çok gelişmiştir.

7- En çok erozyon. Bitki örtüsünün azlığı, sel rejimli akarsular.

8- En çok peribacası ve kırgıbayır . Volkanik arazide oluşmuştur.

9- En çok nadasa ayrılan topraklar. Yağış azlığı ve sulama yetersizliğinden dolayı.

10- Topraklar tuzlu, kireçli. Buharlaşma fazla.

11- Göller: Tuz ,Akşehir, Eber (tektonik göllerdir.)

12- Mogan ve Eğmir gölleri: Alüvyal set gölleridir.

13- Akarsular: Kızılırmak , Sakarya, Porsuk Çaylarıdır.

14- Kızılırmak üzerindeki barajlar: Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya barajlarıdır.

15- Sakarya nehri üzerinde: Hasan Polatkan, Gökçekaya barajları

16- En az deprem riski.Eski zaman arazileri olduğu için.

17- Konya ve Karaman



İKLİM VE BİTKİ TOPLULUĞU



1- Asıl step iklimi.

2- Yazlar sıcak ve kurak ,kışlar soğuk ve kar yağışlı.

3- En çok konveksiyonel yağışlar(kırkikindi yağışı)

4- En az yağışlı yer. Konya-Tuz gölü

5- En çok sel ve erozyon.

6- En tipik antropojen bozkırlar.

7- En fazla ilkbahar yağışı



NÜFUS VE YERLEŞME



1- En kalabalık ikinci bölge.

2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında

3- Nüfus dağ eteklerinde toplanmış. Yağış fazlalığı dolayısıyla

4- En kalabalık kentler: Ankara, Kayseri,Konya,Eskişehir,Sivas.

5- Kentleşme oranı yüksek, Yukarı Sakarya Bölümü.

6- Toplu yerleşmeler var. Kırsal kesimde kerpiç evler. Yağış azlığı.



EKONOMİ



1- TARIM:

2- En çok yetiştirilen ürünler: Buğday, arpa, ş.pancarı, patates, yeşil mercimek, nohut , fasulye,elma, üzüm.

3- HAYVANCILIK.

4- Tiftik keçisi ve koyun : Ankara çevresinde.

5- MADENLER:

6- Tuz : Tuz gölü

7- Cıva: Sarayönü Niğde

8- Demir: Sivas , Kayseri

9- Bor: Eskişehir

10- Lületaşı: Eskişehir

11- Krom: Eskişehir.

12- Linyit: Ankara, Çankırı, Sivas



SANAYİ

1- Yukarı Sakarya Bölümü çok gelişmiştir. Bölgeyi diğer bölgelere bağlar.

2- Eskişehir : Uçak, lokomotif

3- Kırıkkale’de : silah, cephane fabrikaları.



ULAŞIM



Orta bölümü düz olduğu için, bölgeleri birbirine bağlayan önemli ulaşım yolları bu bölgeden geçer.Güneydoğu Anadolu bölgesi hariç ,her bölgeyle komşudur.









KARADENİZ BÖLGESİ GENEL ÖZELLİKLERİ


YER ŞEKİLLERİ



1- En fazla boylam geçen bölgemiz. En fazla yerel saat farkı.

2- Üçüncü büyük bölge.

3- En fazla sel, deprem, heyelan olayları.

4- Dağlar kıyıya paralel uzanmış .Bunun sonuçları

5- Boyuna kıyılar fazla. Falezler oluşmuş.

6- Kıyılarda girinti ve ç ıkıntı azdır.

7- Doğal limanı az. (Sinop)

8- Deniz ticareti suni limanlardan yapılmaktadır.

9- Koy, körfez az.

10- Kıyılar bol yağış almaktadır. Oroğrafik yağışlar

11- Kıyı ile iç kesimler arası ulaşım zor. Geçitlerden yapılmakta. Kop,Zigana, Ecevit.

12- Kıyı ile iç kesimler arasında iklim farklılığı. Ürün çeşitliliği farkı.

13- Dağlar: Batıda üç sıra halinde, ortada tek sıra halinde, doğuda iki sıra halinde uzanır.

14- Batıda : Kıyıda küre, Canik, Doğu kara deniz dağları.

15- Dağlar arasındaki çöküntü ovaları ve vadiler. Deprem kuşakları.

16- Akarsular:Çoruh, Doğankent çayı, Yeşilırmak, Kızılırmak, Yenice, Bartın, Sakarya

17- Akarsular kısa boyludur. Doğu karadeniz akarsularının rejimi düzenli sayılır.

18- Barajlar: Kızılırmak üzerinde Altınkaya, Yeşilırmak üzerinde H. VeS. Uğurlu .Almus,Sakarya üzerinde: Sarıyar ve Gökçekaya.

19- Göller: Tortum, Sera, Abant,Yediegöller. Heyelan set gölleridir.

20- Karadeniz: Soğuk, dalgalı, tatlı suları, tuzluluk az. Derinlerde canlı yaşamaz.



İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ





1- Kıyıda Asıl karadeniz iklimi: Her mevsim yağışlı. Yazlar serin ,kışlar ılık.

2- İç kesimlerde bozulmuş kara deniz iklimi. Karasal. Sıcaklık ve yağış az.

3- Yağışlar en çok sonbaharda (yamaç ve cephe yağışları)

4- Kıyıda günlük ve yıllık sıcaklık farkı az. İç kesimlerde fazla.

5- En fazla kapalı ve bulutlu gün sayısı.

6- En fazla bağıl nem ve yağış (Rize)

7- En fazla yağışlar : Doğu, batı ve orta kara deniz diye sıralanır.

8- Ilıman okyanus iklimi

9- Bitki örtüsü sık ormanlar. Deniz seviyesinden başlar . Kendini yeniler.

10- Yükseklerde dağ çayırları

11- Ahşap yapılar yaygın





NÜFUS VE YERLEŞME



1- Nüfus fazla değil.

2- Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının altında.

3- Doğuda tarım, batıda sanayi nüfus çekmektedir.

4- En fazla yurtdışı göç. Sanayi gelişmediği için.

5- Araziler parçalı, dağınık, engebeli, Su kaynakları zengin.

6- Kırsal kesimlerde dağınık, iç kesimlerde toplu yerleşmeler.

7- Kadın nüfus fazla, erkek nüfus az.





EKONOMİ



TARIM



1- Kıyıda yetiştirilen ürünler: çay, fındık ,tütün ,mısır, keten kenevir, pirinç, ş,pancarı, narenciye (Rize ) mikro klima .

2- Mısır buğdayın yerini kıyıda almış . İhraç edilmez. Piyasada tüketilir.

3- İç kesimlerde tahıllar ve ş, pancarı.



HAYVANCILIK



1- Büyük baş hayvancılık, Arıcılık (Ordu)

2- Balıkçılık çok gelişmiş.



MADENLER:



Bakır: Artvin Murgul, Kastamonu Küre. Çıkarılan madenler Samsun’da işlenir.

Linyit: Merzifon, Çeltek, Amasya. Havza

Demir-çelik: Karabük , Ereğli, Taşkömürü havzası.

Çatalağzı termik santrali.



FABRİKALAR



1- Şeker fabrikaları (orta karadeniz)

2- Kağıt, kereste,mobilya üretimi. Çaycuma,Taşköprü, Aksu

3- Sigara ve Çay üreten fabrikalar.



ULAŞIM



1- Yerşekilleri engebeli, ulaşım çok zor.

2- Orta ve batı kara denizden iç kesimlere demiryolu ulaşımı.

3- Ulaşım : doğu ve batıda geçitlerden sağlanır.

4- Kıyıda havaalanları.









MARMARA BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ


YERŞEKİLLERİ



1- Güneydoğudan sonra en küçük ikinci bölgemiz.

2- Trakya’daki topraklarına Avrupa, Anadolu’daki topraklarına Asya denir.

3- Ortalama yükseltisi en az .

4- En fazla yeşil renk kullanılmış.

5- Dağları: Yıldız, Koru, Işıklı, Samanlı, Kaz,Uludağ (iç püskürük volkan)

6- Ovalar: Tektonik havzadır.

7- Akarsular: Meriç, Ergene, Susurluk, Sakarya.

8- Göller: Tektonik havzada oluşanlar. Kuş, İznik, Ulubat , Sapanca:Alüvyal set gölü

9- Havzalar: Ergene havzası.

10- Yarımadalar: Çatalca-Kocaeli, Kapıdağı,Armutlu, Biga, Gelibolu

11- Körfezler: Saroz, Bandırma,Erdek,İzmit, Gemlik.

12- B.çekmece, ve K.çekmece, Durusu(terkos) Kıyı set gölleridir.

13- Alt ve üst akıntılar boğazlarda karşılaşırlar. Balıkçılık gelişmiştir.

14- Denizlerde kirlenme var. Sanayileşme, kentleşme, aşırı avlanma.

15- Boğazlar 4. Jeolojik zamanda çökmeyle oluştu. Ria tipi kıyılar.

16- En tehlikeli deprem kuşağı. Kuzey Anadolu fayı bölgeden geçer.

17- Ege denizinde, gökçe ada, bozca ada, Marmara denizi: İmralı,Marmara ,Avşa ad.

18- Yer şekilleri düz ve sade olduğu için, ulaşım çok gelişmiştir. En fazla sanayileşme





İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ



1- İklim ve bitki örtüsü açısından geçiş özelliği gösterir.

2- Güney Marmara da Akdeniz iklimi, Ergene havzasında karasal iklim, Karadenize bakan yamaçlarda kara deniz iklimin geçiş özellikleri görülür.

3- Çok sıcak ve çok yağışlı bir bölgemiz değildir.

4- Kışın kar yağışı ve don olaylarına rastlanır.

5- Balkanlardan gelen soğuk hava kütlelerine açıktır. Yüksek sıradağlar olmadığı için.

6- Kuzeybatıdan karayel gelir. Soğuk ve yağışlı hava getirir.

7- Ergene havzasında bozkır, G. Marmara da maki ve ormanlar ,Yıldız dağlarının kuzey yamaçlarında ormanlara rastlanır.





NÜFUS VE YERLEŞME



1- En fazla nüfus ve nüfus yoğunluğu.

2- En fazla kent, en az kır nüfusu.

3- En çok göç alan bölge. Sebebi, sanayileşme, iş imkanları.

4- En fazla erkek nüfus. En az kadın nüfus.

5- En az doğal nüfus artış hızı.

6- Yoğun nüfuslu yerler: Çatalca,Kocaeli yarımadası., Güney Marmara

7- En az nüfus yoğunluğu: Gelibolu, Biga, Yıldız dağlarının iç kesimleri.









TARIM



1- En fazla ekili-dikili alan..Yüzölçümüne göre.

2- İklim şartlarından dolayı, tarımda ürün çeşitliliği en fazladır.

3- Modern tarım yöntemleri kullanılmıştır. İntan sif tarım.

4- Makineli tarım çok gelişmiştir.

5- Tarımda verim yüksek. Nüfus fazla olduğu için diğer bölgelerden tarım ürünleri ithal eder.

6- En fazla ayçiçeği, pirinç üretimi(ergene havzası, Meriç nehri boyları)





HAYVANCILIK



1- Büyük kentlerin yakınlarında besicilik, ahır hayvancılığı çok gelişmiştir. Talep fazla.

2- En fazla kümes hayvancılığı, modern tavuk ve yumurta çiftlikleri.

3- Mandracılık gelişmiştir.

4- En fazla ipek böcekçiliği,. Suni ipek üretimi.

5- Et ihtiyacının büyük bir kısmını doğu Anadolu dan karşılar.





SANAYİ VE MADENLER



1- Bor madeni. Susurluk havzası.

2- Demir cevheri. Sakarya Çam dağı.

3- Krom. Balıkesir.

4- Volfram: Uludağ

5- Mermer: Marmara adası, Bilecik.

6- Linyit: Trakya ve güney Marmara böl.

7- Hamitabat’ da doğalgaz santrali.



Bölge sanayi ve ticarette çok gelişmiştir.İmalat sanayi ürünlerinin yarısı, sanayi de çalışan işçilerin yarısı,bu bölgede çalışır.En fazla elektrik enerjisi tüketen bölgedir.En çok gelir bu bölgeden elde edilir. En çok vergi veren bölgemiz. En büyük sermaye birikimi.,Bir çok parasal kuruluş ve bankanın merkezidir.Ekonomisi en gelişmiş, Okuma oranı yüksek, kültür ve sosyal hayat hareketli, İş imkanları en fazla olan bölgemizdir.