Kopernik Kimdir?

**blue** · 29.09.08, 17:19

Kopernik Kimdir?

Sabah erken kalktığınız vakit,güneş doğuda yükselmiş görünür. Akşamüstü de batıda alçalmıştır. Güneş gerçekten olduğu yerden hareket etmiş midir acaba? Güneşin görüldüğü yerin sabah ve akşamüstü farklı olması, bu sorunun " evet" diye cevaplandırılmasını gerektirmektedir. Fakat Polonyalı bir astronom bunun böyle olmadığını,çok kimsenin inandığı gibi güneşin dünya çevresinde dönmediğini ispat etmiştir.

1499 yılında Kopernik henüz 26 yaşındayken,Roma Üniversitesinde astronomi profesörüydü. Beş üniversitede öğrenim yapmış çok zeki ve bilgili bir gençti. Tıp ve hukuk fakültelerinden de mezun olmuştu. Yani aynı zamanda bir doktor ve bir hukukçuydu. Derslerine,1350 yıl önce yaşamış eski bir Yunanlı yıldız bakıcısının, Ptoleme'nin teorileriyle başladı.

Öğrencilerine, "bütün evren dünyanın çevresinde döner" dedi. Ancak,Ptoleme'nin teorisini öğretmesine rağmen, Kopernik'in aklı bu teoriye karşı çıkıyordu. Gerçekten böyle olmamasına inanması için nedenler vardı.Yıldızlar,güneşten ve aydan niçin farklı bir hızla uzaklaşmaktaydı? Yıldızların bazıları neden gökyüzünde hareket edermiş gibi görünüyordu ? Ptoleme'nin teorisinde yanıltı,yanlış olamaz mıydı?

Bu konuya derinlemesine eğilen Kopernik kendinden önce başka bilginlerin de Ptoleme'nin teorisinden şüpheye kapıldıklarını öğrendi. Bu kimseler, evrenin merkezinin dünya değil,güneş olması gerektiğini düşünmüşlerdi. Fakat hiçbiri kesin deliller sürememişti ortaya. Kilise ve bilim dünyasının büyük bir kısmı, Ptoleme'nin teorisinin doğruluğunu, geçerliliğini kabul ediyordu.

Kopernik, doğruluğundan şüphe ettiği,hatta yanlış olduğuna inandığı şeyleri öğrenmekten vazgeçti.Kendini tam anlamıyla astronomi ilmine adayacaktı. Bir rahip oldu.Polonya'da Frauenberg adındaki küçük bir dağ köyünün kilisesine atandı Bir rahip olarak dini görevlerini yapıyor, bir doktor olarak da köydeki hastalarla ilgileniyordu. Üç kilometre ötedeki nehirden köylülerin evine su gelmesini sağlayan bir baraj tasarısını gerçekleştirdi. Polonya hükümeti için yeni bir para sistemi düzenledi. Çok kullanışlı bir takvim hazırladı.Bütün bunları yaparken, teleskop henüz icat edilmemiş olduğundan,çıplak gözle gökyüzünü gözlemekten de geri kalmıyordu. Kilise kulesinin çatısında delikler, yarıklar açmıştı. Karanlıkta oturup,yıldızların gökyüzünde ne kadar hızla hareket eder gibi göründüklerini gözlüyordu.

Böylece, gözlemlerinin titiz ,dikkatli kayıtlarını tutmağa koyuldu.Gördüklerinin matematik formüllerle izahına çalıştı. Yavaş yavaş,gerçeğin ayrıntılarını bir araya getiriyor, bir bütün halinde birleştirmeğe çabalıyordu.

Bu çabaların sonucu,Kopernik teorisinin meydana gelişi olacaktı.Söz konusu çalışmalar, Kopernik'in yaklaşık olarak kırk yılını aldı. Sonunda,Ptoleme'nin teorisinin yanlış olduğunu ispatlayacak bilgi ve delillere sahipti.

Teorisini şöylece açıkladı:Evrenin merkezi güneştir,Dünya da güneşin çevresinde dönen bir gezegendir. Gezegen kelimesi, aynı zamanda Latince bir kelimeden geliyordu.

Güneşin çevresinde, dünyadan başka gezegenler de vardı. Onlar da güneşin çevresinde dönmekteydiler.Kopernik,bu gezegenlerden beşini biliyordu. Utarit, Zühre, Merih, Müşteri, (Jüpiter) ve Satürn (Zuhal).

Geri kalan diğer üç gezegen,Uranüs, Neptün ve Plüto gezegenleri çok sonraları keşfedildi. Bu dokuz gezegen, Latince "güneş" anlamına gelen "Solar" deyiminden kaynaklanan "Solar sistemi"ni,yani "Güneş Sistemi"ni oluşturuyordu.

Kopernik, dünya her yıl güneşin çevresinde dönerken, aynı zamanda hızla kendi ekseni üzerinde de döndüğünü ortaya koymuştu. Dünyanın bulunduğumuz kesimi güneşe yakınken "gündüz" olur. Güneş ışığından öteye geçtiğimizde de, "gece"dir. Bu kısa tur 24 saat alır. Bir gün ve gecenin bütünlenmesi de 24 saattir.

Aya gelince, Kopernik bu konuda Ptoleme ile aynı fikirdeydi. Dünya güneşin çevresinde dönerken, ay da dünyanın çevresinde dönüyordu.

Kopernik, çok ciddi ve önemli yanlışları düzelten gerçeklerle ilgili bir eser hazırladı. Fakat bunu yıllarca masasının çekmecesinde muhafaza etti. Herkesin kendine güleceğini,eski inanca bağlı kiliseyle uyuşmazlığa düşeceğini biliyordu. Ancak 1543 yılında, ölümüne yakın bu kitabı bastırmağa karar verdi. Ölümünden az önce,bu kitabın bir kopyası başucundaydı. Yetmiş yaşında, felçli ve yarı körleşmiş olduğundan,ne yazık ki bu eseri görebildiği bile şüpheliydi.Oysa hemen hemen bütün hayatını bu eserin, onun kapsadığı gerçekleri ortaya çıkarmanın yoluna harcamıştı.