Excel 2000’e Giriş

**Başak** · 11.07.08, 01:22

<excel2k013tif>
Veri girme formunda kutular arasında hareket etmek için klavyede sekme tuşuna basabilirsiniz. Bir satır için gerekli bütün bilgileri girdikten sonra yeni bir satır veri girmek için Yeni düğmesini tıklayın; girdiğiniz bilgiler tablonuza eklenecektir. İşiniz bitince Kapat düğmesini tıklamanız yeter. Formdan veri aramak ve silmek için de yararlanabilirsiniz.
Bölüm 2: Formüller ve Fonksiyonlar
Excel’e listelerimizdeki bilgilerin bir bölümünü alarak, bizim vereceğimiz denklemlerle veya kendi bildiği işlevlerle (kullanılmaya hazır denklemler yani fonksiyonlarla) hesap yaptırabiliriz. Formüller, bir sayfadaki verileri kullanarak işlem yapan denklemlerdir. Formülle, toplama ve çıkartma, bölme, çarpma gibi matematik işlemler yapabileceğimiz gibi sayfadaki değerlerini karşılaştırabilir veya metini birleştirebiliriz. Bir formülde, aynı sayfadaki diğer hücrelerde, aynı kitabının diğer sayfalarındaki hücrelerde veya diğer kitaplardaki sayfaların hücrelerinde kayıtlı değerleri veya metinleri kullanabiliriz. Buna Excel’in dilinde hücre veya hücre grubuna başvurma denilir. Örneğin B8 hücresine “=(B4+25)/(D5+E5+F5)” yazarsanız, Excel B4 hücresinin değerine 25 ekler ve sonra sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki değerlerin toplamına böler. Kimi zaman denklemlerimizde işlevlere (fonksiyonlara) da yer veririz. Excel, ortalama almadan tutun, silindir hacmi hesaplamaya kadar, malî, matematik, geometri, trigonometri, istatistik, mühendislik, tarih-saat, veritabanı ve metin işlevine kadar, yüzlerce fonksiyon bilir ve kullanır. B8 hücresine yazdığımız formülü böyle bir matematik fonksiyonu kullanarak şöyle yazabiliriz: “=(B4+25)/TOPLA(D5:F5)” Burada kullandığımız SUM, Excel’e toplama işlevini kullanması komutunu verir.
Formüller verileri özel bir sırada hesaplar. Microsoft Excel'de bir formül her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar. Böylece Excel'e onu izleyen karakterlerin bir formül oluşturduğu söylemiş oluruz. Her denklemde, yapılacak işlemin bir işareti (işleç) ve bu işlemde kullanılacak öğeler (işlenen) vardır. Excel’de formül çözümünde, işlem işaretlerinin bir sırası vardır; Excel formüldeki her işlecin özel sırasına göre soldan sağa doğru hesap yapar. Parantezlerle işlemlerin sırasını değiştirebiliriz. Yukarıdaki örneğimizde Excel önce B4+25'i hesaplar; çıkan sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki değerlerin toplamına böler.
//////////////////////////////////////KUTU///////////////////
İşlem sırası
Bir formülde birden fazla işlem işareti varsa, Excel işlemleri, şu sırayla yapar:
İşaret Anlamı Öncelik sırası
^ Üs 1
* Çarpma 2
/ Bölme 2
+ Toplama 3
– Çıkarma 3
& İki metin dizesi artarda bağlama 4
= Eşittir 5
< Küçüktür 5
> Büyüktür 5
<= Eşit veya küçüktür 5
>= Eşit veya büyüktür 5
<> Eşit değildir 5
Bir formülde, aynı önceliğe sahip olan işaret varsa (örneğin, hem bir çarpma, hem de bir bölme içeriyorsa) Excel işlemleri soldan sağa doğru sırayla yapar. Değerlendirme sırasını değiştirmek için, formülün ilk olarak hesaplanacak olan parçasını, parantez içine alabilirsiniz.
//////////////////////////////////KUTU BİTTİ/////////////////////

Bir formülde sabit değerlere ve diğer hücrelere başvuru yer alabilir. Formül içeren bir hücrenin değeri diğer hücrelerdeki değerlere bağlı ise formülü içeren hücre etkilenen hücre diye adlandırılır. Bir formülün başvurduğu hücre değişikliğe uğrarsa, etkilen hücre de değişir.
Formüllerimizde hücrelere veya hücre gruplarına adresleriyle (B2, D49) veya adlarıyla gönderme yapabiliriz. TOPLA(D5:F5) yerine, hücrelere veya gruplarına, ad vermeniz gerekir. Bu amaçla önce Excel’in formüllerdeki etiketleri tanımasını sağlamamız gerekir. Formüllerde etiket kullanabilmek için Araçlar menüsünde Seçenekler'i seçin ve açılan kutuda Hesaplama sekmesini tıklayın. Çalışma kitabı seçeneklerinde Formüllerde Etiketleri Kabul Et satırına işaret koyun. Tabiî, formüllerde hücre ve hücre gruplarına adlarıyla göndermede bulunabilmek için hücre ve grupları adlandırmamız gerekir,
////////////////////////////////////KUTU/////////////////////////////
Adlandırma
Sayfalarınızda her sütunun üstüne ve her satırın soluna, içerdikleri verileri tanımlayan adlar koyabilirsiniz. Formüllerinizde bu hücrelerdeki verilere başvurmak istediğiniz zaman, bu adları kullanabilirsiniz.
Hücre gruplarını adlandırma işlemini iki yoldan yapabilirsiniz. Birinci ve kısa yolda, adlandırmak istediğiniz grubu seçin ve formül çubuğunun solundaki ad kutusunun içini tıklayarak buraya, gruba vermek istediğiniz adı yazın. İkinci ve otomatik yolda ise tercihan veri dizininizin üstende veya solunda bir isim bulunması gerekir:
1. Adlandıracağınız hücre grubunu seçin;
2. Ekle menüsünden Ad maddesini ve açılacak altmenüde Oluştur maddesi seçin;
3. Ad Oluştur kutusunda, seçmek istediğiniz isim üstte ise üst satır; solda ise sol sütun kutusunu işaretleyin ve Tamam düğmesini tıklayın.
<excel2k014tif>
Buradaki örnekte Excel’in seçtiğimiz veri grubunun üstündeki metni isim olarak algıladığını görüyoruz. Ad oluşturma işini Tanımla maddesini seçerek de yapabiliriz. Bu durumda hücre aralıklarına vereceğimiz adları kendimiz yazmak zorundayız. Excel, veri gruplarının adlarının mutlaka harf veya altçizgi (_) ile başlamasını ister; adlar 15 karakterden uzun olamaz. Adların anlamlı olması, daha sonraki seçme işlemleri sırasında kullanıcılara kolaylık sağlar. Bir Excel kitabındaki bütün sayfalarda mevcut veri gruplarınızı da sayfa adını vererek, adlandırmanız mümkündür. Tanımla maddesiyle açılacak Ad Tanımla kutusunda veri grubu adını verirken Başvuru Yeri olarak, örneğin “Sayfa2!$D$2:$D$10” yazarsanız, Excel bu addaki veriyi, kitabın ikinci sayfasında D2 ile D10 sütunları arasında arar. Buna Göreli Başvuru yöntemi denir.
/////////////////////////////////////////////KUTU BİTTİ////////////////////////////
Excel’de formüllerde mutlak hücre veya hücre grubu adresi vermek yerine ad kullanmak tercih edilmelidir. Sayfalarınızda listelerinize yapacağınız ilaveler, bu suretle otomatik olarak hesaplamalara dahil edilir ve hesap sonuçları güncellenir.
Bir formül yazalım
Yeni bir büro kurmaya çalıştığımı ve bu amaçla bazı büro malzemeleri aldığımızı varsayalım. Şuna benzer bir masraf tablomuz olsun:
Malzeme Birim Fiyatı Adet Tutarı
Kağıt 150.000 TL 450
Kalem 169.000 TL 299
Dosya 238.000 TL 150
Mürekkep 55.000 TL 5
Zımba Teli 78.000 TL 5
Delgeç 87.000 TL 2
Dolap 350.000 TL 2
Masa 250.000 TL 1
Sandalye 190.000 TL 8
Bu tabloda, kağıt giderimizi hesaplamamız için 150.000 ile 450 rakamını çarpmamız gerekir. Diyelim ki, kağıdın tutarı hücresinin denk geldiği D2 hücresine, şu formülü girmemiz gerekir:
=150000*450
Excel, sonucu 67500000 olarak verecektir. aynı işlemi sırasıyla D2, D4, D5..D10 hücrelerinde de yapabiliriz. Fakat bu, Excel kullanmamızın anlamını da ortadan kaldırır. Oysa Excel’de her türlü hesap işlemini daha becerikli formüllerle otomatik hale getirebiliriz. Bunun birinci yolu, bizi uzun rakamlar yazmaktan (ve dolayısıyla hata yapmaktan) kurtaran, formüllere hücre adreslerini girmektir. Kağıt tutarını hesaplatmak için (kağıt birim fiyatının B2, kağıt miktarının da C2 hücrelerinde olduğunu ve B2 hücresinin para birimi olarak biçimlendiğini varsayarak) D2 hücresine şu formülü girebiliriz:
=B2*C2
Excel sonucu 67.600.00 TL olarak verecektir. Burada iki formülün sonuçları arasındaki fark, B2 hücresini para birimi olarak biçimlendirmiş olmamızdan gelmektedir. Daha sonraki bölümde çalışma sayfalarımızı ve verilerimizi biçimlendirme yöntemlerinden söz edeceğiz.
Diğer birimler için de sırasıyla D3, D4, D5..D10 hücrelerine benzeri formüller girebilir, örneğin D6’ya, “=B6*C6” formülünü yazabiliriz. Fakat bu da hesap işini gerektiği gibi otomatik hale getirmek sayılmaz. İki ya da üç satırlık bir tablo için bu belki zor olmayabilir; ancak satır sayısı binleri buluyorsa, hesap yapılacak her hücreye, kısa da olsa, elle formül girmek zahmetli olabilir. Oysa Excel, diğer hücrelere, D2’deki formülü kopya çekebilir ve bunu yaparken, her formülde B ve C hücrelerinin satır numaralarını değiştirebilir.
Bunu yapmak için, içine “=B2*C2” yazdığımız D2 hücresini seçeriz; Doldur Tutamağı denen noktayı Mouse işaretçisiyle tutarak, D10’u içine alacak şekilde aşağı çekeriz:
<excel2k015tif>
Excel, tablomuzdaki bütün tutarları hesaplayacaktır. Bu yaptığımız işe formül çoğaltma veya formül uyarlama (replication) denir. Formül çoğaltma Düzen menüsünden Doldur maddesini ve açılan altmenüden yapmak istediğiniz doldurma işleminin yönünü, (aşağı, yukarı, sağ, sol) seçerek de yapabilirsiniz. Seçtiğiniz bir hücresi, yukarıdaki hücrenin içeriği veya kendisine uyarlanmış formülüyle doldurmak isterseniz, klavyede Ctrl+D, soldaki hücrenin içeriği veya uyarlanmış formülüyle doldurmak için Ctrl+R tuşlarına basabilirsiniz.
Birim Fiyatı grubundaki verilerle, Miktar grubundaki verileri değiştirdiğiniz taktirde Tutar grubundaki sonuçların kendiliğinden güncellendiğini göreceksiniz. Araya yeni bir satır eklediğiniz, mesela büronuza bir de halı aldığınız taktirde, tablonuz bir satır uzayarak, araya eklediğiniz satırın D hücresindeki tutar da otomatik olarak hesaplanacaktır.
Formüller de tıpkı diğer veriler gibi değiştirilebilir, silinebilir, yeniden yazılabilir.

11.07.08, 01:22	#2 (permalink)
Kullanıcı Profili Başak Moderator Kullanıcı Bilgileri Üyelik tarihi: Jan 2008 Mesajlar: 7.449 Konular: 6324 Puan Grafiği Rep Puanı:14360 Rep Gücü:167 RD: Teşekkür Ettiği Teşekkür: 53 719 Mesajına 1.316 Kere Teşekkür Edlidi :	<excel2k013tif> Veri girme formunda kutular arasında hareket etmek için klavyede sekme tuşuna basabilirsiniz. Bir satır için gerekli bütün bilgileri girdikten sonra yeni bir satır veri girmek için Yeni düğmesini tıklayın; girdiğiniz bilgiler tablonuza eklenecektir. İşiniz bitince Kapat düğmesini tıklamanız yeter. Formdan veri aramak ve silmek için de yararlanabilirsiniz. Bölüm 2: Formüller ve Fonksiyonlar Excel’e listelerimizdeki bilgilerin bir bölümünü alarak, bizim vereceğimiz denklemlerle veya kendi bildiği işlevlerle (kullanılmaya hazır denklemler yani fonksiyonlarla) hesap yaptırabiliriz. Formüller, bir sayfadaki verileri kullanarak işlem yapan denklemlerdir. Formülle, toplama ve çıkartma, bölme, çarpma gibi matematik işlemler yapabileceğimiz gibi sayfadaki değerlerini karşılaştırabilir veya metini birleştirebiliriz. Bir formülde, aynı sayfadaki diğer hücrelerde, aynı kitabının diğer sayfalarındaki hücrelerde veya diğer kitaplardaki sayfaların hücrelerinde kayıtlı değerleri veya metinleri kullanabiliriz. Buna Excel’in dilinde hücre veya hücre grubuna başvurma denilir. Örneğin B8 hücresine “=(B4+25)/(D5+E5+F5)” yazarsanız, Excel B4 hücresinin değerine 25 ekler ve sonra sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki değerlerin toplamına böler. Kimi zaman denklemlerimizde işlevlere (fonksiyonlara) da yer veririz. Excel, ortalama almadan tutun, silindir hacmi hesaplamaya kadar, malî, matematik, geometri, trigonometri, istatistik, mühendislik, tarih-saat, veritabanı ve metin işlevine kadar, yüzlerce fonksiyon bilir ve kullanır. B8 hücresine yazdığımız formülü böyle bir matematik fonksiyonu kullanarak şöyle yazabiliriz: “=(B4+25)/TOPLA(D5:F5)” Burada kullandığımız SUM, Excel’e toplama işlevini kullanması komutunu verir. Formüller verileri özel bir sırada hesaplar. Microsoft Excel'de bir formül her zaman eşittir işaretiyle (=) başlar. Böylece Excel'e onu izleyen karakterlerin bir formül oluşturduğu söylemiş oluruz. Her denklemde, yapılacak işlemin bir işareti (işleç) ve bu işlemde kullanılacak öğeler (işlenen) vardır. Excel’de formül çözümünde, işlem işaretlerinin bir sırası vardır; Excel formüldeki her işlecin özel sırasına göre soldan sağa doğru hesap yapar. Parantezlerle işlemlerin sırasını değiştirebiliriz. Yukarıdaki örneğimizde Excel önce B4+25'i hesaplar; çıkan sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki değerlerin toplamına böler. //////////////////////////////////////KUTU/////////////////// İşlem sırası Bir formülde birden fazla işlem işareti varsa, Excel işlemleri, şu sırayla yapar: İşaret Anlamı Öncelik sırası ^ Üs 1 * Çarpma 2 / Bölme 2 + Toplama 3 – Çıkarma 3 & İki metin dizesi artarda bağlama 4 = Eşittir 5 < Küçüktür 5 > Büyüktür 5 <= Eşit veya küçüktür 5 >= Eşit veya büyüktür 5 <> Eşit değildir 5 Bir formülde, aynı önceliğe sahip olan işaret varsa (örneğin, hem bir çarpma, hem de bir bölme içeriyorsa) Excel işlemleri soldan sağa doğru sırayla yapar. Değerlendirme sırasını değiştirmek için, formülün ilk olarak hesaplanacak olan parçasını, parantez içine alabilirsiniz. //////////////////////////////////KUTU BİTTİ///////////////////// Bir formülde sabit değerlere ve diğer hücrelere başvuru yer alabilir. Formül içeren bir hücrenin değeri diğer hücrelerdeki değerlere bağlı ise formülü içeren hücre etkilenen hücre diye adlandırılır. Bir formülün başvurduğu hücre değişikliğe uğrarsa, etkilen hücre de değişir. Formüllerimizde hücrelere veya hücre gruplarına adresleriyle (B2, D49) veya adlarıyla gönderme yapabiliriz. TOPLA(D5:F5) yerine, hücrelere veya gruplarına, ad vermeniz gerekir. Bu amaçla önce Excel’in formüllerdeki etiketleri tanımasını sağlamamız gerekir. Formüllerde etiket kullanabilmek için Araçlar menüsünde Seçenekler'i seçin ve açılan kutuda Hesaplama sekmesini tıklayın. Çalışma kitabı seçeneklerinde Formüllerde Etiketleri Kabul Et satırına işaret koyun. Tabiî, formüllerde hücre ve hücre gruplarına adlarıyla göndermede bulunabilmek için hücre ve grupları adlandırmamız gerekir, ////////////////////////////////////KUTU///////////////////////////// Adlandırma Sayfalarınızda her sütunun üstüne ve her satırın soluna, içerdikleri verileri tanımlayan adlar koyabilirsiniz. Formüllerinizde bu hücrelerdeki verilere başvurmak istediğiniz zaman, bu adları kullanabilirsiniz. Hücre gruplarını adlandırma işlemini iki yoldan yapabilirsiniz. Birinci ve kısa yolda, adlandırmak istediğiniz grubu seçin ve formül çubuğunun solundaki ad kutusunun içini tıklayarak buraya, gruba vermek istediğiniz adı yazın. İkinci ve otomatik yolda ise tercihan veri dizininizin üstende veya solunda bir isim bulunması gerekir: 1. Adlandıracağınız hücre grubunu seçin; 2. Ekle menüsünden Ad maddesini ve açılacak altmenüde Oluştur maddesi seçin; 3. Ad Oluştur kutusunda, seçmek istediğiniz isim üstte ise üst satır; solda ise sol sütun kutusunu işaretleyin ve Tamam düğmesini tıklayın. <excel2k014tif> Buradaki örnekte Excel’in seçtiğimiz veri grubunun üstündeki metni isim olarak algıladığını görüyoruz. Ad oluşturma işini Tanımla maddesini seçerek de yapabiliriz. Bu durumda hücre aralıklarına vereceğimiz adları kendimiz yazmak zorundayız. Excel, veri gruplarının adlarının mutlaka harf veya altçizgi (_) ile başlamasını ister; adlar 15 karakterden uzun olamaz. Adların anlamlı olması, daha sonraki seçme işlemleri sırasında kullanıcılara kolaylık sağlar. Bir Excel kitabındaki bütün sayfalarda mevcut veri gruplarınızı da sayfa adını vererek, adlandırmanız mümkündür. Tanımla maddesiyle açılacak Ad Tanımla kutusunda veri grubu adını verirken Başvuru Yeri olarak, örneğin “Sayfa2!$D$2:$D$10” yazarsanız, Excel bu addaki veriyi, kitabın ikinci sayfasında D2 ile D10 sütunları arasında arar. Buna Göreli Başvuru yöntemi denir. /////////////////////////////////////////////KUTU BİTTİ//////////////////////////// Excel’de formüllerde mutlak hücre veya hücre grubu adresi vermek yerine ad kullanmak tercih edilmelidir. Sayfalarınızda listelerinize yapacağınız ilaveler, bu suretle otomatik olarak hesaplamalara dahil edilir ve hesap sonuçları güncellenir. Bir formül yazalım Yeni bir büro kurmaya çalıştığımı ve bu amaçla bazı büro malzemeleri aldığımızı varsayalım. Şuna benzer bir masraf tablomuz olsun: Malzeme Birim Fiyatı Adet Tutarı Kağıt 150.000 TL 450 Kalem 169.000 TL 299 Dosya 238.000 TL 150 Mürekkep 55.000 TL 5 Zımba Teli 78.000 TL 5 Delgeç 87.000 TL 2 Dolap 350.000 TL 2 Masa 250.000 TL 1 Sandalye 190.000 TL 8 Bu tabloda, kağıt giderimizi hesaplamamız için 150.000 ile 450 rakamını çarpmamız gerekir. Diyelim ki, kağıdın tutarı hücresinin denk geldiği D2 hücresine, şu formülü girmemiz gerekir: =150000450* Excel, sonucu 67500000 olarak verecektir. aynı işlemi sırasıyla D2, D4, D5..D10 hücrelerinde de yapabiliriz. Fakat bu, Excel kullanmamızın anlamını da ortadan kaldırır. Oysa Excel’de her türlü hesap işlemini daha becerikli formüllerle otomatik hale getirebiliriz. Bunun birinci yolu, bizi uzun rakamlar yazmaktan (ve dolayısıyla hata yapmaktan) kurtaran, formüllere hücre adreslerini girmektir. Kağıt tutarını hesaplatmak için (kağıt birim fiyatının B2, kağıt miktarının da C2 hücrelerinde olduğunu ve B2 hücresinin para birimi olarak biçimlendiğini varsayarak) D2 hücresine şu formülü girebiliriz: =B2C2* Excel sonucu 67.600.00 TL olarak verecektir. Burada iki formülün sonuçları arasındaki fark, B2 hücresini para birimi olarak biçimlendirmiş olmamızdan gelmektedir. Daha sonraki bölümde çalışma sayfalarımızı ve verilerimizi biçimlendirme yöntemlerinden söz edeceğiz. Diğer birimler için de sırasıyla D3, D4, D5..D10 hücrelerine benzeri formüller girebilir, örneğin D6’ya, “=B6C6” formülünü yazabiliriz. Fakat bu da hesap işini gerektiği gibi otomatik hale getirmek sayılmaz. İki ya da üç satırlık bir tablo için bu belki zor olmayabilir; ancak satır sayısı binleri buluyorsa, hesap yapılacak her hücreye, kısa da olsa, elle formül girmek zahmetli olabilir. Oysa Excel, diğer hücrelere, D2’deki formülü kopya çekebilir ve bunu yaparken, her formülde B ve C hücrelerinin satır numaralarını değiştirebilir. Bunu yapmak için, içine “=B2C2” yazdığımız D2 hücresini seçeriz; Doldur Tutamağı denen noktayı Mouse işaretçisiyle tutarak, D10’u içine alacak şekilde aşağı çekeriz: <excel2k015tif> Excel, tablomuzdaki bütün tutarları hesaplayacaktır. Bu yaptığımız işe formül çoğaltma veya formül uyarlama (replication) denir. Formül çoğaltma Düzen menüsünden Doldur maddesini ve açılan altmenüden yapmak istediğiniz doldurma işleminin yönünü, (aşağı, yukarı, sağ, sol) seçerek de yapabilirsiniz. Seçtiğiniz bir hücresi, yukarıdaki hücrenin içeriği veya kendisine uyarlanmış formülüyle doldurmak isterseniz, klavyede Ctrl+D, soldaki hücrenin içeriği veya uyarlanmış formülüyle doldurmak için Ctrl+R tuşlarına basabilirsiniz. Birim Fiyatı grubundaki verilerle, Miktar grubundaki verileri değiştirdiğiniz taktirde Tutar grubundaki sonuçların kendiliğinden güncellendiğini göreceksiniz. Araya yeni bir satır eklediğiniz, mesela büronuza bir de halı aldığınız taktirde, tablonuz bir satır uzayarak, araya eklediğiniz satırın D hücresindeki tutar da otomatik olarak hesaplanacaktır. Formüller de tıpkı diğer veriler gibi değiştirilebilir, silinebilir, yeniden yazılabilir.