ÇELiKLE ÇOĞALTMA YÖNTEMİ
1.Çelikleme nedir?
Çelikleme bitkinin vejetatif yolla (Yani canlı dokularından) çoğaltılması işleminde kullanılan yolardan birisidir. Aşı da bir diğer yoldur. Ötesi genetiğe girer.
Bu vesile ile işe aşılama ile başlamayı düşünenlere bir önerim var. Ağaç morfolojisi bilmeden hele cambium nedir nerdedir sorularının cevaplarını iyice öğrenmeden sterilite ve kontaminasyon kavramlarını tanımadan bu işe girmeyin. Emeğinize yazık aşı yaptığınız bitkiyi de öldürürsünüz.
2.Her bitkiye olur mu?
Hayır. Anatomik yapılarına bağlı olarak bazı bitkiler bu işe pek gelmez (ceviz gibi) bazıları ise zor gelir. Conifer ailesinin bir çok ferdi. Genellikle bu iş için bu özelliği bilinen ve kolayca uygulanan bitkileri seçmekte fayda vardır.
3.Tek tip midir?
Hayır. İlk bahar yaz sonu ve kış başı yapılabilen türleri vardır. Burada kasıt mevsimsellikten ziyade bitkinin odunlaşma durumudur. Ben daha ziyade tohum üzerine çalıştığım için tam hatırlamıyorum ama; İlkbaharda son yıl sürgünlerinden yaz sonunda iki yıllık sürgünlerden kış başında daha kalınlarından yapılıyordu galiba (BU BİLGİ GÜVENİLİR DEĞİLDİR). Buna göre gövde kalınlıkları da değişiyor tabi ki. Söğütle bunların hepsini deneyebilirsiniz.
4.Çelik nasıl olmalı?
Yaklaşık 15-20 cm boyutlarında üzerinde tomurcuk (Kış ve erken bahar çelikleri için) veya yaprak (Sizin söğüt) olmalı. Özellikle yaprakların sayısı bitkiye fotosenaaale enerji üretmeye yeterli fazla buharlaşmayı önleyecek kadar az olmalı. Kalınlıllarıda 2 cm civarında olursa bonsai uygulması için daha iyi olur.
5.Acemiler ne zaman nasıl yapmalı?
İlkbaharda yaprakların üzerindeki tomurcuklar henüz açılmadan kesikleri almanız gerekir kesildikten sonra bazıları (suda köklenebilenler) hemen suya konulmalı diğerleri ise türe göre nasıl istekleri varsa o koşulda fazla uzun olmayan bir süre bekleyebilir. Bazıları nemli toprakta dahi köklenme yapabilir (Asma söğüt). Bazılarını suda bir süre (Kökler belirip 1-2 cm oluncaya kadar bekletmek gerekir. Bazıları (Çoğu) ise çok daha itinalı ve profesyonel bakım ve köklenmeyi geliştirici bazı bitki hormonlarının kullanımını gerektirir. (Boşuna heveslenmeyin 1 gramı 40 Euro civarında)
Yine bu vesile ile söğüt suyu konusundaki ağaçlar.net’te anlattığınız olay beni çok eğlendirdi. Kızmayın ama söğüt bir ağaçtır. Balık değil. Dolayısıyla suya gömerseniz boğulur. Söğüt suyundan da kastedilen ağacın suyu değil uzunca bir köklendirme sürecinde suya geçen maddeler kastedilir.
6.Kökler çıktı. Şimdi ne yapılmalı?
Bir saksıya kökler saksı zemininden en az 5-10 cm yukarda kalacak şekilde dikin. Toprak için bonsai kriterleri aynen geçerli yani: Süzek su tutuşu ve havalanması iyi. Köklendirme için en iyi karışım %50 torf %50 perlitten oluşur. Hiçbir şekilde gübreli toprak ve gübre kullanmayın. Gübre bitkinin türüne göre en erken 15 gün sonra ve çok seyreltik şekilde kullanılmalı. (Normal konsantrasyonun 1/10 u gibi hazırlayın. ikinci 15 günde 1/5 ve bu şekilde artırıp 2 ay içinde önerilen konsantrasyona gelin).
7. Nasıl bakılacak?
Gölge olmamalı rüzgar olmamalı fazla sıcak olmamalı sulamaya dikkat etmeliyiz toprak nemli kalmalı. Bir-iki ay içinde alıştıra alıştıra normal koşullarına getirmeliyiz.
SÖĞÜT ÇELİĞİ RESİMLİ GÖSTERİM
15-20 cm boyundaki çelikler kesilir. (Bonsainin çabuk gelişmesi için 2 cm'e yakın kalınkta alınması daha iyidir) Köklenmesi için su dolu bir kabın içinde bekletilir ve köklerin çıkması izlenir. (Yaklaşık 2-3 hafta)
Şekildeki gibi en az 4-5 adet ve 4-5 cm boyunca kök veren dallar alınır. %50 perlit %50 torf içeren toprak karışımıyla beraber hazırlanan saksıya dikilir.