İngiliz Alfabesi - English Alphabet
Alfabe (alphabet) sözcüğü İngilizce’ye Latince’den girmiştir. Latince “alphabetum” sözcüğü ise Yunan alfabesindeki “alpha” ve “beta” kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.
1- Alfabe Sırası - Alphabetical Order
26 harften oluşan İngiliz alfabesi, A harfiyle başlar, Z harfi ile biter.
a b c d e f g h i j k L m n o p q r s t u v w x y z
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Alfabedeki harflerin bu düzenine alfabe sırası denir. Listeler genellikle alfabetik sırada yazılır. Mesela, sözlük, kitap endeksleri, telefon rehberleri, ülke isimleri, insan veya eşya isimleri alfabetik düzende sıralanırlar.
A,E,I,O,U harfleri sesli harflerdir (vowels), Y ve Q yarı sesli harflerdir (semi vowels).Geri kalan harfler sessiz harflerdir (consonants).
İngilizce’de en çok kullanılan harf “E” harfidir. En az kullanılan harfler ise: “Q,X, ve Z” harfleridir.
-Türkçe alfabemizde bulunmayıp, İngiliz alfabesinde yer alan harfler: W, X,Q
-Türkçe alfabede bulunup, İngiliz alfabesinde olmayan harfler: Ç,Ş,Ğ, Ü, Ö
-Küçük harflerde İngilizce’de ı yoktur, i vardır. Buna mukabil, İngilizce’de büyük İ yoktur. İ’nin büyüğü daima I dır.
2- Harflerin Okunuşu
I) “e” sesi verenler
A, H, J, K
II) “i” sesi verenler
B, C, D, E , G , P ,T
III) “e” sesi verenler
F, L, M, N, S, X
IV) “Ay” sesi verenler
I, Y
V) “u” sesi verenler
Q, U, W
3- İngilizcede Telaffuz
* İngiliz alfabesi Türk alfabesinden çok farklı değildir. Ancak, Türkçemizde harfler daima aynı sesi verir, fonetik kuralları düzenlidir. Buna mukabil, İngilizce’ de harflerin sabit ses değerleri yoktur. Bu iki alfabe arasındaki en büyük farktır. Bu yüzden, İngilizce’de bazı kelimelerin okunuşunu tahmin etmek veya öğrenip, ezberlemekten başka çare yoktur.
* İngilizce’de bazı harfler yazıldığı halde, konuşma dilinde telaffuz edilmezler.
* İngilizce sözcükler genellikle tek hecelidir. Birden fazla hecesi olan kelimelerde vurgu ilk hece üzerindedir.
İngilizce’de her kuralın istisnası olduğunu söylemiştik. Ancak bu İngilizce kuralsızdır demek değildir. Telaffuz konusunda da durum aynıdır. İstisnaları olmalarına rağmen, aşağıdaki kuralları iyi öğrenirsek, telaffuz konusunda fazla zorluk çekmeyiz.
4) “A a” harfi; e veya ey şeklinde okunur.
Örnekler:
apple : epıl (elma)
anonymous : enonimus (anonim)
ambitious : embişıs (ihtiraslı)
table : teybıl (masa)
make : meyk (yapmak, marka)
alien : eliyın (yabani, yabancı, yaratık)
5) “C c harfinin” 3 türlü telaffuzu vardır.
i- Bu harften sonra, yumuşak ünlü (e, i) gelirse “s” şeklinde okunur.
City : siti (şehir)
Cite : sayt (zikretmek, bahsetmek)
Circus : sörkıs (sirk)
Cell : sel (hücre)
Cease : sîz ( durdurmak, kesmek)
Ceiling : siling (tavan)
Face : feys (yüz, sima)
* Concept = konsept (konsept, mefhum) Dikkat! kelime başındaki c ‘yi kalın ünlü izlediği için –k- okunur; aradaki c yi ince bir ünlü “c”izlediği için s okunur.
İzleyen ünlü harf, sert bir ünlü ise (a, o, u,); veya ünsüz ise “k” şeklinde okunur.
Cat : ket (kedi)
Catastrophe : ketistrof (felaket)
Cup : kap (kupa, fincan)
Current : körınt (cari, meri, yürürlükte)
Custom : kastım (gümrük, adet)
Conduct : kondakt ( iletmek, davranmak, orkestra idare etmek
Common : kamın (ortak, müşterek)
Bacon : beykın (domuz eti)
Lecture : lekçır
Concrete : konkrit (somut)
ii- “Ch” ç olarak telaffuz edilir.
Chat : çet (sohbet)
Chief : Çîf (şef)
Cheese : Çîs (peynir)
School : sıkul (okul)
Teacher : Tîçır (Öğretmen)
6)“PH ph” harfleri –f- sesi verir.
Phantom : fentım (hayalet)
Philosopy : Filosofi (felsefe)
Telephone : telıfon (telefon)
Pharmacy : Farmasi (eczacılık)
Dikkat : bu kelimedeki c den sonra gelen y,i şeklinde okunduğu için c, s gibi okunur.
7)“i” harfi kelime içinde“ay” şeklinde telaffuz edilir.
Might : mayt (güç, kudret)
Night : nayt (gece)
White : vayt (beyaz )
Side : sayd ( yan, kenar)
United : yunaytıd ( birleşik)
8) “Th th”: t ile s seslerinin birleşiminden doğan peltek s şeklinde okunur. Arap alfabesini bilenler için söylüyorum. Arapça’nın üçüncü harfi olan ve üstünde üç nokta bulunan harfin okunuşu da böyledir.
Think : (ts)ink (düşünmek, sanmak)
Theory : (ts)iori (Teori)
Myth : mi(ts) (mit, söylence)
Three : (ts)ri (üç)
9) “Sh”, -ş- gibi telaffuz edilir.
Share : şeer ( pay, hisse)
Shell : şel (raf, kabuk, midye)
Shy : şay (utangaç, utanmak)
Shop : şop (dükkan, alışveriş)
Cash : keş (nakit)
Cushion : kaşın (yastık, tampon)
Fashion : feşın (moda )
Mushroom : maşrum (mantar)
10) “Uu” harfi kelime başlarında; ye, yu şeklinde ve uzun okunur.
Union : yunion (sendika, birlik)
Uniform : yuniform (üniforma, yeknesak, tek düze)
Unit : Yunit (birim)
11) Kelime sonlarındaki “y” harfi i biçiminde okunur.
Agony : egıni (acı, ızdırap)
Treaty : trıti (anlaşma)
Salty : solti (tuzlu)
Bossy : bosi (patronvari, amirane)
Yazıldığı halde okunmayan harfler:
Knowledge : novlıc (bilgi)
Know : nov (bilgi)
Knee : ni (diz)
Knight : nayt (şövalye)
Hour : avır (saat)
12) Türk alfabesinde olmayan harflerin Okunuşu
i) W w”, (dabılyu), v harfinin ağzı doldurarak okunmasını gerektirir. Arapça bilenler, bu harfi “vav” harfini söylediklleri gibi söylerlerse, doğru telaffuz etmiş olurlar.
ii) “X x”(eks); ks şeklinde okunur.
Fax : feks (faks)
Tax : teks (vergi)
Axe : eks (dingil, aks)
Paradox : perıdoks (ikilem, paradoks)
“Q q” Bizim “k” harfinin sertçe okunmasıdır. Telaffuzu, Arapçadaki kaf harfi gibidir.
Queen : Kuin (kraliçe)
Frequently : Frekuntli (sık sık)
Quasi : Kuazi (benzer)
Quantity :Kuantiti (miktar)
13)“G g” harfi 3 şekilde okunur.
a) a, o, ,u, l, r harflerinden önce gelirse, aynen Türkçe’deki gibi “g” okunur.
Glad :gıled (mutlu)
Good : gud(iyi)
Guy :gay (arkadaş, erkek)
Grade :greyd (derece, not)
b) e, i harflerinden önce, g veya c okunur.
get : get (almak, elde etmek)
general :cenıral (genel, umumi)
generate :cenereyt (meydana getirmek, yaratmak)
genius :cinııs (dahi)
Gee :ci (hayret nidası)
Gilbert :cilbırt (erkek ismi)
c) “Gh gh” önüne i gelmeyince “f” okunur.
Enough :inaf (yeterli)
Tough :taf (sert, kuvvetli)
- "SCH sch" sk okunur.
Scheme :skim (plan,program)
Schedule :skecul (program )
- "TİON tion", şın olarak okunur.
Competition :kompetişın (rekabet, yarışma)
Frustration :frustration (hayal kırıklığı)
Multiplication :çoğalma (maltıplikeysın)
Combination :kombineyşın (kombinasyon, birleşim)
14) İngilizce’nin Bazı Özellikleri
* Dünyadaki mektupların % 75'i İngilizce yazılır ve elektronik olarak depolanan bilginin % 80'i İngilizce'dir.
* Dünya üzerindeki bilim adamlarının üçte ikisi İngilizce okur.
* İngilizce, Fransızca ile birlikte, Avrupa Birliği' nin resmi dilidir.