2. Konu Bu şükûfe-i gülzâr-ı tevhîddür ve Nev-bâve-i bûstân-ı temcîddür Açıklama : Tevhid Bahçesinin Çiçeği ve Allah'ı Ululama Bostanının Taze Yemişi
20. Beyit :
Ey mûnis-i ehl-i zevk yâdun
Ebvâb-ı emel kilîdi adun
Açıklama : Ey, zevk sahiplerinin yoldaşı ve adın emel kapılarının kilidi olan (Tanrı)!
21. Beyit :
Ey genc-i atâ tılısmı ismün
Sen genc-i nihan cihan tılısmun
Açıklama : Ey, ismin bağış hazinesinin tılsımı ve zatın o tılsımın gizli hazinesi olan (Tanrı) !
22. Beyit :
Ey cûd-ı vücûdı kevne vâhib
Zâtı kimi i'tirâfı vâcib
Açıklama : Ey kâinata varlık lutfunu bağışlayan ve zatı gibi, varlığının itirafı da vacib olan (Tanrı)!
23. Beyit :
Ey silsile-i vücûda eâzım
Rezzâk-ı erâzil ü eâzım
Açıklama :Ey varlık sistemini düzenleyen ve hem rezillere, hem de yüksek ruhlu insanlara rızkını veren (Tanrı)!
24. Beyit :
Ey perde-keş-i rümûz-ı mübhem
Müstahfız-ı intizâm-ı âlem
Açıklama :Ey anlaşılmaz remizlere perde çekip âlemin nizamını koruyan!
25. Beyit :
Ey mûnis-i hâtır-ı perîşân
Bîcân olana muhabbetün cân
Açıklama :Ey perişan gönlün yakını! Ey, muhabbeti cansızlara can olan!
26. Beyit :
Ey nakş-tırâz-ı safha-i hâk
Sâhib-rakam-ı hutût-ı eflâk
Açıklama :Ey toprağın zemini nakışlarla süsleyen ve göklerin sayfasına yazılar yazan!..
27. Beyit :
Ey muhtesib-i cihât-ı erkân
Kân-ı güher-i vücûb ü imkân
Açıklama : Ey dört cihetin hesabını tutan (ve ey) vücûb ve imkân cevherinin maden ocağı!
28. Beyit :
Ey mebde'-i feyz-i âferîniş
Senden rûşen çerâg-ı bîniş
Açıklama :Ey yaratılış feyzinin kaynağı! İdrak çerağı senin nurundan tutuşmuştur.
29. Beyit :
Ey perde-i mâsivâ nikâbun
Senden özge senün hicâbun
Açıklama : Ey, masiva perdesi yüzünün örtüsü olan! Senden gayrı olanlar senin perdendir.
30. Beyit :
Ey sırr-ı vücudun emr-i ma'lûm
Mevcûd hemin sen özge ma'dûm
Açıklama : Ey, varlığının sırrı bilinen bir iş olan! Var olan yalnız sensin; senden başkası ise (aslında) yoktur.
31. Beyit :
Ey yeddi gül ü tukuz gülistân
Feyz ü keremünle sebz ü handân
Açıklama : Ey yedi (göğün) gülünü ve dokuz (gezegenin) gülistanını cömertliğiniz feyzi ile yeşerten ve güldüren!..
32. Beyit :
Ey varı yoh eyleyen yohı var
Yoh varlığunda zann ü inkâr
Açıklama : Ey varı yok eyleyen, yoğu da var! Yok asla varlığın hususunda ne zan, ne inkâr.
33. Beyit
Ey şâhid-i gayb perde-dârı
Fikrün güli ma’rifet bahârı
Açıklama : Ey gayb güzelinin perdedarı!.. Ey fikrin gülü ve marifet baharı!
34. Beyit :
Ey âleme feyz-i cûd senden
Halka şeref-i vücûd senden
Açıklama : Ey âleme cömertlik feyzi ve varoluş şerefi bağışlayan!
35. Beyit :
Ey cümle cihan sana rızâ-cû
Senden hâlî senünle memlû
Açıklama : Ey bütün cihanın rızasını aradığı! Kâinat baştan başa senin feyiz ve bereketinle dopdolu.
36. Beyit :
Ey şem’-i ezel fetîle-sûzı
Bezm-i ebed encümen-fürûzı
Açıklama : Ey güzellik lambasının fitilini yakan ve ebedilik meclisini aydınlatan!..
37. Beyit :
Ey şirk ü şerîkden münezzeh
Sırr-ı ezel ü ebeden âgeh
Açıklama : Ey şirkten ve şerikden münezzeh(bulunan) ve(ey) ezel ve ebed sırrından haberdar olan!..
38. Beyit :
Ey bâr-ı Hudâ-yı âlem-ârây
Tahsîn işüne hemin ola rây
Açıklama : Ey âlemi süsleyen Tanrı!.. İşlerine hayran olmaktan başka ne düşüncem olabilir!
39 Beyit :
Ahsent zehî hakîm-i kâmil
Ne şükr ola sun’una mukâbil
Açıklama : Övgüler sana (ey) en güzel ve en yüce hâkim! Senin yaptığına karşılık sana nasıl şükredilsin!
40. Beyit :
Fıtrat zamanın çeken zamanda
Hakkâ ki bu emr-i künfekânda
Açıklama : Yaratma yazısını yazdığında, (yani) (her şeyin ) senin “OL!” emrinle olduğu zaman, doğrusu bu ki;
41. Beyit :
Hükm etdün kim ne ola ahvâl
Ne vaz’ ile çizgine meh ü sâl
Açıklama : İşlerin nasıl olacağına, ayların ve yılların nasıl devredeceğine ;
42. Beyit :
Devran ne zamanda ola âhır
Her devrinde ne ola zâhir
Açıklama : Devranın ne zaman son bulacağına; her dönüşünde nelerin ortaya çıkacağına;
43. Beyit :
Nişe ola ferd-i nesl-î âdem
Her ferdi anun ne ede her dem
Açıklama : Adem nesli fertlerinin nasıl olacağına ve her birinin her an ne yapacağına sen hükmettin.
44. Beyit :
Eşyâya çoh etmezem tehayyür
Senden yanadur hemin tefekkür
Açıklama: Varlıklara çok şaşmıyorum; çünkü bütün( bunları izah eden ) düşünce, senden yanadır.
45. Beyit :
Eşyâ aceb olmaz olsa zâhir
Kim var senün kimi muzâhir
Açıklama : Eşya eğer ( varlık sahnesinde) görünüyorsa buna şaşılmaz; çünkü senin gibi bir koruyucusu var.
46. Beyit
Ammâ çü sana kadîmdür zât
İdrâk sana yeter mi heyhât
Açıklama : Ama senin zatın kâdim (öncesiz) olunca, akıl seni idrak edebilir mi? Heyhat!