Ses Nekadar Hızla Yol Alır?

**blue** · 29.09.08, 17:24

Ses Nekadar Hızla Yol Alır?

Nerede bir ses çıkarsa, mutlaka titreşen (ihtizaz yapan ) bir cisim vardır.Bir şey hızla ileri-geri hareket etmektedir. Başka türlü söylemek gerekirse, ses titreşen bir cisimle, ya da bir cismin titreşmesiyle doğar.

Ancak, sesin yol alması ayrı bir sorundur. Kaynağından alıcıya kadar sesi taşıyacak bir şey gerekmişte bu şey " ortam/aracı" diye tanımlanır. Hava,su,çeşitli nesneler, hatta toprak "ortam/aracı" olabilir. Nitekim sinemada da görmüşüzdür. Filmlerdeki Kızılderililer,uzak sesleri işitebilmek için kulaklarını yere dayayıp toprağı dinlerler.

Ortam/aracı yoksa, ses de yoktur. Özel olarak hazırlanmış, havası boşaltılmış,başka taşıyıcı ortam/aracı olmayan bir mekanda ses seyahat edemez. Bunun nedeni, sesin dalgalar halinde yol almasıdır/Titreşen cisimler, o maddedeki molekül veya zerreciklerin,kendilerine bitişik olanları da titreştirmesine yol açarlar. Her zerre (veya molekülün) hareketi,kendine bitişik olana geçer ve böylece ses dalgaları doğar.

Tahtadan havaya, suya kadar her ortamda seyahat edebilen sesin, bu değişik yapıda ortam/aracılara göre değişik hızhızlarla yol alacağı tabii bir şeydir. Dolayısıyla, sesin ne hızla yol aldığı sorulunca,her şeyden önce bu hareketin hangi ortamda olduğunu bitmemiz gerekir.

Sesin havadaki hızı saatte 750 mildir. Fakat bu hız,ortam havanın ısısı 32° Fahrenhayt olduğu zamandır. Isı yükselince sesin hızı da artacaktır.

Ses,suda havadan daha hızlı yol alır. 46°Fahrenhayt ısıda ki suda, ses saatte 3210 mil hızla seyahat eder. Çeliğe gelince, sesin bu ortamdaki hızı hayli yüksek olup saatte 11160 mili bulur.

Belki de kalın (yüksek)bir sesin zayıf bir sesten daha hızla yol aldığını düşüneceksiniz. Fakat gerçek böyle değildir. Sesin hızı, onun tizligiyle, tonuyla ilgisizdir. Bu hız sadece içinde,bünyesinde yol aldığı ortam/aracıya bağlıdır.